2013.10.08 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP3/443-636/13-2/MKw
z 8 października 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 08.07.2013 r. (data wpływu 11.07.2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

korekty wystawionych faktur VAT za okres od października 2008 roku do lutego 2011 roku oraz wystawienia faktur VAT na kwotę 700 zł za okres od marca 2011 roku do lutego 2013 roku – jest nieprawidłowe.

wystawienia faktury VAT na wysokość zawartej ugody w wysokości 700 zł brutto – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11.07.2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wystawiania faktur oraz faktur korygujących w związku z zawarciem ugody sądowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Instytut działa na podstawie ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 o instytutach badawczych (Dz. U. Nr 96 poz. 618) i ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jednolity Dz. U. Nr 239 z dnia 07.12.2005 r.)

Instytut jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

Do statutowych zadań Instytutu należy m.in.:…

Ponadto Instytut wynajmuje zbędne powierzchnie lokalowe oraz gruntowe, których jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym.

W ramach tej działalności w dniu 30 września 1998 r. Instytut zawarł umowę dzierżawy gruntu, którego jest użytkownikiem wieczystym, z najemcą będącym osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą. Umowa zawarta została na czas określony do dnia 30 września 2008 r.

W paragrafie 2 umowy Instytut wyraził zgodę na wybudowanie na dzierżawionym terenie garaży według projektu uzgodnionego z Instytutem. W umowie nie było zapisów dotyczących sposobu rozporządzenia budynkiem po ustaniu okresu dzierżawy.

W okresie trwania umowy najemca regulował czynsz w wysokości 572,91 zł netto (698,95 brutto) plus opłaty za media zgodnie z umową. Ponieważ obie strony wyraziły chęć kontynuacji umowy, Instytut przedstawił najemcy nową umowę dzierżawy, będącą wynikiem wcześniejszych uzgodnień, z odpłatnością za czynsz wynoszącą 1 716,00 zł netto (2 093,52 zł brutto) miesięcznie i na taką kwotę były wystawiane faktury VAT począwszy od miesiąca października 2008 r. do m-ca lutego 2011 r. Najemca ostatecznie nie podpisał nowej umowy kwestionując wysokość nowego czynszu jednocześnie nadal korzystając z przedmiotu najmu i płacąc czynsz w wysokości jednostronnie przez siebie ustalonej w kwocie 700 zł brutto. Instytut po usilnych staraniach i korespondencji prowadzonej z najemcą w kwestii podpisania umowy oraz zapłacenia zaległych kwot przez najemcę w dniu 17 marca 2011 roku złożył w Sądzie Okręgowym pozew o eksmisję z zajmowanego gruntu oraz opróżnienie budynku garażowego z poddaszem wybudowanego przez najemcę oraz zapłatę odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości przez pozwanego w wysokości 109 220,60 zł.

Odszkodowanie wyliczono w oparciu o miesięczny czynsz za dzierżawę podobnego obiektu w tym rejonie Miasta w okresie X.2008 - 11.2011 i zostało pomniejszone o wpłacone w tym okresie kwoty przez pozwanego, gdyż w okresie trwania procesu tj. od marca 2011 do marca 2013 r. najemca co miesiąc wpłacał na konto Instytut kwotę 700 zł, na którą nie były wystawiane faktury VAT, jako że Instytut uznał że nie świadczy już usługi najmu.

W dniu 13 marca 2013 roku Instytut i pozwany zawarli ugodę sądową. W sentencji postanowienia Sądu z dnia 13 marca 2013 r. sygn. akt IC 448/11 Sąd postanowił umorzyć postępowanie w sprawie. Wypis z protokołu zawiera następującą treść ugody.

pozwany zobowiązuje się do opuszczenia gruntu położonego w na terenie Instytutu oraz opróżnienia znajdującego się na tym gruncie budynku garażowego z poddaszem użytkowym do dnia 30 września 2013 r. i wydania go stronie powodowej;
pozwany zobowiązuje się do uiszczenia odszkodowania za zajmowanie budynku i gruntu w wysokości 700 zł miesięcznie (brutto) na koniec każdego następującego po sobie miesiąca, do dnia wydania nieruchomości;
pozwany zrzeka się roszczeń z tytułu nakładów poniesionych na przedmiotową nieruchomość;
strona powodowa oświadcza, że zawarcie ugody wyczerpuje jej dotychczasowe roszczenia w stosunku do pozwanego, dotyczące korzystania przez niego z nieruchomości - wynikające z umowy oraz z bezumownego korzystania.
oszty procesu strony znoszą wzajemnie;
strony postanawiają, że koszty opinii biegłego ponoszą po połowie.
w związku z zawartą ugodą, począwszy od m-ca marca 2013 Instytut zaczął wystawiać faktury VAT na kwotę odpłatności wnoszone przez osobę korzystającą z gruntu i budynku garażowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy Instytut powinien dokonać korekty wystawionych faktur VAT na czynsz w wysokości 2 093,52 brutto za okres od października 2008 roku do lutego 2011 roku do wysokości 700 zł wynikającej z ugody.
Czy Instytut powinien wystawić faktury VAT na kwotę 700 zł brutto za okres od marca 2011 r. do lutego 2013 r. (w tym okresie były dokonywane wpłaty przez pozwanego w tej wysokości).
Czy Instytut na podstawie zawartej ugody od marca 2013 roku prawidłowo wystawia faktury VAT na wysokość zawartej ugody w wysokości 700 zł brutto.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Instytut stoi na stanowisku, że w związku z zawartą ugodą nie powinien dokonywać korekty wystawianych faktur VAT w okresie od października 2008 do lutego 2011 r. Mimo bezumownego korzystania z gruntu przez najemcę w okresie tym istniała dorozumiana zgoda Instytutu na wynajem co w sensie podatkowym powodowało, że Instytut świadczył usługę podlegającą opodatkowaniu podatkowi od towarów i usług.

Uregulowania zawarte w § 13 i § 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68 poz. 360 ze zm.) określają przypadki, w których dopuszczalne jest wystawienie przez sprzedawcę faktury korygującej.

Zgodnie z § 13 ust. 1, w przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów określonych w art. 29 ust. 4 ustawy, podatnik udzielający rabatu wystawia fakturę korygującą. W ust. 3 wskazano, że przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w przypadku:

zwrotu sprzedawcy towarów oraz zwrotu nabywcy kwot nienależnych, o których mowa w art. 29 ust. 4 ustawy;
zwrotu nabywcy zaliczek, przedpłat, zadatków lub rat, podlegających opodatkowaniu.

W § 14 ust. 1 rozporządzenia zapisano, że fakturę korygującą wystawia się również, gdy podwyższono cenę po wystawieniu faktury lub w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

W przypadku opisanym wyżej ugody sądowej nie można traktować jako udzielenie przez Instytut rabatu na usługi najmu, pomimo iż cena w wysokości 2 093,52 brutto za okres od października 2008 do lutego 2011 była określona przez Instytut jednostronnie.

Ugodę sądową zawarto z powodu niepłacenia przez pozwanego należności za faktyczne korzystanie z usługi dzierżawy w wysokości uznanej przez Instytut za godziwą. W tym przypadku zredukowanie wierzytelności do uzgodnionej ugodą kwoty nie stanowi rabatu, w rozumieniu w art. 29 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług. Nie zachodzą także przesłanki wymienione w § 13 ust. 2 oraz § 14 ust. 1.

W konsekwencji Instytut nie jest uprawniony do obniżenia obrotu i kwot podatku należnego z tytułu wykonanych usług, poprzez wystawienie faktur korygujących, na podstawie cytowanych wyżej przepisów rozporządzenia Ministra Finansów.

Ad. 2

Instytut stoi na stanowisku, od m-ca marca 2011 r., tj. z chwilą wystąpienia Instytutu na drogę sądową z pozwem o eksmisję najemcy i odszkodowanie, Instytut jasno określił swoje stanowisko, że nie zgadza się na dalsze zajmowanie swojej nieruchomości. W związku z tym nie występuje dorozumiana zgoda na dalszy najem nieruchomości lecz ma miejsce bezumowne korzystanie przez najemcę także w sensie podatkowym. Płatności dokonane przez najemcę w tym okresie na rzecz Instytutu należy uznać za wpłaty na poczet należnego odszkodowania za utracone korzyści, którego ma prawo żądać Instytut zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego (art. 224 - 226) W związku z tym nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad. 3

Instytut stoi na stanowisku, że od dnia zawarcia ugody sądowej do dnia opuszczenia gruntu przez najemcę tj. do 30 września 2013 r. odszkodowanie w wysokości 700 zł miesięcznie brutto ma charakter czynszu dzierżawnego i w związku z tym obowiązany jest do wystawiania faktury VAT na koniec każdego miesiąca w uzgodnionej kwocie stanowiącej cenę brutto.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

za nieprawidłowe – w zakresie korekty wystawionych faktur VAT za okres od października 2008 roku do lutego 2011 roku oraz wystawienia faktur VAT na kwotę 700 zł za okres od marca 2011 roku do lutego 2013 roku,

prawidłowe – w zakresie wystawienia faktury VAT na wysokość zawartej ugody w wysokości 700 zł brutto.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…), podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast przez świadczenie usług, w świetle art. 8 ust. 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Powołany przepis wskazuje, iż pojęcie „świadczenia usług” ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się podatnika – nie będące dostawą towarów – na rzecz innego podmiotu.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Otrzymana zapłata powinna być zatem konsekwencją wykonanego świadczenia.

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przy czym należy zwrócić uwagę w szczególności na przepis art. 8 ust. 1 pkt 2, który przez świadczenie usług nakazuje rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Odnosząc powyższe do sytuacji przedstawionej w złożonym wniosku należy zauważyć, iż Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w dniu 30 września 1998 r. zawarł umowę dzierżawy gruntu, którego jest użytkownikiem wieczystym z najemcą będącym osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą. Umowa zawarta została na czas określony do dnia 30 września 2008 r. W paragrafie 2 umowy Wnioskodawca wyraził zgodę na wybudowanie na dzierżawionym terenie garaży według projektu uzgodnionego z Wnioskodawcą. W umowie nie było zapisów dotyczących sposobu rozporządzenia budynkiem po ustaniu okresu dzierżawy.

Odnosząc się do powyższego zgodzić się trzeba z Wnioskodawcą, iż mimo bezumownego korzystania z gruntu przez najemcę w ww. okresie istniała dorozumiana zgoda Instytutu na wynajem przedmiotowej nieruchomości. Instytut tolerował bowiem ww. sytuację do dnia 17 marca 2011 r., w którym to dniu po usilnych staraniach i korespondencji prowadzonej z najemcą w kwestii podpisania umowy oraz zapłacenia zaległych kwot przez najemcę w dniu 17 marca 2011 roku złożył w Sądzie Okręgowym pozew o eksmisję z zajmowanego gruntu oraz opróżnienie budynku garażowego z poddaszem wybudowanego przez najemcę oraz zapłatę odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości przez pozwanego w wysokości 109 220,60 zł. Uwzględniając powyższe, pozwalając najemcy na korzystanie z nieruchomości (tolerując taką sytuację), Instytut świadczył usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, które ze względu na ich odpłatny charakter podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnośnie natomiast obowiązku korekty wystawionych pierwotnie faktur na czynsz w wysokości 2 093,52 brutto za okres październik 2008 r. - luty 2011r. do kwoty 700 zł należy zauważyć, iż z opisu stanu faktycznego wynika, że w dniu 13 marca 2013 roku Wnioskodawca i pozwany zawarli ugodę sądową. W sentencji postanowienia Sądu z dnia 13 marca 2013 r. sygn. akt I C 448/11 Sąd postanowił umorzyć postępowanie w sprawie. Wypis z protokołu zawiera następującą treść ugody.

pozwany zobowiązuje się do opuszczenia gruntu położonego w na terenie Wnioskodawcy oraz opróżnienia znajdującego się na tym gruncie budynku garażowego z poddaszem użytkowym do dnia 30 września 2013 r. i wydania go stronie powodowej;
pozwany zobowiązuje się do uiszczenia odszkodowania za zajmowanie budynku i gruntu w wysokości 700 zł miesięcznie (brutto) na koniec każdego następującego po sobie miesiąca, do dnia wydania nieruchomości;
pozwany zrzeka się roszczeń z tytułu nakładów poniesionych na przedmiotową nieruchomość;
strona powodowa oświadcza, że zawarcie ugody wyczerpuje jej dotychczasowe roszczenia w stosunku do pozwanego, dotyczące korzystania przez niego z nieruchomości - wynikające z umowy oraz z bezumownego korzystania.
oszty procesu strony znoszą wzajemnie;
strony postanawiają, że koszty opinii biegłego ponoszą po połowie.
w związku z zawartą ugodą, począwszy od m-ca marca 2013 Wnioskodawca zaczął wystawiać faktury VAT na kwotę odpłatności wnoszone) przez osobę korzystającą z gruntu i budynku garażowego.

Biorąc pod uwagę powyższe uznać należy, iż w ramach przedmiotowej ugody doszło do zmiany ceny wynajmu na kwotę 700 zł (zgodnie bowiem z pkt II ugody, pozwany zobowiązuje się do jej uiszczenia za zajmowanie budynku i gruntu na koniec każdego następującego po sobie miesiąca, do dnia wydania nieruchomości) i powyższa kwota została przez obie strony zaakceptowana (pozwany bowiem zrzeka się roszczeń z tytułu nakładów poniesionych na przedmiotową nieruchomość (pkt III ugody), a strona powodowa oświadcza, że zawarcie ugody wyczerpuje jej dotychczasowe roszczenia w stosunku do pozwanego, dotyczące korzystania przez niego z nieruchomości – wynikające z umowy oraz bezumownego korzystania – zgodnie z pkt IV umowy).

Instytut będzie zatem obowiązany do korekty rozliczenia.

Zgodnie bowiem art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2 - 21, art. 30 - 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W myśl art. 29 ust. 4 ustawy, podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Zgodnie z art. 29 ust. 4a ustawy, w przypadku gdy podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze, obniżenia podstawy opodatkowania podatnik dokonuje pod warunkiem posiadania, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługi korekty faktury po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia korekty faktury za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.

Szczegółowe regulacje w tym zakresie wynikają natomiast z przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360 ze zm.), zwanym dalej rozporządzeniem.

W § 13 ust. 1 cyt. rozporządzenia wskazano, iż w przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów określonych w art. 29 ust. 4 ustawy, podatnik udzielający rabatu wystawia fakturę korygującą tę fakturę.

Przepisy ust. 1 i 2 – na mocy § 13 ust. 5 powołanego rozporządzenia – stosuje się odpowiednio w przypadku:

zwrotu sprzedawcy towarów oraz zwrotu nabywcy kwot nienależnych, o których mowa w art. 29 ust. 4 ustawy;
zwrotu nabywcy całości lub części należności, o której mowa w § 10 ust. 1.

Stosownie do § 14 ust. 1 tego rozporządzenia, fakturę korygującą wystawia się również, gdy po wystawieniu faktury podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury.

Ze wskazanych przepisów wynika, że faktura korygująca wystawiana jest w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu. Zatem, co do zasady, korygowanie treści pierwotnie wystawionej faktury VAT powinno nastąpić przez wystawienie przez Wnioskodawcę faktury korygującej.

Uwzględniając powyższe, Instytut winien dokonać korekty wystawionych faktur VAT na czynsz w wysokości 2 093,52 brutto za okres od października 2008 r. do lutego 2011 r. do wysokości 700 zł wynikającej z ugody.

Zatem stanowisko w zakresie pytania nr 1 należy uznać za nieprawidłowe.

Odnośnie natomiast obowiązku wystawienia faktury VAT na kwotę 700 zł brutto za okres od marca 2011 r. do lutego 2013 r. należy zauważyć, iż przez świadczenie usług, w świetle art. 8 ust. 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Wnioskodawca twierdzi, że w ww. okresie (od miesiąca marca 2011 r., tj. z chwilą wystąpienia Instytutu na drogę sądową z pozwem o eksmisję najemcy i odszkodowanie) ma miejsce bezumowne korzystanie przez najemcę z nieruchomości, a płatności dokonywane w ww. okresie należy uznać za odszkodowanie, niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc się do powyższego na wstępie należy wskazać, że kwestie bezumownego korzystania z cudzej rzeczy regulują przepisy m.in. art. 224, art. 225 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Stosownie do art. 224 § 1 Kodeksu cywilnego, samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne. Jak wynika z treści § 2 powołanego przepisu – od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których niezużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.

Jak wynika natomiast, z art. 225 Kodeksu cywilnego, obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

O tym, czy bezumowne korzystanie z nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, decydować będą w każdym przypadku konkretne okoliczności.

W sytuacji, gdy korzystający z nieruchomości, bez żadnej umowy i bez zgody użytkownika wieczystego zajmie grunt podatnika i wzniesie na niebędącym jego własnością gruncie określone obiekty, a właściciel tej nieruchomości dążąc do odzyskania prawa do użytkowania tego gruntu wytoczy przeciwko niemu powództwo o wydanie rzeczy, zasadne jest przyjęcie, że pomiędzy właścicielem i korzystającym bezumownie z tej nieruchomości nie istnieje żaden jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełnione są świadczenia wzajemne. W takiej sytuacji świadczenie podatnika, nieoparte na tytule prawnym, wskazującym obowiązek świadczenia usług oraz wysokość odszkodowania – nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odszkodowanie wypłacone w takich okolicznościach z tego tytułu nie jest płatnością za świadczenie usługi, lecz rekompensatą za pozbawienie właściciela prawa do swobodnego dysponowania prawem użytkowania wieczystego gruntu i wynikłe z tego tytułu szkody.

Inaczej należy jednak oceniać sytuacje, gdy po zakończeniu umowy dotychczasowy najemca (dzierżawca) nadal użytkuje nieruchomość za zgodą właściciela (nawet dorozumianą), płacąc z tego tytułu określone kwoty, a także sytuację kiedy właściciel rzeczy (np. nieruchomości) – z różnych względów – toleruje sytuację, w której przy braku formalnego stosunku prawnego, inny podmiot korzysta z należącej do niego rzeczy. W tych okolicznościach wynagrodzenie z tytułu bezumownego korzystania z rzeczy spełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z taką sytuacją (tolerowaniem czynności lub sytuacji) mamy do czynienia w przedmiotowym przypadku. Zawierając bowiem przedmiotową ugodę, Instytut – w myśl pkt IV – oświadczył, iż jej zawarcie wyczerpuje jej dotychczasowe roszczenia w stosunku do pozwanego, dotyczące korzystania przez niego z nieruchomości – co istotne - wynikające nie tylko z umowy , ale i bezumownego korzystania.

Za powyższe czynności, Instytut otrzymał stosowne wynagrodzenie – kwotę 700 zł (wyczerpujące ww. roszczenia).

Uwzględniając powyższe, zaistniał bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem, wystarczający do uznania przedmiotowego zachowania za odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży (…).

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (...).

Zatem Wnioskodawca ma obowiązek w tej sytuacji wystawiać faktury VAT.

Stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest zatem nieprawidłowe.

Z kolei odnosząc się do kwestii wystawiania faktur na wysokość zawartej ugody w wysokości 700 zł brutto od dnia zawarci ugody (tj. od marca 2013 roku) do dnia wydania nieruchomości (tj. 30 września 2013 r.) tut. Organ stwierdza, że w tym okresie w przedmiotowej sprawie pomiędzy stronami wystąpiło porozumienie i w rezultacie mamy do czynienia ze świadczeniem usług. Występuje tu czynność, w której pomiędzy stronami została zawarta ugoda sądowa, wyrażająca wolę świadczenia usługi. Czynność ta jest oparta na tytule prawnym, wskazującym obowiązek świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia. Powyższe oznacza, że do tej czynności doszło za zgodą Wnioskodawcy. Zatem spełnione zostały przesłanki pozwalające potraktować otrzymane odszkodowanie za wynagrodzenie z tytułu świadczonych usług opodatkowane podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji Wnioskodawca będzie zobowiązany udokumentować otrzymaną zapłatę poprzez wystawie faktury.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3 należało uznać za prawidłowe.

Końcowo tut. Organ zauważa, że niniejsza interpretacja dotyczy korekty wystawionych faktur VAT za okres od października 2008 roku do lutego 2011 roku oraz wystawienia faktur VAT na kwotę 700 zł za okres od marca 2011 roku do lutego 2013 roku, także wystawienia faktury VAT na wysokość zawartej ugody w wysokości 700 zł brutto. Natomiast w zakresie przejęcia wybudowanego budynku od pozwanego na podstawie faktury VAT wystawionej przez pozwanego oraz uznania przedmiotowego przejęcia za darowiznę, podlegającą rozliczeniu zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. 2012, poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin