2012.09.11 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP1/443-595/12/AZb
z 11 września 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 749) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 16 maja 2012r. (data wpływu 5 czerwca 2012r.), uzupełnionym pismem z dnia 23 sierpnia 2012r. (data wpływu 24 sierpnia 2012r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, czy Opłaty uiszczane przez Wnioskodawcę na rzecz K. w ramach uczestnictwa w Konsorcjum stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług opodatkowanych VAT i jako takie powinny podlegać rozliczeniu przez Wnioskodawcę w ramach importu usług – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 czerwca 2012r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, czy Opłaty uiszczane przez Wnioskodawcę na rzecz K. w ramach uczestnictwa w Konsorcjum stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług opodatkowanych VAT i jako takie powinny podlegać rozliczeniu przez Wnioskodawcę w ramach importu usług.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 23 sierpnia 2012r. (data wpływu 24 sierpnia 2012r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 13 sierpnia 2012r. znak: IBPP1/443-595/12/AZb.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest stroną umowy ogólnego partnerstwa („General Partnership Agreement”, dalej „Umowa”) podlegającej prawu holenderskiemu. Umowa tworzy Konsorcjum K. ( K. Consortium, dalej: „Konsorcjum”), mające status Wspólnoty Wiedzy i Innowacji (K. ). Stronami Umowy tworzącej Konsorcjum są w przeważającej mierze uniwersytety, instytuty i inne jednostki naukowo-badawcze oraz podmioty gospodarcze funkcjonujące na terenie Unii Europejskiej (tzw. Partnerzy Formalni). Zgodnie z postanowieniami Umowy Partnerzy Formalni stają się akcjonariuszami K. z siedzibą w H., będącej podmiotem zarządzającym powstałym na mocy Umowy Konsorcjum.
Celem działalności Konsorcjum jest realizacja zadań określonych w rozporządzeniu Parlamentu

Po dokonaniu oceny prawnej powyższego stanu faktycznego z punktu widzenia prawa holenderskiego, któremu jako podatnik podatku od wartości dodanej podlega K. SE, podmiot ten uznał, że Wnioskodawca może być rozliczany każdorazowo na podstawie noty obciążeniowej (debit note), wskazującej jako tytuł wnoszonych Opłat „roczną opłatę członkowską” [Yearly membership fee] zgodnie z postanowieniami Umowy, wraz z adnotacją „nie podlega VAT” (not subject to VAT]. K. zwróciła się do Wnioskodawcy, aby ten potwierdził prawidłowość takiego sposobu rozliczeń w świetle polskiego prawa podatkowego, w szczególności poprzez potwierdzenie, że Opłaty nie podlegają rozliczeniu dla potrzeb VAT jako wynagrodzenie za świadczenie usług.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 23 sierpnia 2012r. Wnioskodawca wskazał, że:

1. Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny od 13 kwietnia 1993r. w zakresie czynności objętych podatkiem VAT. Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE (dokument VAT-5 UE z dnia 26 kwietnia 2004r.).

2. K. nie posiada na terytorium RP siedziby działalności gospodarczej oraz nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. K. nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym w Polsce.

3. Umowa GPA nie precyzuje przeznaczenia środków pochodzących z Opłaty, w szczególności nie określa żadnych świadczeń należnych Partnerom Formalnym z tytułu uiszczenia Opłat. Zobowiązanie do przekazywania tych opłat na rzecz K. jest - w świetle postanowień Umowy zobowiązaniem każdego z Partnerów Formalnych (w tym także Wnioskodawcy) do jednostronnego nieodpłatnego świadczenia pieniężnego. Wpłata na rzecz K. stanowi wykonanie zobowiązania wynikającego z Umowy GPA, ale sama Umowa nie przewiduje żadnego świadczenia wzajemnego ze strony K. SE, które mogłoby zostać uznane za świadczenie usług podlegające VAT. [to jest już ocena prawna].

K. nie dokonuje sprzedaży towarów i nie świadczy jakiejkolwiek usługi na rzecz Wnioskodawcy.

Z oczywistych względów nie da się wykluczyć całkowicie możliwości dokonywania sprzedaży towarów lub świadczenia w przyszłości usług przez K. na rzecz Wnioskodawcy, jednak zgodnie z przedstawionym przez Wnioskodawcę opisem stanu faktycznego, nie istnieją żadne powiązania faktyczne lub prawne pomiędzy takimi ewentualnymi przyszłymi usługami a wnoszonymi przez Wnioskodawcę Opłatami. W szczególności możliwa jest sytuacja, że nigdy nie dojdzie do świadczenia żadnej usługi na rzecz Wnioskodawcy, a mimo to będzie on jednostronnie zobowiązany przez cały okres trwania Umowy do wnoszenia Opłat.

Składka członkowska zasadniczo nie ma charakteru zapłaty za usługę, jeśli brak jest bezpośredniego związku między płatnością tej składki a usługami.

4. Środki pochodzące z Opłaty przeznaczane są na pokrycie kosztów działania Konsorcjum oraz K. SE, których działania nakierowane są na cele o charakterze generalnym i ich realizacja ma służyć osiągnięciu korzyści ogólnospołecznych, a nie bezpośrednich korzyści członków Konsorcjum. Nie można uznać, że Wnioskodawca odnosi w zamian za wnoszone Opłaty jakiekolwiek konkretne korzyści.

5. K. posiada swobodę w decydowaniu o przeznaczeniu otrzymanych środków, zaś Wnioskodawca oraz inne podmioty dokonujące przedmiotowej Opłaty, nie mają bezpośredniego wpływu na ich spożytkowanie. Umowa GPA nie precyzuje przeznaczenia środków pochodzących z Opłaty, w szczególności nie określa żadnych świadczeń należnych Partnerom Formalnym z tytułu uiszczenia opłat. Zobowiązanie do przekazywania tych opłat na rzecz K. jest, w świetle postanowień Umowy GPA, zobowiązaniem każdego z Partnerów Formalnych (w tym także Wnioskodawcy) do jednostronnego nieodpłatnego świadczenia pieniężnego. Wpłata na rzecz K. stanowi wykonanie zobowiązania wynikające go z Umowy GPA, ale sama umowa GPA nie przewiduje żadnego świadczenia wzajemnego ze strony K. SE, które mogłoby zostać uznane za świadczenie usług podlegających VAT.

6. K. posiada swobodę w decydowaniu o przeznaczeniu otrzymanych środków, zaś Wnioskodawca nie ma bezpośredniego wpływu na sposób jej spożytkowania, co więcej nie ma możliwości wskazania na jakie cele wpłacane przez niego Opłaty powinny zostać wykorzystane.

7. W analizowanym stanie faktycznym mamy wprawdzie do czynienia ze stosunkiem prawnym łączącym Wnioskodawcę z K. , innymi Partnerami Formalnymi oraz K. (działającym jako administrator K. ). Powyższy stosunek prawny funkcjonuje w oparciu o postanowienia Umowy GPA. W ramach przedmiotowego stosunku nie zostały jednakże określone jakiekolwiek skonkretyzowane świadczenia, do wykonania których byłby zobowiązany K. bezpośrednio na rzecz Wnioskodawcy lub innych Partnerów Formalnych. Zakres działania K. wynikający z Rozporządzenia (patrz niżej) wskazany w opisie stanu faktycznego, odnosi się wyłącznie do celów o charakterze generalnym, których realizacja ma służyć osiągnięciu korzyści ogólnospołecznych, a nie bezpośrednich korzyści członków Konsorcjum.

Celem działalności Konsorcjum jest realizacja zadań określonych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 294/2008 z dnia 11 marca 2008 roku ustanawiającego Europejski Instytut Innowacji i Technologii (dalej: „Rozporządzenie”), w szczególności takich jak: (1) zintegrowanie szkolnictwa wyższego oraz działalności badawczej i innowacyjnej Partnerów Formalnych w celu przyczyniania się do rozwoju potencjału innowacyjnego Wspólnoty i państw członkowskich; (2) transfer działalności edukacyjnej na poziomie szkół wyższych, badawczej oraz innowacyjnej do kręgów gospodarczych i zastosowań komercyjnych; (3) ułatwianie i usprawnienie tworzenia sieci współpracy między środowiskami innowacyjnymi w Europie, by stworzyć możliwość pozyskiwania podmiotów partnerskich, studentów, badaczy z całego świata; (4) stworzenie wspólnych kryteriów nadawania stopni naukowych, ochrony własności intelektualnej oraz przenoszenia dotacji przyznanym naukowcom i studentom.

Konsorcjum uzyskało status K. , przewidziany w ww. Rozporządzeniu decyzją Zarządu Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii z dnia 16 grudnia 2009 roku wydaną w B. Status ten umożliwia realizację celów działalności ustanowionych ww. Rozporządzeniem. Konsorcjum K. przyjęło strukturę prawną S. E. (spółki europejskiej), z siedzibą w E. w H..

Ramowa Umowa o Współpracy (GPA) przewiduje, iż K. jako jednostka centralna Konsorcjum zawrze Ramową Umowę Partnerską oraz dalsze coroczne Umowy Grantów w tym Aneksy z Unią Europejską reprezentowaną przez Komisję Europejską oraz EIT dla celów bezpośredniej bądź pośredniej realizacji odpowiednich działań i czynności.

Zgodnie z Ramową Umową Partnerską (dalej RUP) zawartą pomiędzy EIT i K. Podmiot Prawny K. (K. SE) został utworzony w celu umożliwienia K. funkcjonowania jako zintegrowane partnerstwo oraz koordynowania podejmowanych działań. Podmiot Prawny K. będzie pośredniczyć w komunikacji pomiędzy EIT a partnerami K. , z uwzględnieniem wyjątków przewidzianych w przedmiotowej umowie oraz innych Odrębnych Umowach.

Podmiot Prawny K. będzie, między innymi: (1) odpowiadać za zapewnienie, ze działania są wdrażane zgodnie z Umową oraz postanowieniami Odrębnych Umów; (2) odpowiadać za dostarczanie, pozyskiwanie, weryfikowanie i przekazywanie EIT informacji dotyczących Ramowej Umowy Partnerstwa i Odrębnych Umów; (3) podejmować odpowiednie kroki celem zapewnienia gwarancji finansowej podmiotu Prawnego K. i/lub Partnerów K. uczestniczących w działaniu, jeżeli będzie ona wymagana; (4) formułować kierowane do EIT wnioski o dokonanie płatności określające dokładny udział i kwotę przypisane do każdego działania K. (projektu); (5) zapewniać by wszelkie stosowne płatności dokonywane przez EIT przeznaczone dla partnerów K. były przekazywane do Podmiotu prawnego K. w odpowiednim terminie; (6) odpowiadać za zapewnienie, by w przypadku audytów, kontroli i ocen, wszelkie niezbędne dokumenty, zgodnie z postanowieniami niniejszej RUP i Umów o Dotacje, związane z wdrożeniem działań K. , w tym oryginały odnośnych dokumentów księgowych oraz podpisane egzemplarze umów podwykonawczych i umów o dotację, zostały dostarczone instytucjom i organom Unii Europejskiej.

8. Opłata pobierana jest od każdego Partnera Formalnego w takiej samej wysokości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług Opłaty uiszczane przez Wnioskodawcę na rzecz K. w ramach uczestnictwa w Konsorcjum stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług opodatkowanych VAT i jako takie powinny podlegać rozliczeniu przez Wnioskodawcę w ramach importu usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle postanowień Umowy należy przyjąć, iż Opłaty uiszczane przez Wnioskodawcę na rzecz K. w ramach uczestnictwa w Konsorcjum nie stanowią wynagrodzenia za świadczenie usług w rozumieniu Ustawy VAT i jako takie nie podlegają rozliczeniu dla potrzeb podatku VAT w ramach importu usług, ani w żaden inny sposób przewidziany przez Ustawę VAT. Wnioskodawca w przedstawionym stanie faktycznym nie nabywa żadnych usług od K. SE, wobec czego problem opodatkowania podatkiem od towarów i usług w ogóle w tym zakresie nie powstaje.

Wnioskodawca nie nabywa w zamian za Opłaty uiszczane na podstawie Umowy na rzecz K. (jako spółki powołanej w celu zarządzania całym Konsorcjum) usług w rozumieniu przepisów prawa podatkowego dotyczących VAT, podlegających rozliczeniu dla potrzeb VAT przez Wnioskodawcę w ramach importu usług, ani w jakikolwiek inny sposób.

Uzasadnienie:

1.Powyższe stanowisko znajduje bezpośrednie oparcie w przepisach art. 5 ust. 1 pkt 1) oraz art. 8 ust. 1 ustawy VAT, zgodnie z którymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, zaś przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

2.Podstawowym wymogiem niezbędnym do uznania, że mamy do czynienia ze świadczeniem usług w świetle powołanych przepisów jest istnienie stosunku prawnego, w ramach którego powstaje: (i) zobowiązanie jednego podmiotu (dłużnika) do wykonania określonego świadczenia na rzecz drugiego podmiotu (wierzyciela) i jednocześnie (ii) prawo domagania się przez wierzyciela wykonania świadczenia przez dłużnika. Świadczenie może przy tym przybrać jedną z czterech postaci: (a) wydania - polegającego na wydaniu przedmiotu materialnego lub przekazaniu prawa niematerialnego; (b) czynienia - polegającego na wykonywaniu określonych czynności; (c) nieczynienia - polegającego na powstrzymywaniu się od wykonywania określonych czynności; (d) znoszenia (tolerowania) - polegającego na tolerowaniu określonej sytuacji mimo posiadania uprawnienia do sprzeciwienia się jej.

W analizowanym stanie faktycznym mamy wprawdzie do czynienia ze stosunkiem prawnym łączącym Wnioskodawcę z Konsorcjum, innymi Partnerami Formalnymi oraz K. (działającym jako podmiot zarządzający Konsorcjum). Powyższy stosunek prawny funkcjonuje w oparciu o postanowienia Umowy GPA. W ramach przedmiotowego stosunku prawnego nie zostały jednakże określone jakiekolwiek skonkretyzowane świadczenia, do wykonania których bezpośrednio na rzecz Wnioskodawcy byłoby zobowiązana spółka K. lub też całe Konsorcjum. Zakres działania Konsorcjum, wynikający z postanowień Rozporządzenia (por. pkt 2 opisu stanu faktycznego będącego przedmiotem niniejszego wniosku) wskazany w opisie stanu faktycznego, odnosi się wyłącznie do celów o charakterze generalnym, których realizacja ma służyć osiągnięciu korzyści ogólnospołecznych, a nie bezpośrednich korzyści członków Konsorcjum. W konsekwencji Wnioskodawca nie ma uprawnienia do żądania od Konsorcjum lub K. wykonania na jej rzecz jakichkolwiek skonkretyzowanych świadczeń przybierających Jedną z czterech możliwych form - tj. wydania, czynienia, nieczynienia lub tolerowania.

Tym samym nie sposób przypisać relacjom ekonomicznym kreowanym przez Umowę, łączącą Wnioskodawcę i Konsorcjum (a także Wnioskodawcę oraz K. SE) charakteru stosunku prawnego usługodawca - usługobiorca w rozumieniu analizowanych przepisów prawa podatkowego. Taki rodzaj relacji wynika bezpośrednio z charakteru partnerstwa kreowanego przez Konsorcjum, stanowiącego związek mający na celu współpracę oraz korzystanie z dorobku naukowego, który dopiero powstanie w przyszłości po zrealizowaniu projektów innowacyjno-badawczych.

Warunkiem istnienia stosunku prawnego kreującego czynność opodatkowaną VAT, jaką jest świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy VAT jest istnienie skonkretyzowanego odbiorcy świadczenia, na rzecz którego jest ono wykonywane. Niewystarczające jest przy tym ustalenie, że zachowanie dłużnika kreuje pewnego rodzaju korzyści o ogólnym charakterze - niezbędne jest ustalenie skonkretyzowanego beneficjenta danego świadczenia (podobną tezę sformułował ETS w wyroku w sprawie C-384/95 Landboden-Agrardienste).

Mając na uwadze ogólne reguły konstrukcyjne systemu VAT, a także wnioski sformułowane przez ETS, wskazać należy na jedną istotną cechę usługi jako takiej. Otóż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść (choćby potencjalną). Na gruncie polskiego prawa podatkowego analogiczny argument odnaleźć można w wyroku WSA w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2009r. (III SA/Wa 154/09, LEX nr 493616): „Elementem koniecznym do uznania, że umowa obejmowała świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy VAT jest wyodrębnienie podmiotu będącego odbiorcą świadczenia”. Dopóki nie ma kogoś, kto odnosiłby lub powinien odnosić konkretne (wymierne) korzyści o charakterze majątkowym wiążące się z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą.

Zdaniem Wnioskodawcy nie istnieje nic takiego jak usługa polegająca na tym, że usługobiorca dokonuje świadczenia pieniężnego na rzecz usługodawcy, a jedyna czynność usługodawcy polega na przyjęciu środków pieniężnych i zaliczeniu ich na poczet „rocznego wkładu pieniężnego”. Przeznaczenie tych środków na pokrycie kosztów działania Konsorcjum oraz K. SE, których działania nakierowane są na cele o charakterze generalnym, których realizacja ma służyć osiągnięciu korzyści ogólnospołecznych, a nie bezpośrednich korzyści członków Konsorcjum - powoduje, że nie można uznać, że Wnioskodawca odnosi w zamian za wnoszone Opłaty jakichkolwiek konkretnych korzyści. Nie można go zatem wskazać jako odbiorcy świadczenia. Brak aktywności ze strony K. polegającej na świadczeniu usług skonkretyzowanemu odbiorcy jest zatem oczywisty.

3.Drugim podstawowym warunkiem koniecznym dla uznania, że dochodzi do świadczenia usług jest to, aby w ramach stosunku prawnego kreującego czynność opodatkowaną istniało wynagrodzenie dla usługodawcy, pozostające w bezpośrednim związku z otrzymanym świadczeniem.

Odpłatność czynności opodatkowanych, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1) Ustawy VAT oznacza bowiem, że ich wykonanie następuje za wynagrodzeniem. Jak wskazuje doktryna „nie każda płatność jaką otrzymuje dostawca czy też świadczeniodawca, może być uznana za płatność (wynagrodzenie) za usługę. W konsekwencji niektóre kwoty otrzymywane przez wykonującego usługę czy też dostarczającego towary nie będą wynagrodzeniem, zapłatą za usługę. Stąd też niektóre świadczenia, mimo że łączy się z nimi transfer środków pieniężnych czy też innych korzyści materialnych, nie będą uznane za odpłatne (...). Przede wszystkim wskazać należy, że pomiędzy otrzymaną zapłatą a wykonanym świadczeniem (dostawą towarów czy też usługą) powinien istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia. Kwoty przekazane przez świadczeniobiorcę jedynie przy okazji dostawy towarów czy też świadczenia usług, które nie są należne za świadczenie i w związku z jego wykonaniem nie są zapłatą, nie mogą przesądzać o odpłatności danej umowy” (A. Bartosiewicz, R. Kubacki, VAT. Komentarz, Warszawa 2011, kom. do art. 5 pkt 12, str. 89-90).

Samo dokonanie określonej płatności nie może zostać uznane za dowód wykonania świadczenia usługowego przez beneficjanta zapłaty. Musi bowiem istnieć ścisły związek pomiędzy otrzymaniem danego świadczenia a zapłatą za nie. Innymi słowy konieczne jest osiągnięcie w zamian za daną płatność umówionych przez strony danej relacji bezpośrednich korzyści dla podmiotu, który dokonuje tej płatności. Argument ten jest powszechnie przyjmowany za orzeczeniem ETS 102/86 (Apple & Pear Development Council v. Commissioners of Customs and Excise), w którym stwierdzono, że opłaty uiszczane na rzecz organizacji, nie są wynagrodzeniem za usługi tej organizacji, jeśli organizacja ta posiada swobodę w decydowaniu o przeznaczeniu otrzymanych środków, zaś jej członkowie nie mają bezpośredniego wpływu na ich spożytkowanie. Składka członkowska zasadniczo nie ma charakteru zapłaty za usługę, jeśli brak jest bezpośredniego związku między płatnością tej składki a usługami.

Zatem jak wskazują komentatorzy: „Związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniami na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje za to świadczenie. Nie można zatem, co do zasady, uznać za wynagrodzenie płatności (składek), które dokonywane są w związku z przynależnością do organizacji” (A. Bartosiewicz, R. Kubacki, idem, str. 89).

Tymczasem w przedstawionym stanie faktycznym Opłaty uiszczane przez Wnioskodawcę na pokrycie kosztów funkcjonowania Konsorcjum (wnoszone za pośrednictwem K. SE) nie pozostają w bezpośrednim związku z osiąganiem przez Wnioskodawcę skonkretyzowanych świadczeń ze strony beneficjenta Opłat. Nawet bowiem wówczas, jeżeli Wnioskodawca osiągnie jakąś korzyść ze współpracy z K. lub/i pozostałymi Partnerami Formalnymi prowadzonej w ramach Konsorcjum, to nie można powiązać tej korzyści z wniesioną Opłatą. Jest tak przede wszystkim dlatego, że jak wskazano, Wnioskodawca z racji uiszczenia Opłat nie ma uprawnienia do żądania od Konsorcjum lub K. wykonania na jej rzecz określonych świadczeń. Co więcej, Wnioskodawca nie ma nawet możliwości wskazania, na jakie cele wpłacane przez nią Opłaty powinny zostać wykorzystane. W konsekwencji powyższego, przedmiotowe Opłaty, mające de facto charakter wyłącznie swoistego rodzaju składki na pokrycie kosztów funkcjonowania Konsorcjum, nie stanowią wynagrodzenia za wykonanie przez Konsorcjum (względnie K. SE) jakichkolwiek usług w rozumieniu przepisów prawa podatkowego dotyczących podatku VAT.

W konsekwencji Wnioskodawca nie ma żadnych wątpliwości, że Opłaty stanowią swoistego rodzaju składkę, którą zobowiązali się ponosić wszyscy Partnerzy Formalni, będącą wyrazem partycypacji Partnerów Formalnych w kosztach utrzymania i funkcjonowania Konsorcjum. Wnoszone przez Wnioskodawcę Opłaty nie stanowią natomiast w żadnym wypadku wynagrodzenia za jakiekolwiek usługi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT pod pojęciem towarów rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W wyżej powołanym przepisie mowa jest o czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do rozporządzania rzeczą jak właściciel (prawo do wyzbycia się, obciążania, korzystania z nabytych rzeczy). Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Jak zatem wynika z cyt. wyżej przepisów, dla uznania, iż dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność. Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

Można w tym miejscu wskazać, iż kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

I tak, w wyroku z dnia 15 lipca 1982r. w sprawie Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, iż wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 8 marca 1988r. w sprawie Apple and Pear Development Council stwierdził, iż czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem).

Zgodnie ze stanowiskiem TSUE zawartym w ww. orzeczeniu, korzyści wynikające z wykonywanych przez usługodawcę zadań muszą mieć bezpośredni związek z usługobiorcą, zaś w sytuacji, gdy taki związek nie istnieje (np. związek ma wyłącznie charakter pośredni, bo usługobiorcą jest cała branża a nie konkretny plantator), nie można uznać takich czynności za usługi opodatkowane podatkiem VAT. Co do zasady nie jest wynagrodzeniem w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług płatność (składka członkowska), która dokonywana jest jedynie w związku z przynależnością do określonej organizacji. Szczególnie gdy, jak w ostatnim z powołanych wyroków, organizacja ma dowolność co do przeznaczenia otrzymanych środków, zaś jej członkowie nie mają bezpośredniego wpływu na ich spożytkowanie. W tym bowiem przypadku nie można uznać, że składka członkowska ma charakter zapłaty za usługę, bowiem brak było bezpośredniego związku pomiędzy płatnością, a korzyściami jakie osiągają poszczególni jej członkowie.

Pojęcie „odpłatności” pojawiło się również w orzeczeniu z dnia 5 lutego 1981r., które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin „zapłata” stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu – jak wskazał Trybunał – świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie zaś wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

Na uwagę zasługuje tutaj także orzeczenie w sprawie C-16/93 pomiędzy R.J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie podkreślono, iż dla wystąpienia opodatkowania podatkiem od towarów i usług konieczne staje się zaistnienie bezpośredniego związku płatności z konkretną czynnością oraz istnienie konsumenta tej czynności.

Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przypadku świadczenia usług istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dane świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

W tym miejscu wskazać należy, że na potrzeby Rozdziału 3 Działu V ustawy o VAT „Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług” w art. 28a ustawodawca zawarł definicję podatnika.

Zgodnie z art. 28a ustawy o VAT, na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

1.ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:

podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;

2.podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – na mocy ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z ogólną zasadą dotyczącą ustalania miejsca świadczenia usług, w przypadku gdy nabywcą usługi jest podatnik, wyrażoną w art. 28b ust. 1 ww. ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j i art. 28n.

W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (art. 28b ust. 2 ustawy o VAT).

Stosownie do art. 28b ust. 3 ww. ustawy, w przypadku gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w ust. 2, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

W myśl art. 28b ust. 4 ww. ustawy, w przypadku świadczenia usług, które są przeznaczone wyłącznie na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych lub członków stowarzyszenia, do określenia miejsca świadczenia stosuje się odpowiednio przepisy art. 28c.v

Zatem zgodnie z brzmieniem ww. przepisów, co do zasady, gdy usługa świadczona jest na rzecz podatnika (według definicji ustawowej z art. 28a ustawy), miejsce jej świadczenia będzie znajdować się w kraju, w którym posiada on siedzibę działalności gospodarczej. Ta zasada ogólna znajduje zastosowanie, gdy usługa będzie świadczona na rzecz podatnika i przepisy [ art. 28b ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j i art. 28n ustawy] nie będą przewidywać specjalnych zasad ustalania miejsca świadczenia.

Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju.

W myśl art. 17 ust. 1a ustawy o VAT, przepisy ust. 1 pkt 4 i 5 stosuje się również w przypadku, gdy usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów, jeżeli usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, nie uczestniczy w tych transakcjach.

Jak wynika z art. 17 ust. 3 ww. ustawy, przepis ust. 1 pkt 4 stosuje się, jeżeli usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b, również osoba prawna niebędąca takim podatnikiem, zarejestrowana jako podatnik VAT UE, zgodnie z art. 97.

Zgodnie z art. 17 ust. 3a ww. ustawy, przepisu ust. 1 pkt 4 nie stosuje się do świadczenia przez podmiot zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4 usług, do których ma zastosowanie art. 28e.

Jeżeli zatem, zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, miejscem świadczenia (opodatkowania) nabywanych przez usługobiorcę usług będzie terytorium Polski, wówczas usługobiorca, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 2 pkt 9 ustawy oraz przy spełnieniu warunków o których mowa w cyt. wyżej przepisach art. 17 ust. 1a, ust. 3 i ust. 3a ustawy, winien rozpoznać import usług oraz opodatkować przedmiotowe transakcje podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju.

W kwestii dotyczącej konsorcjum należy zaznaczyć, że umowa konsorcjum nie występuje ani w obowiązującym na terytorium Polski prawie cywilnym, ani podatkowym. Wyjątkiem jest prawo bankowe, które wymienia konsorcjum bankowe. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne (w ramach swobody umów). Stosownie do art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Konsorcjum jest umową gospodarczą co najmniej dwóch przedsiębiorców, zawartą w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, dla odniesienia wspólnych korzyści, przy solidarnym ponoszeniu ryzyka. Wspólne przedsięwzięcia charakteryzuje to, że dwóch lub więcej wspólników przedsięwzięcia jest związanych ustaleniami umownymi oraz owe ustalenia umowne ustanawiają sprawowanie współkontroli. Ustalenia te mogą dotyczyć różnych kwestii, zgodnie z zasadą swobody umów wyrażoną w art. 353¹ k.c. np. zasad reprezentacji, sposobu rozliczeń danego przedsięwzięcia, podziału robót, udziału w zyskach i stratach, itp. Jak wskazano celem zawiązania konsorcjum jest najczęściej wspólne działanie w realizacji konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego, które ze względu na potencjał finansowy lub też szeroki zakres przedmiotowy przekracza możliwość jednego podmiotu.

Umowa konsorcjum z reguły wiąże podmioty na czas określony najczęściej oznaczony osiągnięciem celu, do którego zostało powołane. Podmioty tworzące konsorcjum zachowują niezależność w działaniach nieobjętych umową zaś w działaniach konsorcjum realizują wspólną politykę finansową objętą porozumieniem. Przedsiębiorcy w konsorcjum wybierają spośród siebie lidera - konsorcjanta - wytypowanego spośród uczestników konsorcjum, który prowadzi rozliczenia gospodarcze.

Konsorcjum, jeśli wolą jego uczestników nie jest powołanie np. w formie spółki osobowej, nie jest żadnym z podmiotów wskazanych w ustawie. Oznacza to, że z punktu widzenia VAT każdy z członków konsorcjum jest odrębnym podatnikiem podatku VAT.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest stroną umowy ogólnego partnerstwa („General Partnership Agreement”, dalej „Umowa”) podlegającej prawu holenderskiemu. Umowa tworzy Konsorcjum K. ( K. Consortium, dalej: „Konsorcjum”), mające status Wspólnoty Wiedzy i Innowacji (K. ). Stronami Umowy tworzącej Konsorcjum są w przeważającej mierze uniwersytety, instytuty i inne jednostki naukowo-badawcze oraz podmioty gospodarcze funkcjonujące na terenie Unii Europejskiej (tzw. Partnerzy Formalni). Zgodnie z postanowieniami Umowy Partnerzy Formalni stają się akcjonariuszami K. z siedzibą w H, będącej podmiotem zarządzającym powstałym na mocy Umowy Konsorcjum.

Przedmiotem Umowy jest uregulowanie: (i) stosunków pomiędzy Partnerami Formalnymi, w zakresie ich udziału w K. SE, jak również (ii) stosunków pomiędzy Partnerami Formalnymi a K. dotyczących realizacji działań Konsorcjum.

Umowa zawiera kluczowe dla funkcjonowania Konsorcjum oraz K. postanowienia dotyczące zasad finansowego udziału Partnerów Formalnych w Konsorcjum, zgodnie z którymi każdy z nich zobowiązany jest uiszczać corocznie opłatę (dalej: „Opłata”) na rzecz K. SE, zwaną także umownie „rocznym wkładem pieniężnym [yearly in-cash contribution]”, w stałej wysokości określonej w Umowie. Opłata stanowi podstawową formę partycypacji Partnerów Formalnych w kosztach funkcjonowania Konsorcjum. Uiszczane przez Partnerów Formalnych Opłaty stanowią zatem jedno z głównych źródeł finansowania Konsorcjum oraz K. SE, bowiem podstawą ich funkcjonowania jest ponoszenie przez Partnerów Formalnych kosztów ich działalności, jako podmiotu o charakterze niekomercyjnym.

Umowa nie precyzuje przeznaczenia środków pochodzących z Opłaty, w szczególności nie określa żadnych świadczeń należnych Partnerom Formalnym z tytułu uiszczenia Opłat. Zobowiązanie do przekazywania tych opłat na rzecz K. jest - w świetle postanowień Umowy zobowiązaniem każdego z Partnerów Formalnych (w tym także Wnioskodawcy) do jednostronnego nieodpłatnego świadczenia pieniężnego. Wpłata na rzecz K. stanowi wykonanie zobowiązania wynikającego z Umowy GPA, ale sama Umowa nie przewiduje żadnego świadczenia wzajemnego ze strony K. SE, które mogłoby zostać uznane za świadczenie usług podlegające VAT. [to jest już ocena prawna].

Wniesienie Opłaty zapewnia Wnioskodawcy jedynie możliwość uczestnictwa w międzynarodowych projektach badawczych realizowanych na bazie współpracy w ramach Konsorcjum. Jest to warunek konieczny, ale nie wystarczający, bowiem uiszczenie Opłaty nie gwarantuje Wnioskodawcy realizacji w ramach Konsorcjum żadnych skonkretyzowanych projektów, przynoszących realne korzyści ekonomiczne wynikające z przynależności do Konsorcjum, które mogłyby ewentualnie stanowić ekwiwalent wnoszonych Opłat. Wnoszenie Opłat jest zatem jedynie wstępnym warunkiem możliwości udziału w projektach i działaniach podejmowanych przez Konsorcjum oraz K. SE. Wnioskodawca i każdy z pozostałych Partnerów Formalnych posiada pełną swobodę w decydowaniu, w które z projektów lub działań się zaangażuje. W odniesieniu do każdego z projektów i działań, w które zaangażuje się Wnioskodawca, będą podejmowane osobne uzgodnienia szczegółowe pomiędzy Wnioskodawcą a K. SE, m.in. co do kręgu podmiotów uczestniczących oraz co do wkładu pieniężnego lub/i niepieniężnego, który miałby być wnoszony przez te podmioty (w tym przez Partnerów Formalnych) celem finansowania tego konkretnego projektu lub działania. Taki wkład nie jest przedmiotem niniejszego wniosku o udzielenie interpretacji indywidualnej, bowiem jest całkowicie odrębny od wkładu wnoszonego w formie Opłaty.

Umowa nie stoi oczywiście na przeszkodzie temu, aby K. zawarł również z każdym z Partnerów Formalnych (w tym z Wnioskodawcą) odrębną umowę, która przewidywałaby katalog usług, które będą świadczone przez K. na rzecz danego Partnera Formalnego. Jednak tego rodzaju odrębna umowa, ani żadna podobna umowa, co należy podkreślić, nie została zawarta pomiędzy K. a Wnioskodawcą.

Z oczywistych względów nie da się wykluczyć całkowicie możliwości świadczenia w przyszłości usług przez K. na rzecz Wnioskodawcy, jednak zgodnie z powyższym opisem stanu faktycznego, nie istnieją żadne powiązania faktyczne lub prawne pomiędzy takimi ewentualnymi przyszłymi usługami a wnoszonymi przez Wnioskodawcę Opłatami. W szczególności możliwa jest sytuacja, że nigdy nie dojdzie do świadczenia żadnej usługi na rzecz Wnioskodawcy, a mimo to będzie on jednostronnie zobowiązany przez cały okres trwania Umowy do wnoszenia Opłat.

W związku z tak przedstawionymi okolicznościami sprawy Wnioskodawca powziął wątpliwości, czy w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług Opłaty uiszczane przez Wnioskodawcę na rzecz K. w ramach uczestnictwa w Konsorcjum stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług opodatkowanych VAT i jako takie powinny podlegać rozliczeniu przez Wnioskodawcę w ramach importu usług.

W przedmiotowej sprawie kluczowym jest zatem rozstrzygnięcie, czy pomiędzy K. a Wnioskodawcą dochodzi w ogóle do wykonania jakiegokolwiek świadczenia i czy Opłata wnoszona przez Wnioskodawcę jako Partnera Formalnego Konsorcjum stanowi wynagrodzenie za to świadczenie.

Jak już wskazano powyżej, dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy wykonaną czynnością (dostawą towarów lub świadczeniem usług) a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za dostawę towarów lub świadczenie usług w ramach stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest dostawa towarów lub świadczona jest usługa (musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz dostawcy towarów lub świadczącego usługę).

W sytuacji więc, gdy którakolwiek z ww. przesłanek nie jest spełniona, określone zdarzenie nie może być traktowane jako dostawa towarów bądź świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, i w rezultacie nie może ono podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. Podatek VAT jest z założenia podatkiem nakładanym na konsumpcję towarów i usług, co oznacza, iż zakresem jego opodatkowania mogą być objęte tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów i usług. Tym samym, nie można uznać za odpłatną dostawę towarów lub odpłatne świadczenie usług, czynności, w ramach których jedna ze stron nie uzyskuje świadczenia wzajemnego.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Umowa GPA nie precyzuje przeznaczenia środków pochodzących z Opłaty, w szczególności nie określa żadnych świadczeń należnych Partnerom Formalnym z tytułu uiszczenia Opłat. Zobowiązanie do przekazywania tych opłat na rzecz K. jest - w świetle postanowień Umowy zobowiązaniem każdego z Partnerów Formalnych (w tym także Wnioskodawcy) do jednostronnego nieodpłatnego świadczenia pieniężnego.

Jak wskazał Wnioskodawca, K. nie dokonuje sprzedaży towarów i nie świadczy jakiejkolwiek usługi na rzecz Wnioskodawcy.

Środki pochodzące z Opłaty przeznaczane są na pokrycie kosztów działania Konsorcjum oraz K. SE, których działania nakierowane są na cele o charakterze generalnym i ich realizacja ma służyć osiągnięciu korzyści ogólnospołecznych, a nie bezpośrednich korzyści członków Konsorcjum. Nie można uznać, że Wnioskodawca odnosi w zamian za wnoszone Opłaty jakiekolwiek konkretne korzyści.

K. posiada swobodę w decydowaniu o przeznaczeniu otrzymanych środków, zaś Wnioskodawca nie ma bezpośredniego wpływu na sposób jej spożytkowania, co więcej nie ma możliwości wskazania na jakie cele wpłacane przez niego Opłaty powinny zostać wykorzystane.

Umowa GPA nie precyzuje przeznaczenia środków pochodzących z Opłaty, w szczególności nie określa żadnych świadczeń należnych Partnerom Formalnym z tytułu uiszczenia opłat. Wpłata na rzecz K. stanowi wykonanie zobowiązania wynikające go z Umowy GPA, ale sama umowa GPA nie przewiduje żadnego świadczenia wzajemnego ze strony K. SE, które mogłoby zostać uznane za świadczenie usług podlegających VAT.

W przedmiotowej sprawie istnieje stosunek prawny łączący Wnioskodawcę z K. , innymi Partnerami Formalnymi oraz K. (działającym jako administrator K. ). Powyższy stosunek prawny funkcjonuje w oparciu o postanowienia Umowy GPA. W ramach przedmiotowego stosunku nie zostały jednakże określone jakiekolwiek skonkretyzowane świadczenia, do wykonania których byłby zobowiązany K. bezpośrednio na rzecz Wnioskodawcy lub innych Partnerów Formalnych. Zakres działania K. wskazany w opisie stanu faktycznego, odnosi się wyłącznie do celów o charakterze generalnym, których realizacja ma służyć osiągnięciu korzyści ogólnospołecznych, a nie bezpośrednich korzyści członków Konsorcjum.

Wobec powyższego, zdaniem tut. Organu, w przedmiotowej sprawie pomiędzy K. a Wnioskodawcą nie będzie dochodzić do wykonania świadczenia wzajemnego. W szczególności, nie jest możliwe zidentyfikowanie odrębnej i niezależnej czynności (dostawy towarów lub świadczenia usług), w zamian za którą K. miałoby otrzymać od Wnioskodawcy wynagrodzenie. Jak wynika z przedstawionych okoliczności sprawy, K. w zamian za otrzymaną Opłatę, nie będzie świadczyć na rzecz Wnioskodawcy jakichkolwiek czynności.

Tym samym, wnoszona przez Wnioskodawcę na rzecz K. Opłata nie będzie stanowiła wynagrodzenia z tytułu wykonania na rzecz Wnioskodawcy skonkretyzowanego świadczenia podlegającego opodatkowaniu, w postaci odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, bądź odpłatnego świadczenia usług, zdefiniowanego w art. 8 ust. 1 ustawy.

Reasumując stwierdzić należy, iż jeżeli Opłata uiszczana przez Wnioskodawcę na rzecz K. w ramach uczestnictwa w Konsorcjum nie będzie stanowiła wynagrodzenia z tytułu wykonania jakichkolwiek czynności (dostawy towarów czy świadczenia usług) na rzecz Wnioskodawcy jako Partnera Formalnego Konsorcjum, tym samym Opłata ta nie będzie podlegała opodatkowaniu, tj. pozostawać będzie poza zakresem obowiązywania ustawy o VAT.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy przedstawionego zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego (w szczególności gdyby doszło jednak w przyszłości do dostawy towarów lub świadczenia usług przez K. na rzecz Wnioskodawcy, dla których to czynności wynagrodzeniem byłaby przedmiotowa Opłata) lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin