INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 20 kwietnia 2013 r. (data wpływu 6 maja 2013 r.), – uzupełnionym pismem z dnia 9 sierpnia 2013 r. (data wpływu 13 sierpnia 2013 r.) oraz poprzez wniesienie w dniu 9 sierpnia 2013 r. stosownej opłaty – o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia źródła i kosztów uzyskania przychodu – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 maja 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej:

1. podatku dochodowego od osób fizycznych – w zakresie ustalenia źródła i kosztów uzyskania przychodu, oraz
2. podatku od spadków i darowizn – w zakresie obowiązku podatkowego.
   
   

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 oraz 14f Ordynacji podatkowej, w związku z czym pismem z dnia 31 lipca 2013 r. nr ILPB2/415-469/13-2/WM ILPB2/436-191/13-2/WM, wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Jednocześnie poinformowano Zainteresowaną, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 31 lipca 2013 r., skutecznie doręczono w dniu 8 sierpnia 2013 r., natomiast pismo stanowiące uzupełnienie wniosku wpłynęło do tut. Organu w dniu 13 sierpnia 2013 r. (data nadania w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego 10 sierpnia 2013 r.). Wpłaty kwoty 40 zł na konto Izby Skarbowej w Poznaniu dokonano, w dniu 9 sierpnia 2013 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w (…) Wydział Cywilny, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 lutego 2012 r. sprawy o nabyciu spadku po zmarłym w dniu 2 września 2011 r. w (…) S.. K., na podstawie testamentu, spadek nabyła Wnioskodawczyni (siostra) w całości. Masa spadkowa po zmarłym bracie to spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu. Zgodnie z przepisami o spółdzielniach mieszkaniowych dziedziczenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nie jest możliwe. Dlatego w dniu 28 listopada 2011 r. opróżniony lokal Wnioskodawczyni zdała do dyspozycji Spółdzielni Mieszkaniowej. Mieszkanie to Spółdzielnia sprzedała w drodze przetargu, a uzyskaną kwotę pomniejszoną o koszty przetargu, zaległość opłat – powstałe w okresie po śmierci Jej brata, po dzień zbycia lokalu przekazała na konto bankowe Zainteresowanej. Jednocześnie Wnioskodawczyni otrzymała PIT-8C z informacją o wysokości dochodu z innych źródeł w części D, poz. 34 – przychód 83 378, 21 zł.

Zgodnie z prawem w dniu 16 maja 2012 r. Zainteresowana zgłosiła fakt nabycia spadku (druk SD-Z2) w Urzędzie Skarbowym w (…).

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy należność z tytułu rozliczenia wartości rynkowej lokalu w związku z opróżnieniem i zdaniem do dyspozycji Spółdzielni Mieszkaniowej spółdzielczego lokatorskiego prawa wypłacana Spadkobiercy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł...
2. Czy należność z tytułu rozliczenia wartości rynkowej lokalu w związku z opróżnieniem i zdaniem do dyspozycji Spółdzielni Mieszkaniowej spółdzielczego lokatorskiego prawa wypłacana Spadkobiercy podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn...
3. Jaką informację Spółdzielnia obowiązana jest wystawić w związku ze zwrotem wkładu mieszkaniowego...
4. Czy potrącone zadłużenie (w tym koszty przetargu) nie powinno być traktowane jako koszt uzyskania przychodu...
   
   

Tut. Organ informuje, iż przedmiotem niniejszego rozstrzygnięcia jest kwestia dotycząca pytania pierwszego i czwartego, natomiast w zakresie pytania drugiego została wydana w dniu 19 sierpnia 2013 r. interpretacja indywidualna nr ILPB2/436-191/13-5/WM.

Ponadto, w odniesieniu do pytania trzeciego zostało wydane w dniu 31 lipca 2013 r. postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania nr ILPB2/415-469/13-3/WM ILPB2/436-191/13-3/WM.

Zdaniem Wnioskodawczyni, w odniesieniu do pytania nr 1, jako najbliższa rodzina (Siostra spadkodawcy) nie powinna płacić podatku od spadku, zapisanego Jej testamentem przez Jej brata rodzonego (…) S.

Natomiast, w odniesieniu do pytania nr 4 – Zainteresowana uważa, że potrącone zadłużenie darczyńcy (spadkodawcy) powinno być traktowane jako koszt uzyskania Jej przychodu ze spadku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Stosownie do art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116, z późn. zm.) spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji.

Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego powstaje z chwilą zawarcia między członkiem a spółdzielnią umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Umowa powinna być zawarta pod rygorem nieważności w formie pisemnej (art. 9 ust. 4 ww. ustawy).

Wykluczenie możliwości dziedziczenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nie narusza uprawnień spadkobierców do dziedziczenia wkładu mieszkaniowego związanego z takim prawem, co zostało uregulowane w art. 14 ust. 2 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Stosownie zaś do treści art. 15 ust. 2 cytowanej ustawy, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na podstawie art. 11 lub niedokonania czynności, o których mowa w art. 14, roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują małżonkowi, dzieciom i innym osobom bliskim.

W drodze dziedziczenia wkład ten może przypadać różnym osobom bez względu na to, czy ktoś nabędzie spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu w oparciu o przepis art. 15 ust. 2 ustawy, czy nie.

W wypadku wygaśnięcia roszczeń lub braku uprawnionych osób, o których mowa w ust. 3, spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu ustaloną zgodnie z art. 11.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika m.in., iż po zmarłym w dniu 2 września 2011 r. bracie, na podstawie testamentu, Wnioskodawczyni nabyła spadek w całości (postanowienie sądu z dnia 9 lutego 2012 r.). Masę spadkową stanowiło spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu. W dniu 28 listopada 2011 r. opróżniony lokal Wnioskodawczyni zdała do dyspozycji Spółdzielni Mieszkaniowej, przy czym Spółdzielnia Mieszkaniowa sprzedała ten lokal mieszkalny w drodze przetargu, a uzyskaną kwotę pomniejszoną o koszty przetargu, zaległość opłat przekazała na konto bankowe Zainteresowanej. Jednocześnie Wnioskodawczyni otrzymała PIT-8C z informacją o wysokości dochodu z innych źródeł w części D, poz. 34 – przychód 83 378, 21 zł.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż z chwilą śmierci brata, Wnioskodawczyni nabyła po nim spadek (zgodnie z postanowieniem Sądu).

Ponieważ przedmiotem spadku był wkład mieszkaniowy związany ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu, nabyty w 2011 r. w drodze spadku, opodatkowaniu podatkiem od spadków, o którym mowa w ustawie o podatku od spadków i darowizn podlegał ten wkład.

Z wniosku wynika, iż wkład ten (w związku z jego nabyciem w 2011 r. w drodze spadku) nie został Wnioskodawczyni jako spadkobierczyni wypłacony. To oznacza, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlegał wówczas wkład, który pozostał w spółdzielni mieszkaniowej. Jak wynika z treści wniosku zgłoszone nabycie spadku odziedziczonego po bracie (a zatem i wkładu mieszkaniowego istniejącego na dzień śmierci) zostało zgłoszone na druku SD-Z2 celem skorzystania ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Gdyby po śmierci brata Wnioskodawczyni doszło do wypłaty tego wkładu kwota wypłacona jako wkład podlegałaby wyłącznie opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Tymczasem wkład nabyty w spadku pozostał w Spółdzielni i wypłata jego wartości rynkowej nastąpiła w związku z zupełnie innym zdarzeniem niż nabycie spadku a mianowicie w związku ze sprzedażą mieszkania przez Spółdzielnię Mieszkaniową.

Obecnie wypłacona kwota nie może być tym samym uznana za spadek. Przedmiotem spadku był wyłącznie wkład mieszkaniowy.

Wobec powyższego zastosowania w niniejszej sprawie do obecnie wypłaconej kwoty nie znajduje ustawa o podatku od spadków i darowizn, ale ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zwrot wkładu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ale w roku, w którym Spółdzielnia Mieszkaniowa zwróciła go spadkodawcy (Wnioskodawczyni).

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w treści art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy wynika, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 ww. ustawy zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Natomiast jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności”, definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Z treści powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Na podstawie powołanych wyżej przepisów opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega uzyskany w roku podatkowym dochód stanowiący dla osób fizycznych (podatników) przysporzenie majątkowe.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Literalne brzmienie powyższego przepisu wskazuje jednoznacznie, iż zwolnieniu z opodatkowania podlega przychód do wysokości wniesionych wkładów do spółdzielni.

Kwestię zwrotu wniesionego wkładu mieszkaniowego regulują przepisy powołanej powyżej ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale.

Przepis art. 11 ust. 1¹ ww. ustawy stanowi, iż spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego z następujących przyczyn:

1. jeżeli członek pomimo pisemnego upomnienia nadal używa lokal niezgodnie z jego przeznaczeniem lub zaniedbuje obowiązki, dopuszczając do powstania szkód, lub niszczy urządzenia przeznaczone do wspólnego korzystania przez mieszkańców albo wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali, lub
2. jeżeli członek jest w zwłoce z uiszczeniem opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, za 6 miesięcy. <
   
   

Z przepisu art. 11 ust. 2¹ tej ustawy wynika, iż w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.

Natomiast art. 11 ust. 2² ww. ustawy stanowi, iż z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu.

Warunkiem wypłaty, o której mowa w ust. 21, jest opróżnienie lokalu (art. 11 ust. 24 ww. ustawy).

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż kwota zwróconego wkładu, do wysokości wkładu wniesionego do Spółdzielni Mieszkaniowej przez brata, jest przychodem zwolnionym z podatku dochodowego na mocy ww. art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, natomiast różnica pomiędzy wypłaconym wkładem a wniesionym wkładem stanowi przysporzenie majątkowe, tj. przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 tej ustawy.

Zatem, w przedstawionym stanie faktycznym nastąpiło przysporzenie majątkowe, w związku z wypłatą wartości rynkowej wkładu mieszkaniowego. Należność, którą otrzymała Wnioskodawczyni od Spółdzielni Mieszkaniowej stanowi przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Spółdzielnia Mieszkaniowa winna była zatem wystawić na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych informację PIT-8C, w której należało wykazać różnicę pomiędzy zwróconym Wnioskodawczyni wkładem mieszkaniowym a wniesionym wkładem mieszkaniowym do Spółdzielni Mieszkaniowej.

Zgodnie bowiem z treścią art. 42a ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Reasumując, stwierdzić należy, iż należność wypłacona Zainteresowanej podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei w kwestii uznania potrąconych zadłużeń (w tym kosztów przetargu) do kosztów uzyskania przychodów tut. Organ przedstawia co następuje.

Zgodnie z treścią art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Z przepisu tego wynika, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku z przychodami, w tym służą uzyskaniu, zachowaniu lub zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika m.in., że Wnioskodawczyni otrzymała od Spółdzielni Mieszkaniowej przedmiotową należność po potrąceniu zadłużeń (w tym koszów przetargu), które w Jej ocenie powinny być traktowane jako koszt uzyskania przychodu.

Z tym twierdzeniem Wnioskodawczyni nie można jednak się zgodzić, bowiem wskazane przez Nią zadłużenia i koszty przetargu nie zostały przez Zainteresowana poniesione i nie pozostają w związku z uzyskaniem, zabezpieczeniem albo zachowaniem źródła przychodu, jakim w tym przypadku jest dokonany na Jej rzecz zwrot wkładu mieszkaniowego.

Tak więc, należy stwierdzić, iż w rozpatrywanej sprawie potrąceń z tytułu zadłużenia (w tym kosztów przetargu) Zainteresowana nie ma prawa zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, bowiem jak wyżej wskazano nie pozostają w bezpośrednim związku z przychodem w postaci wypłaconej przez Spółdzielnię Mieszkaniową na Jej rzecz należności.

Ponadto tutejszy Organ pragnie nadmienić, że dokumenty dołączone przez Wnioskodawczynię do wniosku nie podlegają analizie i weryfikacji w ramach postępowania o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Zainteresowaną i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.