2013.06.28 - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP1/443-248/13-5/MK
z 28 czerwca 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Spółka komandytowa reprezentowanej przez pełnomocnika doradcę podatkowego, przedstawione we wniosku z dnia 23 marca 2013 r. (data wpływu 26 marca 2013 r.), uzupełnionym pismami z dnia 2 kwietnia 2013 r. i 13 maja 2013 r. (data wpływu 4 kwietnia 2013 r. i 15 maja 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

zwolnienia od podatku VAT usług określonych w pkt od a) do e) oraz w pkt g) opisu – jest prawidłowe.
zwolnienia od podatku VAT usługi określonej w pkt f) opisu – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 marca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT świadczonych usług. W dniach 4 kwietnia 2013 r. i 15 maja 2013 r. wniosek uzupełniono o dowód uiszczenia opłaty oraz o doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W konsekwencji zmian, wprowadzonych na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, do art. 43 tejże ustawy, dodany został przepis ust. 14, stanowiący, że zwolnienie od podatku nie przysługuje w przypadku świadczenia usług, stanowiących element usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego. Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki komandytowej i zamierza świadczyć na podstawie umowy o współpracy, usługi brokerskie w imieniu i na rzecz brokera będącego osobą prawną, tj. usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, pomiędzy podmiotami poszukującymi ochrony ubezpieczeniowej a ubezpieczycielami. Broker podpisywać będzie umowy z podmiotami poszukującymi ochrony ubezpieczeniowej, lecz to Wnioskodawca przy pomocy osób posiadających uprawnienia do wykonywania czynności brokerskich zgodnie z art. 28 ustęp 3 litera a-e ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154), wykonywać ma wszystkie czynności brokerskie, stanowiące de facto „samodzielną” usługę pośrednictwa ubezpieczeniowego.

Wystawiać On będzie faktury na należne mu prowizje z tytułu zawartych za jego pośrednictwem umów ubezpieczenia. Czynności, które Wnioskodawca będzie wykonywał za pomocą osób, o których mowa w art. 28 ustęp 3 litera a-e ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, w ramach umowy o współpracę z Brokerem ubezpieczeniowym, obejmują czynności brokerskie (art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym), czyli czynności w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej, polegające na zawieraniu lub doprowadzaniu do zawarcia umów ubezpieczenia, wykonywaniu czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności brokerskich (czynności brokerskie). W ramach umowy o współpracę, zawartej z Brokerem, Wnioskodawca zamierza wykonywać czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego - czynności brokerskie na rzecz Brokera.

Czynności obejmować będą między innymi:

stałe pośredniczenie przy zawieraniu umów ubezpieczenia i zawierania umów ubezpieczenia w imieniu i na rzecz ochrony ubezpieczeniowej na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,
pozyskiwanie klientów poprzez informowanie ich o dostępnych ubezpieczeniach,
wykonywanie czynności przygotowawczych, zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia poprzez zbieranie informacji od podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej o przedmiocie ubezpieczenia, zakresie ubezpieczenia, pomoc w wypełnianiu wniosków ubezpieczeniowych przekazywanie ich brokerowi,
dokonywanie analizy ofert w liczbie wystarczającej do opracowania rekomendacji najwłaściwszej umowy ubezpieczenia i przekazywanie jej brokerowi,
wykonywanie czynności związanych z zawieraniem umów ubezpieczenia poprzez kompletowanie gotowych dokumentów ubezpieczenia - polisy oraz wydawanie ich podmiotom poszukującym ochrony ubezpieczeniowej (klientom),
uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia poprzez:
1. kalkulowanie i informowanie klientów o wysokości należnej składki ubezpieczeniowej,
2. informowanie klientów o zakresie oraz przebiegu ubezpieczenia,
3. udostępnianie stosownych dokumentów niezbędnych do wykonywania obowiązków związanych z obsługą ubezpieczeniową,
4. przeprowadzanie postępowania likwidacyjnego,
wykonywanie wszystkich czynności faktycznych mających doprowadzić do wykonania czynności prawnej, jaką jest zawarcie umowy ubezpieczeniowej.

Dnia 15 maja 2013 r. Zainteresowany uzupełnił wniosek o elementy opisu zdarzenia przyszłego wskazując, iż:

Ad. 1. Pozyskiwanie klientów następować będzie na podstawie umów zlecenie.

Ad. 2. Wpis od właściwego rejestru sądowego obejmował będzie usługi brokerskie oraz pośrednictwo ubezpieczeniowe.

Ad. 3. Wnioskodawca nie będzie prowadził innej działalności gospodarczej.

Ad. 4. Usługi świadczone w ramach usługi ubezpieczeniowej obejmować będą dostarczanie informacji o warunkach i o skutkach umów.

Ad. 5. Wnioskodawca nie spełnia warunków wynikających z przepisu art. 23 ust. 1 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym.

Ad. 6. Określone w przepisie art. 24 ww. ustawy, przesłanki nie będą uniemożliwiały prowadzenia działalności brokerskiej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy czynności brokerskie w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego, wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz i w imieniu brokera przez osoby fizyczne, które spełniają wymogi określone w art. 26 ustęp 3 litera a-e ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej są zwolnione od podatku od towarów i usług zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług?
Czy też zastosowanie znajdzie w podanym stanie sprawy art. 43 ust. 14 w związku z art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług, wyłączający możliwość stosowania wskazanej wyżej podstawy zwolnienia w odniesieniu do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa ubezpieczeniowego?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług, zwolnione od tego podatku są usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji. Na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług zwolnienie stosuje się także do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41. Przepis kolejnego ustępu (art. 43 ust. 14 ustawy) wyłącza jednak możliwość stosowania podstawy zwolnienia z art. 43 ust. 13 w odniesieniu do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41, a więc również pośrednictwa ubezpieczeniowego.

W przedstawionym stanie sprawy, działalność Wnioskodawcy nie może zostać potraktowana jako świadczenie usługi stanowiącej element usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego. Powinno się ją uznać za pośrednictwo ubezpieczeniowe sensu stricto. W konsekwencji, nie znajdzie zastosowania podstawa wyłączenia z art. 43 ust. 14 ustawy, a usługi świadczone przez Wnioskodawcę zwolnione są od podatku od towarów i usług. Działalność Wnioskodawcy, świadczącego usługi w imieniu i na rzecz brokera, ma bez wątpienia charakter pośrednictwa ubezpieczeniowego sensu stricto. Wnioskodawca posługiwać się będzie osobami fizycznymi, które spełniają wymogi ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym i dysponują niezbędnymi uprawnieniami. Wnioskodawca podejmuje przy pomocy uprawnionych osób fizycznych wszystkie czynności, składające się na „samodzielną” de facto usługę pośrednictwa ubezpieczeniowego. W tym miejscu należy wskazać na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który w sprawie C-453/05 TSUE stwierdził, że „pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy.”

Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem, że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową”. Trybunał w sprawie CSC Financial Services Ltd (wyrok TSUE z dnia 13 grudnia 2001 r., C-235/00), która to spółka świadczyła usługi typu call center na rzecz instytucji finansowych, podjął się też próby konstruowania definicji samego pośrednictwa. Pośrednikiem zgodnie z tą definicją jest więc podmiot nie będący żadną ze stron umowy, ale świadczący usługę na rzecz strony w zamian za wynagrodzenie. W skład usługi wchodzić może zwłaszcza prowadzenie negocjacji. Celem pośrednictwa jest zaś uczynienie wszystkiego co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę. W szczególności uznać należy za umowę pośrednictwa przypadek, gdy jedna ze stron umowy zleca podwykonawcy wszystkie czynności faktyczne. Potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca odnajduje także w wyroku w sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M Beheer B. V. a Staatssecretaris van Financien. Wskazano tam, że okoliczność, iż broker lub pośrednik ubezpieczeniowy nie pozostaje w bezpośrednim stosunku ze stronami umowy ubezpieczenia lub reasekuracji do zawarcia której się przyczynia, lecz pozostaje z nimi jedynie w pośrednim stosunku za pośrednictwem innego podatnika, który sam pozostaje w bezpośrednim stosunku z jedną ze stron tej umowy i z którym ów broker lub pośrednik ubezpieczeniowy jest związany umownie, nie wyklucza, by świadczone przez niego usługi były zwolnione od podatku wartości dodanej”. Co istotne, podkreślono tam także, że „z zasady neutralności podatkowej wynika, że podmioty powinny mieć możliwość wyboru modelu organizacyjnego, który z czysto gospodarczego punktu widzenia byłby dla nich najbardziej odpowiedni, nie narażając się na to, że dokonywane przez nie czynności nie będą objęte zwolnieniem od opodatkowania”. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na wyrok TSUE z dnia 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05 (Volker Ludwig). W ocenie Trybunału, w sprawie p. Ludwiga okolicznością kluczową dla uznania jego usług za usługi pośrednictwa było to, iż jego wynagrodzenie zależało od tego, czy umowa zostanie zawarta. Nie ulega przy tym, zdaniem TSUE, wątpliwości, iż w świadczeniu p. Ludwiga istniał również inny element (doradztwa), ale świadczeniem głównym było pośrednictwo. Tym samym, element doradztwa miał jedynie charakter pomocniczy, a nie zasadniczy i w związku z tym usługa świadczona przez p. Ludwiga powinna zostać zakwalifikowana jako usługa pośrednictwa, korzystająca ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie powołanego przepisu VI Dyrektywy.

Należy także zauważyć, że ustawa o podatku od towarów i usług nie wprowadza ograniczeń podmiotowych dla zastosowania przedmiotowego zwolnienia. Istotna jest nie tyle forma, ile treść wykonanej czynności. Gdyby więc usługę, którą na gruncie innych przepisów prawa może wykonać tylko podmiot spełniający określone warunki – np. posiadający zezwolenie, licencję itp., wykonał podmiot niespełniający tych warunków, to w przypadku regulacji takiej jak ta, zawarta w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług, a zatem niewprowadzającej własnych ograniczeń podmiotowych, usługa ta powinna być na gruncie tego podatku traktowana w taki sam sposób, jak usługa wykonana przez podmiot spełniający żądane warunki (tak też Tomasz Michalik, VAT Komentarz 2012, wyd. C. H. Beck, Mariusz Jabłoński, Usługi ubezpieczeniowe a podatek od towarów i usług Komentarz Praktyczny Wyd. ABC). W tym miejscu należy podkreślić przywołaną już powyżej zasadę „treść przed formą”, która nakazuje analizować charakter materialny usługi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za:

prawidłowe – w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług określonych w pkt od a) do e) oraz w pkt g) opisu,
nieprawidłowe – w zakresie zwolnienia od podatku VAT usługi określonej w pkt f) opisu.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się, w świetle art. 8 ust. 1 ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Na podstawie art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jak stanowi art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Podkreślić należy, iż zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Z treści art. 43 ust. 13 ustawy wynika, iż zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Zatem, w pierwszej kolejności należy określić jakie czynności miał na myśli prawodawca formułując w art. 43 ust. 1 pkt 37 zwolnienie dla świadczonych usług ubezpieczeniowych, usług reasekuracyjnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, poz. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą.

W myśl art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Należy odnotować na samym początku, że terminy używane do określenia zwolnień od podatku przewidziane w artykule 13 Dyrektywy muszą być również wiernie interpretowane, jako że stanowią wyjątki od ogólnej zasady, która mówi, że podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika (patrz w szczególności sprawa 348/87 Stichting Uitvoering Financiele Acties (1989) ECR 1737, paragraf 13 i sprawa C-287/00 Commission v Germany (2002) ECR I-5811, paragraf 43).

Jest ustalonym prawem precedensowym, że zwolnienia te stanowią niezależne pojęcia prawa wspólnotowego, którego celem jest uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych Państwach Członkowskich.

W związku z powyższym, tut. Organ wydając interpretację w stanie prawnym od dnia 1 stycznia 2011 r. określa ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów.

Wskazać należy, iż Dyrektywa nie podaje definicji transakcji ubezpieczeniowych, ani usług pokrewnych świadczonych przez maklerów i pośredników ubezpieczeniowych.

„Czynność ubezpieczeniowa”, w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

Czynność ubezpieczeniowa, w każdym przypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między usługodawcą, który domaga się zwolnienia (od podatku) a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym.

Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-8/01 orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu, iż ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (sprawy: Card Protection Plan C-349/96, paragraf 17 i Skandia C-240/99, paragraf 37).

Trybunał wprawdzie orzekł, że wyrażenie „transakcje ubezpieczeniowe” nie obejmuje wyłącznie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli, ale zasadniczo jest na tyle obszerne, że obejmuje zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam nie jest ubezpieczycielem, ale w kontekście polisy blokowej dostarcza swoim klientom taką ochronę, korzystając z wpływów od ubezpieczyciela, który przyjmuje na siebie ryzyko objęte w ubezpieczeniu (sprawy: Card Protection Plan, paragraf 22 i Skandia, paragraf 38).

Jednak w akapicie 41 sprawy Skandia TSUE podtrzymał stanowisko, że zgodnie z definicją transakcji ubezpieczeniowych zawartą w akapicie 39 niniejszego wyroku okazuje się, iż tożsamość osoby, której świadczy się usługę, jest istotna w rozumieniu definicji rodzaju usług objętych artykułem 13B(a) Szóstej Dyrektywy i że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczeniowej i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.

Natomiast zasadniczym kryterium, pozwalającym na ustalenie, czy dana osoba jest pośrednikiem ubezpieczeniowym, czy też nie, jest charakter wykonywanych przez nią czynności wewnętrznych. W sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M. Beheer B.V. a Staatssecretaris van Financien TSUE zwrócił uwagę, że przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wskazówek odnoszących się do stosunku pomiędzy pośrednikiem ubezpieczeniowym a stronami umowy ubezpieczeniowej, do której się przyczynił. Stwierdzenie posiadania statusu pośrednika ubezpieczeniowego zależy zatem od cech badanej działalności.

Z kolei, w sprawie C-453/05 TSUE stwierdził, że „pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem, że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową”.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154 ze zm.), pośrednictwo ubezpieczeniowe polega na wykonywaniu przez pośrednika za wynagrodzeniem czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia.

Jak wynika z art. 4 pkt 2 ww. ustawy, pośrednik ubezpieczeniowy wykonuje czynności w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej, zwane dalej „czynnościami brokerskimi”, polegające na zawieraniu lub doprowadzaniu do zawarcia umów ubezpieczenia, wykonywaniu czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności brokerskich (działalność brokerska).

W myśl art. 6 ust. 2 powołanej ustawy, za pośrednictwo ubezpieczeniowe nie uznaje się działalności polegającej na dostarczaniu osobom zainteresowanym ochroną ubezpieczeniową ogólnych informacji o możliwości zawierania umów ubezpieczenia oraz o warunkach i skutkach takich umów, w szczególności o zakresie ochrony ubezpieczeniowej, jeżeli informacje są dostarczane przez podmiot wykonujący działalność inną niż pośrednictwo ubezpieczeniowe, pozostają w związku z tą działalnością i nie mają na celu doprowadzenia do zawarcia lub wykonania umowy ubezpieczenia.

Art. 20 ust. 1 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym stanowi, iż brokerem ubezpieczeniowym jest osoba fizyczna albo prawna posiadająca, wydane przez organ nadzoru, zezwolenie na wykonywanie działalności brokerskiej i wpisana do rejestru brokerów ubezpieczeniowych.

Stosownie do treści art. 23 ust. 1 cytowanej ustawy, broker ubezpieczeniowy może wykonywać czynności brokerskie wyłącznie przez osoby fizyczne, które spełniają wymogi określone w art. 28 ust. 3 pkt 1 lit. a-e.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, iż Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki komandytowej i zamierza świadczyć na podstawie umowy o współpracy, usługi brokerskie w imieniu i na rzecz brokera będącego osobą prawną, tj. usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, pomiędzy podmiotami poszukującymi ochrony ubezpieczeniowej a ubezpieczycielami. Wpis do właściwego rejestru sądowego obejmował będzie usługi brokerskie oraz pośrednictwo ubezpieczeniowe. Jednocześnie Zainteresowany nie będzie prowadził innej działalności gospodarczej. Broker podpisywać będzie umowy z podmiotami poszukującymi ochrony ubezpieczeniowej, lecz to Wnioskodawca przy pomocy osób posiadających uprawnienia do wykonywania czynności brokerskich zgodnie z art. 28 ustęp 3 litera a-e ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym, wykonywać ma wszystkie czynności brokerskie, stanowiące de facto „samodzielną” usługę pośrednictwa ubezpieczeniowego. Pozyskiwanie klientów następować będzie na podstawie umów zlecenia zawartymi pomiędzy Wnioskodawcą a osobami posiadającymi niezbędne w tym zakresie uprawnienia. Wnioskodawca wystawiać będzie faktury na należne mu prowizje z tytułu zawartych za jego pośrednictwem umów ubezpieczenia. Czynności, które Wnioskodawca będzie wykonywał za pomocą osób, o których mowa w art. 28 ustęp 3 litera a-e ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, w ramach umowy o współpracę z Brokerem ubezpieczeniowym, obejmują czynności brokerskie (art. 4 pkt 2 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym), czyli czynności w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej, polegające na zawieraniu lub doprowadzaniu do zawarcia umów ubezpieczenia, wykonywaniu czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności brokerskich (czynności brokerskie). W ramach umowy o współpracę, zawartej z Brokerem, Wnioskodawca zamierza wykonywać czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego - czynności brokerskie na rzecz Brokera.

Czynności obejmować będą między innymi:

stałe pośredniczenie przy zawieraniu umów ubezpieczenia i zawierania umów ubezpieczenia w imieniu i na rzecz ochrony ubezpieczeniowej na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,
pozyskiwanie klientów poprzez informowanie ich o dostępnych ubezpieczeniach,
wykonywanie czynności przygotowawczych, zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia poprzez zbieranie informacji od podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej o przedmiocie ubezpieczenia, zakresie ubezpieczenia, pomoc w wypełnianiu wniosków ubezpieczeniowych przekazywanie ich brokerowi,
dokonywanie analizy ofert w liczbie wystarczającej do opracowania rekomendacji najwłaściwszej umowy ubezpieczenia i przekazywanie jej brokerowi,
wykonywanie czynności związanych z zawieraniem umów ubezpieczenia poprzez kompletowanie gotowych dokumentów ubezpieczenia - polisy oraz wydawanie ich podmiotom poszukującym ochrony ubezpieczeniowej (klientom),
uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia poprzez:
1. kalkulowanie i informowanie klientów o wysokości należnej składki ubezpieczeniowej,
2. informowanie klientów o zakresie oraz przebiegu ubezpieczenia,
3. udostępnianie stosownych dokumentów niezbędnych do wykonywania obowiązków związanych z obsługą ubezpieczeniową,
4. przeprowadzanie postępowania likwidacyjnego,
wykonywanie wszystkich czynności faktycznych mających doprowadzić do wykonania czynności prawnej, jaką jest zawarcie umowy ubezpieczeniowej.

Ponadto, usługi świadczone w ramach usługi ubezpieczeniowej obejmować będą dostarczanie informacji o warunkach i o skutkach umów. Jednocześnie, Wnioskodawca nie spełnia warunków wynikających z przepisu art. 23 ust. 1 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym. Niemniej określone w przepisie art. 24 ww. ustawy, przesłanki nie będą uniemożliwiały prowadzenia działalności brokerskiej.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz opisane zdarzenie przyszłe wskazać należy, iż wykonywane na rzecz brokera ubezpieczeniowego usługi określone w pkt od a) do e) oraz w pkt g) (tj. stałe pośredniczenie przy zawieraniu umów ubezpieczenia i zawierania umów ubezpieczenia w imieniu i na rzecz ochrony ubezpieczeniowej na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, pozyskiwanie klientów poprzez informowanie ich o dostępnych ubezpieczeniach, wykonywanie czynności przygotowawczych, zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia poprzez zbieranie informacji od podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej o przedmiocie ubezpieczenia, zakresie ubezpieczenia, pomoc w wypełnianiu wniosków ubezpieczeniowych przekazywanie ich brokerowi, dokonywanie analizy ofert w liczbie wystarczającej do opracowania rekomendacji najwłaściwszej umowy ubezpieczenia i przekazywanie jej brokerowi, wykonywanie czynności związanych z zawieraniem umów ubezpieczenia poprzez kompletowanie gotowych dokumentów ubezpieczenia - polisy oraz wydawanie ich podmiotom poszukującym ochrony ubezpieczeniowej (klientom), a także wykonywanie wszystkich czynności faktycznych mających doprowadzić do wykonania czynności prawnej, jaką jest zawarcie umowy ubezpieczeniowej), mogą korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy. Powyższe wynika z faktu, iż w świetle przedstawionych orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zwolnione od podatku VAT może być jedynie pośredniczenie cechujące się wskazywaniem stronie danej umowy okazji do zawarcia umowy ubezpieczenia, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. W niniejszej sprawie powyższa przesłanka została spełniona, bowiem Wnioskodawca informuje o warunkach oraz skutkach zawarcia umowy, udziela pomocy klientom przy wypełnianiu wniosków o objecie ubezpieczeniem oraz wykonuje czynności przygotowawcze zmierzające do zawarcia umowy. Ponadto, dokonuje analizy oferty mającej na celu opracowanie rekomendacji najwłaściwszej umowy ubezpieczenia i przekazywanie jej brokerowi, a także wykonuje czynności związane z zawieraniem umów ubezpieczenia poprzez kompletowanie gotowych dokumentów ubezpieczenia (polisy) a następnie wydawania ich podmiotom ubiegającym się o ochronę ubezpieczeniową. W końcu Wnioskodawca dokonuje wszystkich czynności faktycznych mających doprowadzić do wykonania czynności prawnej jaką jest zawarcie umowy ubezpieczeniowej. Uwzględniając powyższe, Zainteresowany podejmuje czynności, które mają realny wpływ na istnienie stosunku ubezpieczenia. W konsekwencji, na gruncie regulacji podatkowych – w szczególności orzeczenia C-453/05 TSUE – zachowanie Wnioskodawcy winno być uznane za pośrednictwo ubezpieczeniowe. Wszystkie bowiem wymienione czynności są ukierunkowane na zawarcie umowy ubezpieczeniowej i spełnienie świadczenia. Skutkiem powyższego Wnioskodawca uprawniony jest do zastosowania zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, do opisanych w pkt od a) do e) oraz w pkt g) wniosku czynności, które stanowią de facto pośrednictwo ubezpieczeniowe.

Natomiast, zwolnienia od podatku VAT na powołanej podstawie nie będzie można zastosować do usługi określonej w pkt f) opisu, polegającej na uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia poprzez kalkulowanie i informowanie klientów o wysokości należnej składki ubezpieczeniowej, informowanie klientów o zakresie oraz przebiegu ubezpieczenia, udostępnianie stosownych dokumentów niezbędnych do wykonywania obowiązków związanych z obsługą ubezpieczeniową oraz przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego. Jak wynika bowiem z powołanego orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej C-453/05, za pośrednictwo ubezpieczeniowe można uznać jedynie te usługi (czynności), które są ukierunkowane na zawarcie umowy ubezpieczeniowej, tym czasem przedmiotowa usługa odnosi się do szeregu czynności związanych z wykonaniem już zawartej umowy ubezpieczeniowej. W konsekwencji usługa ta nie może być uznana za zwolnioną od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy. Ponadto, usługa ta nie będzie korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy, gdyż jako element usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego nie cechuje się odrębną całością i nie jest niezbędna do usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego. Z przedstawionej w wyroku TSUE argumentacji wynika, iż pośrednictwem ubezpieczeniowym – zwolnionym od podatku – mogą być jedynie czynności zmierzające do zawarcia umowy ubezpieczeniowej. Tym czasem analizowana usługa obejmująca szereg czynności związanych z wykonywaniem umowy ubezpieczenia nie może korzystać ze zwolnienia na powołanej podstawie art. 43 ust. 13 ustawy. W świetle powyższego czynności określone w pkt f) opisu sprawy, stanowią element usług pośrednictwa, o którym mowa w art. 43 ust. 14 ustawy, przez co wykluczona została także możliwość zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług określona w art. 43 ust. 13 ustawy.

Reasumując, czynności w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego określone w pkt od a) do e) oraz w pkt g) opisu, wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz i w imieniu brokera przez osoby fizyczne, które spełniają wymogi określone w ustawie o pośrednictwie ubezpieczeniowym, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Zainteresowanego, są zwolnione od podatku od towarów i usług zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług. Natomiast, w opisanym kształcie sprawy, art. 43 ust. 14 ustawy, wyłączający zwolnienie od podatku od towarów i usług zastosowanie znajdzie względem czynności określonych w pkt f) opisu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin