Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/415-886/10/AŻ
z 22 listopada 2010 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 05 sierpnia 2010r. (data wpływu do tut. Biura – 11 sierpnia 2010r.), uzupełnionym w dniu 17 listopada 2010r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty osobie fizycznej odszkodowania z tytułu niedostarczenia przez Gminę lokalu socjalnego współmałżonkowi, któremu Sąd, w następstwie podziału majątku wspólnego małżonków, nakazał opuszczenie lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 sierpnia 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie skutków podatkowych wypłaty osobie fizycznej odszkodowania z tytułu niedostarczenia przez Gminę lokalu socjalnego współmałżonkowi, któremu Sąd, w następstwie podziału majątku wspólnego małżonków, nakazał opuszczenie lokalu mieszkalnego. Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z dnia 05 listopada 2010r. wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia. Uzupełnienia wniosku w ww. zakresie dokonano pismem z dnia 12 listopada 2010r. (data wpływu do tut. Biura– 17 listopada 2010r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony m.in. następujący stan faktyczny:

Gmina dokonuje wypłaty odszkodowań na rzecz osób fizycznych, z tytułu niedostarczenia lokali sądowych dla osób posiadających prawomocne orzeczenie sądowe orzekające eksmisje z uprawnieniem do lokalu socjalnego.

Odszkodowanie wypłacane jest na podstawie zawartego porozumienia pomiędzy Gminą a właścicielem lokalu, którym jest jedno ze współmałżonków. Miesięczna kwota wypłacanego odszkodowania wynosi 150 zł, dając w skali roku kwotę 1.800 zł. Strona wnioskująca o wypłatę przedmiotowego odszkodowania posiada prawomocny wyrok sądowy orzekający separację związku małżeńskiego. Na mocy powyższego wyroku współmałżonkowi strony wnioskującej został przyznany do wyłącznego użytkowania jeden z pokoi, z zastrzeżeniem, że z pozostałych przynależności pomieszczeń strony będą korzystać wspólnie. W późniejszym okresie strona wnioskującą złożyła wniosek o podział majątku wspólnego, w skład którego wchodziło m. in. spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. Sąd postanowił przyznać stronie wnioskującej spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, natomiast współmałżonkowi nakazał opuszczenie spornego lokalu, przyznając mu tym samym uprawnienie do lokalu socjalnego. W związku z nieprzyznaniem przez Gminę lokalu socjalnego dla ww. osoby, właścicielka lokalu wystąpiła z wnioskiem o wypłatę odszkodowania z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego dla swojego męża.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

1. Czy wypłata tego typu odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
2. Czy należy sporządzić informację PIT dla strony wnioskującej o wypłatę odszkodowania oraz właściwego urzędu skarbowego?
   
   

Wnioskodawca wskazał, iż przedmiotowe odszkodowania traktowano w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51 poz. 307) jako zwolnione z opodatkowania. Wynika to wprost z art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16 poz. 93 ze zm.).

W uzupełnieniu wnioskodawca wskazał, iż w myśl art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, jeżeli Gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Należy podkreślić, iż odpowiedzialność odszkodowawcza Gminy wobec właściciela lokalu za niedostarczenie lokalu socjalnego osobie uprawnionej do takiego lokalu na mocy wyroku orzekającego eksmisję nie jest odpowiedzialnością subsydiarną do obowiązku tej osoby wynikającego z art. 18 ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. W praktyce najczęściej o wypłatę tego typu odszkodowania zwracają się osoby prawne. Wypłaty przedmiotowych roszczeń odbywają się wtedy na podstawie wystawionych przez nie not obciążeniowych, w których jednoznacznie określają iż przedmiotowe odszkodowania podlegają zwolnieniu z tytułu podatku VAT. Sprawa natomiast komplikuje się w przypadku wypłat odszkodowań na rzecz osób fizycznych. W myśl art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51 poz. 307) wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia jeśli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku wypłaty odszkodowania z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego osobie wskazanej w wyroku sądowym, która została pozbawiona tytułu prawnego do tegoż lokalu. W konsekwencji zdaniem wnioskującego w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego wypłacane stronom odszkodowanie z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji brak jest obowiązku sporządzania informacji PIT dla tych osób.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawcy w zakresie skutków podatkowych wypłaty osobie fizycznej odszkodowania z tytułu niedostarczenia przez Gminę lokalu socjalnego współmałżonkowi, któremu Sąd, w następstwie podziału majątku wspólnego małżonków, nakazał opuszczenie lokalu mieszkalnego. W pozostałej części wydane są odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

• określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
• odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
• odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
• odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
• odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
• odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
• odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
  
  

Należy jednak podkreślić, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż po orzeczeniu przez Sąd separacji żona złożyła wniosek o podział majątku wspólnego, w skład którego wchodziło m. in. spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. Sąd przyznał jej spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, natomiast współmałżonkowi nakazał opuszczenie spornego lokalu, przyznając mu tym samym uprawnienie do lokalu socjalnego. W związku z nieprzyznaniem przez Gminę lokalu socjalnego żona wystąpiła z wnioskiem o wypłatę odszkodowania z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego dla swojego męża.

Zgodnie z art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 31, poz. 266 ze zm.) jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Z przepisu art. 417 § 1 ww. Kodeksu cywilnego wynika, iż za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa (art. 417 § 2 Kodeksu cywilnego).

Jeszcze raz należy podkreślić, iż zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Tym samym wypłacone osobie wnioskującej (żonie) odszkodowanie z tytułu niedostarczenia przez Gminę lokalu socjalnego jej mężowi nie jest odszkodowaniem korzystającym z ww. zwolnienia.

Powołane bowiem powyżej przepisy – art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz art. 417 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego, do którego odsyła ww. art. 18 ust. 5 – regulują tylko możliwość wystąpienia strony o odszkodowanie, nie określają jednak wprost jego wysokości, a także nie wskazują zasad ustalania odszkodowania.

Jednocześnie wskazać należy, iż wypłacona kwota odszkodowania stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z art. 20 ust. 1 tej ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności”, definicja źródeł przychodów ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie. Z przychodem z innych źródeł mamy zatem do czynienia w każdym przypadku, kiedy podatnik osiąga korzyść majątkową.

Stosownie zaś do art. 42a ww. ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Reasumując wskazać należy, iż przedmiotowe odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy. W konsekwencji podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł, a wnioskodawca obowiązany jest do sporządzenia informacji PIT-8C dla strony otrzymującej odszkodowanie oraz właściwego urzędu skarbowego.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.