INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 12 grudnia 2011 r. (data wpływu 19 grudnia 2011 r.), uzupełnionym pismami z dnia 28 lutego i 20 marca 2012 r. (data wpływu 6 i 20 marca 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania oddania nieruchomości zabudowanej w użyczenie – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 grudnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania oddania nieruchomości zabudowanej w użyczenie. Pismami z dnia 28 lutego i 20 marca 2012 r. uzupełniono wniosek o doprecyzowanie opisanego zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina zamierza przekazać w użyczenie na okres 25 lat nieruchomość zabudowaną budynkiem produkcyjno-magazynowym, produkcyjno-administracyjnym i administracyjnym położoną w (…) na rzecz Stowarzyszenia (…) z przeznaczeniem na realizację projektu pod nazwą „(…)”. Nieruchomość zabudowaną wyżej opisanymi budynkami (tj. prawo wieczystego użytkowania działki gruntu i prawo własności budynków) Gmina nabyła w lipcu 2011 r. od zakładu produkcyjnego Spółki (…) w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatku od nieruchomości. Czynność przejęcia nieruchomości nie była opodatkowana podatkiem VAT. Nie były ponoszone wydatki na ulepszenie budynków, w stosunku do których Gmina miała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Stowarzyszenie jest pozarządową, samopomocową i niedochodową organizacją pożytku publicznego. Celem użyczenia będzie używanie budynków na prowadzenie (…) zgodnie z zapisami art. 29 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej i o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. (…) tworzy się w celu zatrudnienia osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności, a także w celu rehabilitacji zawodowej i społecznej tych osób oraz przygotowania ich do aktywnego życia w otwartym środowisku na miarę indywidualnych możliwości. (…) to firma non for profit (nie działająca dla zysku), częściowo dotowana przez PFRON.

Pismem z dnia 28 lutego 2012 r. uzupełniono wniosek o następujące informacje:

1. przekazanie nieruchomości zabudowanej nastąpi na podstawie umowy użyczenia, która będzie czynnością nieodpłatną,
2. użyczenie przedmiotowej nieruchomości nie będzie związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez Gminę (w ramach zadań publicznych wykonywanych we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność, wskazanych w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym).
   
   

Pismem z dnia 20 marca 2012 r. doprecyzowano pkt 2 uzupełnienia do wniosku.

Działalność prowadzona przez Stowarzyszenie związana jest z wykonywaniem zadań własnych Gminy wynikających z art. 7 ust. 1 pkt 1, pkt 5, pkt 6, pkt 7 ustawy o samorządzie gminnym. Gmina może prowadzić działalność gospodarczą w oparciu o art. 9 ustawy o samorządzie gminnym i ustawę o gospodarce komunalnej, ale tylko w ramach zadań wykraczających poza zadania użyteczności publicznej. Zadaniami użyteczności publicznej w rozumieniu art. 9 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym, są zadania określone w art. 7 ust. 1 ustawy, które stanowią zadania własne.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przekazanie nieruchomości w użyczenie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli tak to w jakiej wysokości...

Zdaniem Wnioskodawcy, oddanie nieruchomości do używania na podstawie umowy użyczenia nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego użyczenie jest bezpłatną formą używania rzeczy, w tym przypadku nieruchomości. Natomiast, w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Generalnie zatem, z uwagi na brzmienie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa i odpłatne świadczenie usług. Od tej zasady przewidziano jednak pewne wyjątki.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
   
   

Z powyższego przepisu wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

• w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa – użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),
• w przypadku świadczenia usług – świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
  
  

Za usługi świadczone do celów innych niż działalność gospodarcza należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze regulacje zawarte w art. 252 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), rzecz można obciążyć prawem do jej używania i do pobierania jej pożytków (użytkowanie).

Użytkowanie jest ograniczonym prawem rzeczowym o najszerszej treści uprawnień, zatem stanowi największe obciążenie prawa własności. Ustanawia się je w sytuacji, gdy występuje potrzeba korzystania przez osobę trzecią z cudzej rzeczy w szerokim zakresie. Użytkowanie występuje pod dwoma postaciami: użytkowanie odpłatne i użytkowanie nieodpłatne.

Przez umowę użyczenia, w świetle regulacji ustawy Kodeks cywilny – art. 710-719 – użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy.

Powyższe oznacza, że oddanie do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia jest nieodpłatnym świadczeniem usług.

Analizując zatem treść powołanego art. 8 ust. 2 pkt 2 zauważyć należy, że dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej przepisu istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jest jednak od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Podkreślić należy, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nieodpłatne świadczenie usług (inne niż wskazane w pkt 1) na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika, bez względu na to czy podatnikowi przysługiwało, czy też nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – na mocy ust. 2 powołanego artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy, lecz są objęte zwolnieniem wskazanym w § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem, zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zwolnienie od podatku VAT jednostek samorządu terytorialnego jest zatem możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji samorządowych (publicznych).

W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast, zgodnie z brzmieniem art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w tym m. in. zadania obejmujące sprawy:

1. ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej (art. 7 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy),
2. pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych (art. 7 ust. 1 pkt 6 powołanej ustawy)
3. wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej (art. 7 ust. 1 pkt tej 17 ustawy).
   
   

Z opisu sprawy wynika, że Gmina, w ramach realizacji projektu pod nazwą „(…)”, zamierza przekazać w użyczenie na okres 25 lat nieruchomość zabudowaną budynkiem produkcyjno-magazynowym, produkcyjno-administracyjnym i administracyjnym na rzecz Stowarzyszenia (…). Nieruchomość zabudowaną wyżej opisanymi budynkami (tj. prawo wieczystego użytkowania działki gruntu i prawo własności budynków) Gmina nabyła w lipcu 2011 r. od zakładu produkcyjnego Spółki (…) w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatku od nieruchomości. Czynność przejęcia nieruchomości nie była opodatkowana podatkiem VAT. Nie były ponoszone wydatki na ulepszenie budynków, w stosunku do których Gmina miała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Stowarzyszenie jest pozarządową, samopomocową i niedochodową organizacją pożytku publicznego. Celem użyczenia będzie używanie budynków na prowadzenie (…) zgodnie z zapisami art. 29 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej i o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. (…) tworzy się w celu zatrudnienia osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności, a także w celu rehabilitacji zawodowej i społecznej tych osób oraz przygotowania ich do aktywnego życia w otwartym środowisku na miarę indywidualnych możliwości. (…) to firma non for profit (nie działająca dla zysku), częściowo dotowana przez PFRON. Przekazanie nieruchomości zabudowanej nastąpi na podstawie umowy użyczenia w sposób nieodpłatny. Użyczenie przedmiotowej nieruchomości będzie związane z działalnością Gminy (w ramach zadań publicznych wykonywanych we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność, wskazanych w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym).

Treść powołanych wyżej przepisów wskazuje, iż aby uznać dane świadczenie za opodatkowane podatkiem VAT musi ono być odpłatne, w myśl art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, bądź też nieodpłatne, ale spełniające warunki wynikające z art. 8 ust. 2 ustawy.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Z opisu sprawy wynika, iż Gmina, w ramach realizacji projektu pod nazwą „(…)” zamierza nieodpłatnie przekazać nieruchomość zabudowaną budynkiem produkcyjno-magazynowym, produkcyjno-administracyjnym i administracyjnym na rzecz Stowarzyszenia (…) na podstawie umowy użyczenia, zatem nie uzyska żadnego wynagrodzenia. W związku z tym, nie można przedmiotowej czynności uznać za odpłatną.

Natomiast, aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy, musi ono służyć celom innym, niż działalność gospodarcza Wnioskodawcy. Analizując okoliczności faktyczne sprawy w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa stwierdzić należy, iż nieodpłatne przekazanie ww. nieruchomości zabudowanej, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z uwagi na nieodpłatność tej czynności oraz fakt, iż nie będzie miał w tym przypadku zastosowania art 8 ust. 2 ustawy – nieodpłatne oddanie przedmiotowego obiektu odbywać się będzie w związku z zadaniami Gminy (wykonywanie we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność zadań publicznych, wskazanych w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym).

Reasumując, czynność nieodpłatnego przekazania w użyczenie nieruchomości zabudowanej budynkiem produkcyjno-magazynowym, produkcyjno-administracyjnym i administracyjnym na rzecz (…) nie stanowi odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług, i tym samym nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ponadto, tut. Organ informuje, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej opodatkowania oddania nieruchomości zabudowanej w użyczenie w zdarzeniu przyszłym. Kwestia dotycząca opodatkowania oddania nieruchomości niezabudowanej w użyczenie w stanie faktycznym została rozstrzygnięta w odrębnej interpretacji z dnia 21 marca 2012 r. nr ILPP1/443-1559/11-5/AWa.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.