Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/2/415-579/13/HS
z 22 sierpnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 23 maja 2013 r. (data wpływu do tut. Biura – 27 maja 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wykupu weksli i zbycia weksli (pytanie oznaczone we wniosku Nr 2) - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 maja 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wykupu weksli i zbycia weksli.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione m.in. następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca w drodze nabycia w 2007 r. w spadku posiada weksle. Obecnie część z tych weksli ma zostać wykupiona przez wystawców. Ponadto część z weksli wnioskodawca zamierza sprzedać firmie windykacyjnej. Należności wekslowe zostały wykazane w stosownym zeznaniu naczelnikowi urzędu skarbowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy otrzymana zapłata za wykup weksla, bądź dokonanie zbycia weksli, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym? (pytanie oznaczone we wniosku Nr 2)

Zdaniem wnioskodawcy, spłata weksli przez wierzyciela nie stanowi żadnego przysposobienia majątkowego i przychodu - jest wyłącznie spłatą posiadanej wierzytelności.

Weksel jest papierem wartościowym, w którym wystawca weksla zobowiązuje się do zapłaty sumy wekslowej odbiorcy weksla (weksel własny) albo zobowiązuje się, że inna osoba (trasat) dokona zapłaty sumy wekslowej na rzecz odbiorcy weksla (weksel trasowany). Weksel potwierdza zatem jedynie istnienie zobowiązania do zapłaty sumy wekslowej przez osoby, które go podpisały. Osobą uprawnioną do realizacji prawa wyrażonego na wekslu jest prawny posiadacz tego weksla.

O ile od wysokości spłaty odsetek wnioskodawca będzie musiał opłacić podatek dochodowy, o tyle sama zapłata za wykup weksla w kwocie nominalnej wysokości wierzytelności, tj. bez jakichkolwiek odsetek, nie będzie stanowiła podstawy do wyliczenia podatku dochodowego i nie będzie traktowana jako zysk z obrotu wekslami.

Zbycie wierzytelności wekslowej za kwotę nominalną, bez odsetek innej osobie, również zdaniem wnioskodawcy nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych po jego stronie i nie będzie traktowana jako zysk z obrotu wekslami.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Niniejsza interpretacja zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy w zakresie skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych wykupu weksli i zbycia weksli. W zakresie możliwości opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne przychodów z najmu wydano odrębną interpretację.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki (dyskonto) od papierów wartościowych.

Stosownie natomiast do art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z:

1. odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych,
2. realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.
   
   

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych jednoznacznie wskazuje, co należy rozumieć pod pojęciem papierów wartościowych. Zgodnie z art. 5a pkt 11 tej ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych oznacza to papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 131, poz. 763 i Nr 234, poz. 1391).

W myśl art. 3 pkt 1 ww. ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych rozumie się przez to:

1. akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego,
2. inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia papierów wartościowych określonych w lit. a, lub wykonywane poprzez dokonanie rozliczenia pieniężnego (prawa pochodne).
   
   

Wszystkie papiery wartościowe charakteryzują się tym, że prawo idzie za dokumentem. To oznacza, że tylko posiadacz papieru wartościowego może wykonywać prawa z nim związane. Te cechy spełnia weksel.

Weksel jest papierem wartościowym, w którym wystawca bądź wskazana przez niego osoba zobowiązuje się do bezwarunkowego zapłacenia w oznaczonym czasie i do rąk osoby wymienionej w wekslu określonej kwoty. Charakterystyczną cechą weksla jest abstrakcyjność stosunku wekslowego, która oznacza że sam dokument weksla nie jest związany z jakimikolwiek innymi czynnościami prawnymi (np. umową), a więc zapłata sumy wekslowej nie może być uzależniona od jakichkolwiek innych okoliczności czy warunków. Weksel może być przedmiotem obrotu, poprzez przenoszenie praw z niego wynikających na inne osoby. Przeniesienie praw wekslowych może nastąpić na kilka sposobów, zarówno według prawa wekslowego jak i przepisów prawa cywilnego. Może odbyć się to przez indos, przelew (cesję), dziedziczenie, w drodze egzekucji, przez wręczenie oraz wszelkimi innymi sposobami przewidzianymi w prawie cywilnym.

Prawo wykupu weksla przysługuje, zgodnie z art. 50 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz. U. Nr 37 poz. 282 z późn. zm.), każdemu dłużnikowi wekslowemu. Polega ono na tym, iż dłużnik dokonuje zapłaty całej sumy wskazanej na wekslu na rzecz posiadacza weksla, a ten wydaje dłużnikowi dokument weksla. Należy dodać, iż posiadacz weksla, któremu dłużnik wekslowy oferuje jego wykup, ma obowiązek przyjęcia sumy wekslowej i wydania dokumentu weksla. Wydanie dokumentu weksla dłużnikowi wekslowemu jest bardzo istotnym elementem – z jednej strony chroni dłużnika przed niebezpieczeństwem ponownej zapłaty (np. gdyby weksel przeszedł w posiadanie osoby trzeciej, która nie wiedziała o fakcie wykupu weksla), z drugiej – umożliwia dłużnikowi dochodzenie roszczeń regresowych przeciwko innym dłużnikom wekslowym, o ile takowi istnieją.

Z treści art. 5a pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż dyskonto stanowi różnicę między kwotą uzyskaną z wykupu papieru wartościowego przez emitenta a ceną zakupu papieru wartościowego na rynku pierwotnym lub wtórnym, a w przypadku nabycia papierów wartościowych w drodze spadku lub darowizny dyskonto oznacza różnicę pomiędzy ceną wykupu a ceną zakupu tych papierów przez spadkodawcę lub darczyńcę.

Bez względu na to, czy dyskonto jest kwalifikowane jako swego rodzaju odsetki naliczone z góry, lecz płacone w momencie wykupu papieru wartościowego przez emitenta, czy też jako różnica pomiędzy ceną nominalną a ceną emisyjną (realizowaną w momencie wykupu) – podstawę opodatkowania stanowi dyskonto (odsetki) faktycznie otrzymane. Zgodnie bowiem z art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zatem odsetki (dyskonto) od weksla, jako odsetki (dyskonto) z papieru wartościowego, stanowią przychód z kapitałów pieniężnych, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z definicji wprost wynika, co stanowi dyskonto w przypadku nabycia papierów wartościowych (weksli) w drodze spadku lub darowizny; jest to różnica pomiędzy ceną wykupu a ceną zakupu tych papierów przez spadkodawcę lub darczyńcę. Dla obliczenia dyskonta od kwoty uzyskanej przez wnioskodawcę (będącego spadkobiercą) z wykupu weksla należy zatem odjąć wydatki poniesione przez spadkodawcę na jego zakup. W przypadku natomiast, gdy spadkodawca nie poniósł wydatków na zakup weksla, cała kwota, a nie tylko odsetki, stanowić będzie dyskonto. Nie można więc potwierdzić stanowiska wnioskodawcy, iż przychodem z wykupu weksla jest wyłącznie kwota odsetek.

W myśl art. 30a ust. 1 pkt 2 ww. ustawy od uzyskanych dochodów (przychodów) z odsetek i dyskonta pobiera się 19 % zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.

Zgodnie z treścią art. 30a ust. 6 powołanej wyżej ustawy zryczałtowany podatek, o którym mowa w ust. 1 pkt 1–4 oraz pkt 6, 8 i 9, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 5 pkt 1 i 4, ust. 5a i 5d. Ww. przepis wprost wskazuje, że obliczając zryczałtowany podatek dochodowy od przychodu uzyskanego z tytułu odsetek i dyskonta, osiągniętego przychodu nie pomniejsza się o koszty uzyskania przychodów.

Zatem w dacie faktycznej realizacji weksla, tj. w dniu wykupu weksla przez jego wystawcę powstanie obowiązek obliczenia i pobrania podatku dochodowego.

Wyjaśnić należy, iż co do zasady, zgodnie z treścią art. 41 ust. 4 ustawy podatkowej, płatnicy, o których mowa w ust. 1, a więc osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a i 13 oraz art. 30a ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 4d, 5 oraz 10.

Natomiast jeżeli wystawca weksla nie będzie pełnił funkcji płatnika, a więc nie będzie podmiotem wymienionym w art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to zgodnie z art. 45 ust. 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wnioskodawca powinien wykazać w stosownym zeznaniu (PIT-38) kwotę zryczałtowanego podatku od przychodów (dochodów), od których płatnik nie pobrał zryczałtowanego podatku. Oblicza się ją mnożąc kwotę przychodu (dochodu) przez odpowiednią dla uzyskanego przychodu (dochodu) stawkę zryczałtowanego podatku, czyli 19%.

Stosownie do art. 30a ust. 7 ww. ustawy dochodów (przychodów), o którym mowa w ust. 1, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27.

Natomiast czynnością odmienną od wykupu weksli będzie przychód uzyskany z tytułu odpłatnego zbycia weksli, czyli odpłatnego zbycia papierów wartościowych. Przychód z tytułu odpłatnego zbycia weksli zalicza się do przychodów, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 30b ust. 1 od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytuł objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład pieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

W myśl art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych (w tym weksli) jest różnica pomiędzy przychodami z tego zbycia a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14 – osiągnięta w roku podatkowym.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 powołanej ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Do kosztów uzyskania przychodów w momencie odpłatnego zbycia można więc generalnie zaliczyć stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy wydatki na objęcie lub nabycie papierów wartościowych (weksli).

Jednakże, należy zaznaczyć, że w przypadku nabycia papierów wartościowych w drodze spadku, nie występuje koszt nabycia tych walorów, ponieważ przez zbywającego nie zostały poniesione żadne wydatki na ich nabycie, spadkobierca sprzedający weksle nie poniósł wydatków na ich nabycie, gdyż otrzymał je w spadku a więc nieodpłatnie. W przedmiotowej sprawie, w razie sprzedaży weksli firmie windykacyjnej, nie wystąpią więc koszty nabycia, gdyż papiery wartościowe nabyte zostały w spadku, nieodpłatnie, wobec czego przychód uzyskany z tytułu ich zbycia będzie równy dochodowi.

Na podatniku, który uzyskał dochód (poniósł stratę) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ciąży obowiązek złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania według ustalonego wzoru (formularz PIT-38), w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1a pkt 1 cyt. ustawy). W tym samym terminie dokonuje się też wpłaty należnego podatku wynikającego z zeznania (art. 45 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy). Stosownie do art. 30b ust. 5 ww. ustawy dochodu tego nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 (na zasadach ogólnych według skali podatkowej) oraz w art. 30c (tzw. podatek liniowy z działalności gospodarczej).

Podsumowując, dochodem ze zbycia weksli będzie dochód uzyskany ze sprzedaży obliczony stosownie do przepisów art. 30b ust. 1 i 30b ust. 2 pkt 1) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych bez prawa do pomniejszenia kwoty należnego przychodu ze zbycia weksli o koszty ich nabycia, gdyż weksle zostały nabyte przez wnioskodawcę nieodpłatnie.

Stanowiska wnioskodawcy nie można było uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.