Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/436-73/13/DSZ
z 17 lipca 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 kwietnia 2013 r. (data wpływu 19 kwietnia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ustalenia właściwej grupy podatkowej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 kwietnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ustalenia właściwej grupy podatkowej.

W przedmiotowym wniosku przedstawiony został następujący stan faktyczny.

Dziadkowie Wnioskodawczyni nie żyją. Babcia zmarła w roku 2006, a dziadek – w 2011. Dziadkowie w roku 1998 spisali testamenty, powołując do spadku w pierwszej kolejności siebie nawzajem a następnie Wnioskodawczynię. Obydwa testamenty spisane były tak samo.

Po śmierci babci testament nie został otwarty, dopiero po śmierci dziadka Wnioskodawczyni wniosła sprawę o otwarcie obu testamentów i nabycie spadku po zmarłych. Sprawa toczyła się od lutego 2011 do lutego 2013 r. Sąd, w drodze postanowienia, stwierdził, iż spadek po zmarłej babci w 100% odziedziczył dziadek, natomiast spadek po zmarłym dziadku w 100% odziedziczyła w następnej kolejności Wnioskodawczyni.

Okazało się, że dziadek (mąż babci) nie był rodzonym ojcem ojca Wnioskodawczyni. Na skutek zaniedbań nie przysposobił go, przez co w efekcie Wnioskodawczyni jest dla niego osobą obcą, mimo iż całe życie był dla Niej „dziadkiem”.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Do jakiej grupy podatkowej Wnioskodawczyni zalicza się w związku z opisaną sytuacją?

Zdaniem Wnioskodawczyni, powinna należeć do I grupy podatkowej jako wnuczka swojego dziadka.

Wnioskodawczyni podkreśla, iż oboje dziadkowie przez całe życie byli dla Niej „dziadkami” pomimo faktu, iż wiedziała Ona, że „dziadek” nie był rodzonym ojcem Jej ojca, ale wychowywał go od dzieciństwa.

Oboje dziadkowie jednomyślnie zapisali Wnioskodawczyni swoje mieszkanie w spadku, razem poszli do notariusza i razem, tego samego dnia, spisali jednomyślnie brzmiące testamenty. Zdaniem Wnioskodawczyni właśnie dlatego, iż wiedzieli, że na starość mogli na Nią liczyć. Wnioskodawczyni opiekowała się obojgiem do czasu ich śmierci, mieszkając na tym samym osiedlu i utrzymując z nimi codzienny kontakt. Podkreśla, że opiekowała się nimi również podczas choroby, szczególnie kiedy przed śmiercią dziadek pół roku leżał już tylko w łóżku, bo nie mógł chodzić.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia.

Stosownie do art. 5 ww. ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 9 ust. 1 opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1. 9.637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2. 7.276 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3. 4.902 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie (art. 9 ust. 2).

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy, wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe (art. 14 ust. 2 ww. ustawy).

Natomiast w myśl art. 14 ust. 3 ww. ustawy, do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1. do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2. do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3. do grupy III - innych nabywców.

Za rodziców w rozumieniu ustawy uważa się również przysposabiających, a za zstępnych także przysposobionych i ich zstępnych (art. 14 ust. 14 ww. ustawy).

Z treści przedstawionego w przedmiotowym wniosku stanu faktycznego wynika, że dziadkowie Wnioskodawczyni nie żyją. Babcia zmarła w roku 2006, a dziadek – w 2011. Dziadkowie w 1998 r. spisali testamenty, powołując do spadku w pierwszej kolejności, siebie nawzajem a następnie Wnioskodawczynię. Po śmierci dziadka Wnioskodawczyni wniosła sprawę o otwarcie obu testamentów i nabycie spadku po zmarłych. Sąd, w drodze postanowienia, stwierdził, iż spadek po zmarłej babci w 100% odziedziczył dziadek, natomiast spadek po zmarłym dziadku w 100% odziedziczyła w następnej kolejności Wnioskodawczyni. Okazało się, że dziadek (mąż babci) nie był rodzonym ojcem ojca Wnioskodawczyni. Na skutek zaniedbań nie przysposobił go, przez co w efekcie Wnioskodawczyni jest dla niego osobą obcą, mimo iż całe życie był dla niej „dziadkiem”.

Analizując treść przepisu art. 14 ust. 3 powołanej wyżej ustawy zauważyć należy, że ustawodawca w sposób jednoznaczny określił, że do I i II grupy podatkowej w podatku od spadków i darowizn zaliczone mogą zostać wyłącznie enumeratywnie wymienione w nim osoby. W pierwszej grupie podatkowej ustawodawca umieścił: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Wnioskodawczyni wskazała natomiast w treści analizowanego wniosku, że nie jest osobą formalnie spokrewnioną z spadkodawcą (mężem babci) – Jej ojciec nie został przez niego prawnie przysposobiony. Tym samym, przyjąć należy, iż zarówno pod względem faktycznym jak i prawnym ojciec Wnioskodawczyni był „przybranym” synem (pasierbem) męża babci tj. był wychowywany przez niego bez zmiany statusu prawnego. Z kolei Wnioskodawczyni była jego „przybraną” wnuczką – córką pasierba.

Jakkolwiek powyższa sytuacja niewątpliwie pozwala na powstanie więzi emocjonalnej pomiędzy ww. osobami, o tyle nie ma ona możliwości wywołać skutków prawnych, takich jak dla dzieci i wnuków spokrewnionych (biologicznych) lub też prawnie przysposobionych. Wnioskodawczynię, nie będącą zstępną męża babci, nie można zatem zaliczyć do I grupy podatkowej jako jego wnuczki. „Zstępnym” jest bowiem wyłącznie każdy kolejny biologiczny potomek tej samej osoby (dziecko, wnuk, prawnuk), jak również osoba przysposobiona lub wnuk będący potomkiem dziecka przez tą osobę prawnie przysposobionego.

W przedmiotowej sprawie ze względu na brak naturalnego pokrewieństwa Wnioskodawczyni z mężem babci oraz ze względu na fakt nieprzysposobienia prawnego ojca Wnioskodawczyni przez męża babci czy też nieprzysposobienie samej Wnioskodawczyni przez tą osobę, które skutkowałoby powstaniem takiego samego stosunku prawnego jak przy naturalnym pokrewieństwie, Wnioskodawczyni może zostać zakwalifikowana jedynie do grona tzw. zstępnych pasierbów, których zalicza się do II grupy podatkowej.

Nabycie majątku tytułem dziedziczenia po mężu babci będzie wobec tego podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na zasadach w określonych w przepisach ustawy o podatku od spadków i darowizn dla osób zaliczonych do tej grupy.

W efekcie, stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione w niniejszym wniosku uznać należy za nieprawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.