Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP3/443-489/13-2/IG
z 21 sierpnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 28.05.2013 r. (data wpływu 29.05.2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia opisanej transakcji z opodatkowania podatkiem VAT stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29.05.2013 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia opisanej transakcji z opodatkowania podatkiem VAT stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka S.A. (dalej: „Zbywca” lub „Bank I” lub „Wnioskodawca”) prowadzi działalność bankową. Bank I prowadzi działalność pod swoją firmą. Działalność ta jest działalnością bankową polegającą m. in. na udzielaniu kredytów i przyjmowaniu depozytów. W związku z prowadzoną działalnością Bank I uzyskuje przychody (np. odsetki i prowizje od udzielonych kredytów) oraz ponosi jej koszty (np. wypłacane klientom odsetki od depozytów, wynagrodzenie pracowników, koszty najmu, koszty opłat licencyjnych).

Bank I obejmuje zespół składników majątkowych, takich jak:

• prawa wynikające z umów najmu (m. in. umów najmu lokalu, w którym znajduje się siedziba Banku; umów najmu lokali, w których znajdują się placówki bankowe),
  

• środki trwałe (np. serwery, zestawy komputerowe, drukarki, skanery, sprzęt biurowy - szafy i inne wyposażenie niszczarki, liczarki, kopiarki, projektory, inwestycje w obcych środkach trwałych),
  

• inne ruchomości niż środki trwałe, w szczególności akcesoria biurowe,
  

• wartości niematerialne i prawne, w szczególności licencje na systemy bankowe, licencje na pozostałe oprogramowanie (biurowe, operacyjne, narzędziowe),
  

• prawa i wierzytelności z tytułu zawartych umów z klientami, w tym umowy kredytowe, umowy rachunków bankowych, umowy na podstawie których zostały złożone depozyty, inne umowy, np. gwarancje,
  

• prawa i wierzytelności z tytułu innych zawartych umów obejmujących umowy na dostawę mediów, umowy serwisowe, umowy na usługi telekomunikacyjne,
  

• zabezpieczenia prawne i wszelkie prawa i wierzytelności z nich wynikające (m. in. prawa wynikające z hipotek i zastawów),
  

• środki pieniężne,
  

• papiery wartościowe,
  

• prawa i wierzytelności wynikające z derywatów,
  

• prawa własności intelektualnej m. in. licencje na systemy komputerowe,
  

• know-how w zakresie prowadzenia działalności bankowej tj. procedury funkcjonowania obowiązujące w Banku I i obejmujące np. obsługę klientów, funkcjonowanie poszczególnych departamentów Banku I, zarządzania ryzykiem (tajemnice przedsiębiorstwa),
  

• portfolio klientów (baza klientów),
  

• dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
  
  
  

Bank I obejmuje również zobowiązania, w szczególności zobowiązania wynikające:

• z umów zawartych z klientami wchodzących w skład składników majątkowych Banku I,
  

• z innych zawartych umów wchodzących w skład składników majątkowych Banku I,
  

• z prawa własności i posiadania środków trwałych,
  

• z zabezpieczeń prawnych i z obrotu derywatami,
  

• z prawa własności intelektualnej,
  

• zobowiązania wobec pracowników z tytułu umów o pracę zawartych z pracownikami przypisanymi do Banku I (o których mowa poniżej).
  
  
  

Zarówno wskazane wyżej składniki majątkowe jak i zobowiązania Banku I służą do prowadzenia działalności bankowej.

W Banku I pracują pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę.

W ramach Banku I wyodrębnione są jednostki organizacyjne odpowiedzialne za poszczególne obszary działalności. Przykładowo jest to departament bankowości korporacyjnej, departament bankowości transakcyjnej, departament kadr, departament finansów, departament IT oraz departament prawny.

W związku z restrukturyzacją prowadzonej działalności, Zbywca ma zamiar przenieść własność przedsiębiorstwa Banku I na rzecz Bank II AG (dalej: „Kupujący” lub „Bank II”).

Wskazana wyżej transakcja nastąpi jedynie po uzyskaniu przez Kupującego zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego, o którym mowa w art. 124a ustawy Prawo bankowe. Zgodnie z tym przepisem „nabycie przedsiębiorstwa bankowego lub jego zorganizowanej części przez bank wymaga zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego.”

Z uwagi na fakt, iż przejście zobowiązań ze Zbywcy na Kupującego w ramach planowanej transakcji może wymagać zgody wierzyciela, to Zbywca jest zobowiązany podjąć działania w celu otrzymania zgody od wierzycieli.

Możliwe jest, że ze względu na zaistnienie pewnych okoliczności np. na brak zgody wierzyciela na przeniesienie wierzytelności lub ograniczenia prawne wynikające z zawartych umów licencyjnych, nie zostaną przeniesione na Kupującego niektóre składniki majątkowe. Zgodnie z zawartą umową, Zbywca i Kupujący będą dążyć do przeniesienia całości składników majątkowych.

Powyższe wyłączenia w żaden sposób nie ograniczą możliwości prowadzenia przez Kupującego przy wykorzystaniu nabytego przedsiębiorstwa działalności bankowej w takim samym zakresie jak prowadził ją Bank I przed dokonaniem transakcji.

Wskutek planowanej transakcji na Kupującego przejdzie także zakład pracy w rozumieniu art. 23¹ Kodeksu pacy. W konsekwencji, na Zbywcy ciążył będzie obowiązek wykonania obowiązków informacyjnych przewidzianych w Kodeksie pracy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym do transakcji opisanej w zdarzeniu przyszłym, stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy VAT, nie stosuje się przepisów ustawy VAT?
2. Czy jeżeli do transakcji stosowałoby się przepisy ustawy VAT, to zbycie wierzytelności będących przedmiotem transakcji nie podlegałoby opodatkowaniu podatkiem VAT, a zbycie instrumentów finansowych byłoby zwolnione od podatku VAT?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy,

Stanowisko względem pytania 1

Zdaniem Wnioskodawcy, do transakcji opisanej w zdarzeniu przyszłym, stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy VAT, nie stosuje się przepisów ustawy VAT.

Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W konsekwencji, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy VAT.

Pojęcie „transakcji zbycia”, należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów”, w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy VAT, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np.: sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu).

Ustawa VAT nie zawiera definicji „przedsiębiorstwa”. Pojęcie przedsiębiorstwa zostało natomiast zdefiniowane w art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
   
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
   
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
   
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
   
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
   
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
   
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
   
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
   
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
   
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż przedmiotem zbycia przez Bank I na rzecz Bank II będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu Cywilnego, bowiem przedsiębiorstwo będące przedmiotem zbycia:

• przeznaczone jest do prowadzenia działalności gospodarczej,
  

• jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych,
  

• obejmuje składniki majątkowe wskazane w art. 55¹ KC.
  
  
  

Prowadzenie działalności gospodarczej

Jak wynika z art. 55¹

Zdaniem Wnioskodawcy, opisany w zdarzeniu przyszłym zespól składników majątkowych umożliwia prowadzenie działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwo Banku I uzyskuje przychody z działalności gospodarczej - działalności bankowej (np. odsetki i prowizje od udzielonych kredytów) oraz ponosi koszty prowadzenia tej działalności (np. wypłacane klientom odsetki od depozytów, wynagrodzenie pracowników, koszty najmu, koszty opłat licencyjnych). Niewątpliwie zatem przedsiębiorstwo będące przedmiotem zbycia przez Bank I na rzecz Bank II prowadzi działalność gospodarczą w sektorze bankowym.

Zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych

Jak wskazał Wnioskodawca w opisie zdarzenia przyszłego, w ramach przedsiębiorstwa Banku I wyodrębnione są jednostki organizacyjne odpowiedzialne za poszczególne obszary działalności, takie jak np. departament bankowości korporacyjnej, departament bankowości transakcyjnej, departament kadr, departament finansów, departament IT czy departament prawny. Wyodrębnienie jednostek organizacyjnych w ramach przedsiębiorstwa Banku I pozwała na efektywne zarządzanie składnikami niematerialnymi i materialnymi.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, przedsiębiorstwo Banku I będące przedmiotem zbycia nie stanowi prostej sumy składników niematerialnych i materialnych, lecz ma charakter zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych.

Przedsiębiorstwo obejmuje składniki majątkowe wskazane w art. 55¹

Jak wskazał Wnioskodawca w opisie zdarzenia przyszłego, przedmiotem zbycia na rzecz Banku II będzie przedsiębiorstwo obejmujące następujące składniki majątkowe:

• prawa wynikające z umów najmu (m. in. umów najmu lokalu, w którym znajduje się siedziba Banku; umów najmu lokali, w których znajdują się placówki bankowe),
  

• środki trwałe (np. serwery, zestawy komputerowe, drukarki, skanery, sprzęt biurowy - szafy i inne wyposażenie niszczarki, liczarki, kopiarki, projektory, inwestycje w obcych środkach trwałych),
  

• inne ruchomości niż środki trwałe, w szczególności akcesoria biurowe,
  

• wartości niematerialne i prawne, w szczególności licencje na systemy bankowe, licencje na pozostałe oprogramowanie (biurowe, operacyjne, narzędziowe)
  

• prawa i wierzytelności z tytułu zawartych umów z klientami, w tym umowy kredytowe, umowy rachunków bankowych, umowy na podstawie których zostały złożone depozyty, inne umowy, np. gwarancje,
  

• prawa i wierzytelności z tytułu innych zawartych umów obejmujących umowy na dostawę mediów, umowy serwisowe, umowy na usługi telekomunikacyjne,
  

• zabezpieczenia prawne i wszelkie prawa i wierzytelności z nich wynikające (m. in. prawa wynikające z hipotek i zastawów),
  

• środki pieniężne,
  

• papiery wartościowe,
  

• prawa i wierzytelności wynikające z derywatów,
  

• prawa własności intelektualnej m. in. licencje na systemy komputerowe,
  

• know-how w zakresie prowadzenia działalności bankowej tj. procedury funkcjonowania obowiązujące w Banku I i obejmujące np. obsługę klientów, funkcjonowanie poszczególnych departamentów Banku I, zarządzania ryzykiem (tajemnice przedsiębiorstwa),
  

• portfolio klientów (baza klientów),
  

• dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
  
  
  

Zgodnie z poglądami doktryny „w skład przedsiębiorstwa wchodzą wszystkie składniki niemajątkowe i majątkowe powiązane ze sobą funkcjonalnie i przeznaczone do realizacji określonych zadań gospodarczych. Takie uregulowanie ustawowe oznacza, że możliwe jest wyliczenie składników tylko konkretnego przedsiębiorstwa. Tworzenie pewnych uogólnień jest utrudnione. Nie może zatem budzić wątpliwości, że wyliczenie zawarte w kontentowanym przepisie ma charakter jedynie przykładowy” (komentarz do art. 55¹ KC w K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. T. 1, Wyd. 6, Warszawa 2011). Zatem nawet, gdyby w skład przedsiębiorstwa będącego przedmiotem zbycia nie wchodziły niektóre składniki niematerialne i materialne wskazane w art. 55¹ KC, nie wyklucza to, iż przedmiot zbycia stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ KC, bowiem wyliczenie zawarte w tym przepisie ma jedynie charakter przykładowy.

Zgoda KNF

Należy zaznaczyć, że transakcja ta dla potrzeb regulacyjnych, to jest art. 124a ustawy Prawo bankowe klasyfikowana będzie jako zbycie przedsiębiorstwa bankowego, co oznacza konieczność uzyskania zezwolenia na jej przeprowadzenie. Gdyby transakcja ta stanowiła zbycie składników nie stanowiących przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, takie zezwolenie nie byłoby potrzebne. Oznacza to, że dla potrzeb regulacyjnych przedmiot transakcji jest traktowany jako przedsiębiorstwo, co potwierdza, iż przedmiot transakcji stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ KC. W przeciwnym razie zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego nie byłoby potrzebne.

Art. 55² KC

Zgodnie z art. 55² KC „czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych”. Przywołany przepis dopuszcza zatem wyłączenie z zakresu czynności mającej za przedmiot przedsiębiorstwo niektórych jego składników, przy czym przedmiotem takiej transakcji, mimo wyłączeń, będzie dalej przedsiębiorstwo. Pogląd ten znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądowym. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 listopada 2010 r. (sygn. I CSK 103/09) wskazał, iż „Przyjmuje się, że jakkolwiek strony - w świetle art. 552 KC - mają pozostawioną swobodę co do tego, jakie elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa objąć przedmiotem czynności prawnej, to swoboda w wyłączeniu poszczególnych składników nie może iść tak daleko, aby zakres wyłączeń przekreślił istotę przedsiębiorstwa. Dlatego też zbycie przedsiębiorstwa powinno obejmować co najmniej te składniki, które determinują funkcje spełniane przez przedsiębiorstwo.

Biorąc pod uwagę powyższe, w opinii Wnioskodawcy, na klasyfikację przedmiotu transakcji nie wpływa fakt, iż w skład zbywanego przedsiębiorstwa mogą nie wejść niektóre składniki majątkowe np. ze względu na brak zgody wierzyciela na przeniesienie wierzytelności lub ograniczenia prawne wynikające z zawartych umów licencyjnych. Powyższe wyłączenia w żaden bowiem sposób nie ograniczą możliwości prowadzenia przez Kupującego przy wykorzystaniu nabytego przedsiębiorstwa działalności bankowej w takim samym zakresie jak prowadził ją Bank I przed dokonaniem transakcji.

Podsumowanie

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym przedmiot transakcji stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów ustawy VAT, a tym samym do transakcji stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy VAT nie stosuje się przepisów ustawy VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, nawet gdyby uznać, iż przedmiot transakcji nie stanowi przedsiębiorstwa, to należałoby uznać, iż jej przedmiotem jest zorganizowana część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy VAT. W takim przypadku zastosowanie znalazłby również art. 6 pkt 1 ustawy VAT i do transakcji nie stosowałoby się przepisów ustawy VAT.

Stanowisko względem pytania 2

Zdaniem Wnioskodawcy, jeżeli do transakcji stosowałby się przepisy ustawy VAT, to:

• zbycie wierzytelności będących przedmiotem transakcji nie podlegałoby opodatkowaniu podatkiem VAT,
  

• zbycie instrumentów finansowych byłoby zwolnione od podatku VAT.
  
  
  

Jak wskazał Wnioskodawca w stanowisku do pytania 1 przedmiotem transakcji opisanej w zdarzeniu przyszłym jest przedsiębiorstwo lub alternatywnie, gdyby przedmiotem transakcji nie było przedsiębiorstwo, to za przedmiot transakcji należałoby uznać zorganizowaną cześć przedsiębiorstwa. W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy do transakcji opisanej w zdarzeniu przyszłym, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy VAT, nie stosuje się przepisów ustawy VAT.

Jeżeli jednak stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 1 zostałoby uznane za nieprawidłowe organ podatkowy uznałby, iż do transakcji opisanej w zdarzeniu przyszłym stosowałyby się przepisy ustawy VAT, Wnioskodawca pragnie ustalić konsekwencje podatkowe przeniesienia na Kupującego wierzytelności oraz instrumentów finansowych.

Wierzytelności

Kwestia opodatkowania VAT nabycia wierzytelności była przedmiotem wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”) w sprawie GFKL Financial Services AG sygn. C-93/10, z dnia 27 października 2011 r. TSUE uznał, iż warunkiem opodatkowania danej czynności jest jej odpłatny charakter. Tymczasem w przypadku, gdy „różnica między wartością cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi wynagrodzenia za usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży” to nie występuje płatność za usługę.

Celem ekonomicznym transakcji opisanej w zdarzeniu przyszłym jest zbycie przez Bank I przedsiębiorstwa na rzecz Banku II. Celem ekonomicznym jest przeniesienie własności przedsiębiorstwa za wynagrodzenie odzwierciedlające jego rzeczywistą wartość ekonomiczną. W rezultacie, w przypadku transakcji opisanej w zdarzeniu przyszłym w odniesieniu do wierzytelności nie wystąpi odpłatność za usługę. W konsekwencji, przeniesienie wierzytelności na Bank II, gdyby uznać, że do transakcji stosuje się przepisy ustawy VAT, nie nastąpi w wykonaniu czynności opodatkowanej w rozumieniu ustawy VAT.

Instrumenty finansowe

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi. W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, zbycie instrumentów finansowych w ramach transakcji opisanej w zdarzeniu przyszłym, gdyby uznać, że do transakcji stosuje się przepisy ustawy VAT, powinno być zwolnione od opodatkowania podatkiem VAT.

Końcowo Wnioskodawca podkreślił, iż pytanie 2 zostało zadane wyłącznie na wypadek, gdyby stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 1 zostało uznane za nieprawidłowe. W związku z tym, w przypadku gdyby stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 1 było prawidłowe, to odpowiedź na pytanie 2 jest bezprzedmiotowa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

W związku z powyższym odpowiedź na pytanie nr 2 jest bezprzedmiotowa.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – tj. Dz. U. z 2012r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.