Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/2/415-595/12/NG
z 17 lipca 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 kwietnia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 20 kwietnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia w drodze umowy nienazwanej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w zamian za opiekę – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 kwietnia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia w drodze umowy nienazwanej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w zamian za opiekę.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 20 grudnia 2010 r. nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu będącego przedmiotem zapisu testamentowego. Od nabycia tytułem zapisu testamentowego przedmiotowego lokalu zapłaciła należny podatek od spadków i darowizn w kwocie 57 769,00 zł wraz z należnymi odsetkami. Wnioskodawczyni jest osobą samotną, nie mającą rodziny. Ze względu na podeszły wiek (76 lat) i pogarszający się stan zdrowia, 11 kwietnia 2012 r. aktem notarialnym zawarła umowę (nienazwaną) przeniesienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w zamian za świadczenia w niej opisane. Aktem tym wnioskodawczyni otrzymała zobowiązanie do opieki, przyjęcia jej jako domownika w tym lokalu, a w ramach tego, do zapewnienia odpowiedniej pomocy, pielęgnacji w chorobie, a także zapewnienie o sprawieniu pochówku. Zobowiązujący się należy do III grupy podatkowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w drodze umowy nienazwanej przeniesienia tegoż prawa do lokalu w zamian za opiekę, związane jest z powstaniem przychodu po stronie zbywcy, z którego można wywieść obowiązek jego opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem wnioskodawczyni, zawarta z nią umowa przeniesienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w zamian za opiekę nie stanowi, w świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródła przychodu z odpłatnego zbycia tegoż prawa, gdyż nie uzyskała ona przychodu w rozumieniu art. 19 ust. 1 tej ustawy. W konsekwencji nie powstaje obowiązek podatkowy ze źródła przychodu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) tej ustawy, a organ podatkowy nie ma podstaw prawnych do określenia wnioskodawczyni zobowiązania podatkowego z tytułu odpłatnego zbycia tegoż prawa do lokalu.

Zgodnie ze wspomnianym przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b), źródłem przychodu jest odpłatne zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Na mocy zaś art. 19 ust. 1 wskazanej ustawy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

W zawartej umowie osoba, na rzecz której wnioskodawczyni przeniosła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu w zamian za opiekę zobowiązała się między innymi do przyjęcia jej jako domownika, dostarczenia jej wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnienia jej odpowiedniej pomocy i pielęgnowania, sprawienia jej własnym kosztem pogrzebu. W ocenie wnioskodawczyni przedmiotowa umowa nie ma charakteru odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie określa kwotowo ceny, za jaką lokal ten jest zbywany. Ponadto nabywca zobowiązuje się jedynie do świadczeń w niej określonych, przy czym ich wartość i okres, w którym maja być spełnione, w momencie zawierania umowy (uzyskania przychodu - zgodnie z art. 19 ww. ustawy) nie są znane, a niektórych z nich nie można nawet wycenić - jak bowiem dokonać wyceny „odpowiedniej pomocy", czy „odpowiedniego pielęgnowania". Nie wiadomo także, jak długo zbywca będzie żył.

Wnioskodawczyni mieszka i będzie mieszkać w przedmiotowym mieszkaniu samodzielnie tak długo na ile jej zdrowie pozwoli. Jest emerytką, co miesiąc pobiera emeryturę, z której sama się utrzymuje. Nie potrzebuje pomocy finansowej i takowej nie oczekuje od osoby, na rzecz której przeniosła przedmiotowy lokal. Paradoksalnie nie może ona skorzystać z ulgi podatkowej, przeznaczając pieniądze ze zbycia mieszkania na zakup w ciągu 2 lat innego mieszkania lub domu, gdyż żadnych pieniędzy nie otrzymała.

Zdaniem wnioskodawczyni przychód pozwala odnosić się tylko do wartości ceny określonej w umowie, która przy tejże umowie nie występuje. Nie jest możliwe zastosowanie art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w którym przy ustalaniu podstawy opodatkowania bierze się wartość wyrażoną w umowie (lub wartość rynkową), gdyż takie postępowanie prowadziłoby do ryzyka dowolnego i oderwanego od stanu faktycznego określenia przez organy podatkowe wielkości przychodu podległego opodatkowaniu.

Ze względu na powyższe oraz losowy charakter umowy, oznaczający nieokreślony w chwili jej zawarcia czas jej trwania, w ocenie wnioskodawczyni nie jest więc możliwe dokonanie wyceny wartości świadczeń uzyskiwanych przez zbywcę, dla ustalenia podstawy opodatkowania.

Mając na uwadze, iż na gruncie prawa cywilnego umowa ta może być kwalifikowana jako odpłatna, z uwagi na ekwiwalentność świadczeń - przeniesienie prawa własności w zamian za m.in. opiekę, nie oznacza to jednak, że przeniesienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w ramach tejże umowy jest zbyciem odpłatnym w rozumieniu przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zobowiązanie podatkowe ma charakter publicznoprawny, a nie cywilnoprawny i dlatego zarówno obowiązku podatkowego, jak i odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe nie można wyprowadzać z postanowień umowy cywilnoprawnej" (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2002 r., III RN 170/01 ). „Publicznoprawny charakter zobowiązania podatkowego oznacza, że w przypadku prawa podatkowego ustawa stanowi zasadnicze źródło powstania zobowiązania podatkowego, a zasada autonomii woli stron stosunków cywilnoprawnych zostaje tu zastąpiona przez podatkowo prawny stan faktyczny" (por. Paweł Borszowski, Elementy stosunku prawnego zobowiązania podatkowego, Zakamycze 2004 r., s.164)". W polskim porządku prawnym obowiązuje zasada autonomii prawa podatkowego. To ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w sposób kompleksowy reguluje zagadnienia związane z opodatkowaniem dochodów osób fizycznych, w tym wyczerpująco kształtuje obowiązki podatkowe podatników. Regulacje aktów prawnych normujących inne obszary porządku prawnego mogą, co oczywiste, pełnić rolę pomocniczą w interpretowaniu norm prawa podatkowego, jednakże w żaden sposób nie mogą norm tych zastępować, wykluczać czy powodować ich interpretacji w sposób sprzeczny z zasadami prawa podatkowego. Dlatego też wyłącznie z przepisów ustaw pozostających poza systemem prawa podatkowego, w szczególności Kodeksu cywilnego, nie można wywodzić źródła powstania obowiązku podatkowego.

Wnioskodawczyni zawarła umowę nienazwaną, przeniesienia spółdzielczego prawa do lokalu w zamian za świadczenia w niej wymienione. Umowa ta z uwagi na ekwiwalentność świadczeń podobna jest do umowy dożywocia, której wnioskodawczyni nie mogła zawrzeć, z uwagi, że jej przedmiotem może być wyłącznie nieruchomość, a nie ograniczone prawo rzeczowe jakim jest spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

Zdaniem wnioskodawczyni, zasadność takiej prawno-podatkowej kwalifikacji zawartej umowy, której treść jest zbliżona do umowy dożywocia, w świetle przepisów prawa podatkowego potwierdza również orzecznictwo sądów administracyjnych:

• wyrok WSA w Krakowie z dnia 01 kwietnia 2011 r. sygn. akt: I SA/Kr 1978/10,
• wyrok WSA w Poznaniu z dnia 17 lutego 2011 r. sygn. akt: I SA/Po 832/10,
• wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 20 stycznia 2011 r. sygn. akt: I SA/Wr 1299/10,
• wyrok WSA w Olsztynie z dnia 18 sierpnia 2011 r. sygn. akt: I SA/Ol 450/11,
• wyrok WSA w Szczecinie z dnia 28 września 2011 r. sygn. akt: I SA/Sz 721/11.
  
  

Uwzględniając opis zaistniałego zdarzenia, obowiązujące przepisy prawa oraz przywołane wyżej orzecznictwo sądów administracyjnych, wnioskodawczyni uważa więc za prawidłowe swoje stanowisko, iż przeniesienie własności spółdzielczego prawa do lokalu w dodze zawartej umowy nienazwanej nie spowoduje opodatkowania z tytułu odpłatnego zbycia tegoż prawa do lokalu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje;

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości (w tym lokalu będącego przedmiotem odrębnej własności),
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego, każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

W opisie stanu faktycznego wnioskodawczyni wskazała, że w 2010 r. na podstawie wyroku Sądu Okręgowego nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu – będące przedmiotem zapisu testamentowego. Z kolei w 2012 r. wnioskodawczyni zawarła umowę nienazwaną przeniesienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w zamian za świadczenia w niej opisane. Wnioskodawczyni wskazała, iż przedmiotowa umowa jest umową podobną do umowy dożywocia, której jednak nie mogła zawrzeć, gdyż jej przedmiotem może być wyłącznie nieruchomość, a nie ograniczone prawo rzeczowe jakim jest spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

Okolicznością, którą należy w przedmiotowej sprawie rozważyć jest ustalenie, czy zawarcie umowy nienazwanej podobnej do mowy dożywocia jest odpłatnym zbyciem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje terminu „odpłatne zbycie”, co oznacza, iż należy mu w takiej sytuacji nadać znaczenie cywilnoprawne i w tym wypadku odwołać się do regulacji zawartych w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Autonomia pojęciowa prawa podatkowego jest bowiem częścią systemu prawa obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej, który z założenia powinien być zbiorem norm prawnych zupełnym i niesprzecznym. Jeżeli więc ustawa podatkowa nie wymienia wprost umowy o dożywocie czy też innych umów o podobnym charakterze, to bez wątpienia należy odwołać się do instytucji zawartych w innych gałęziach prawa (tu w prawie cywilnym) i posługiwać się pojęciami tej gałęzi prawa.

Odpłatne czynności prawne charakteryzują się tym, że każda ze stron uzyskuje jakąś korzyść majątkową – niekoniecznie w postaci pieniężnej; mogą to być także świadczenia innego rodzaju (usługi, rzeczy, wierzytelności, inne prawa), byleby podlegały ocenie pieniężnej. Natomiast za nieodpłatne, a w konsekwencji i niewzajemne uznać należy nie tylko umowy, w których nie zastrzeżono korzyści majątkowej (np. darowizna, użyczenie rzeczy), ale i takie, gdzie korzyść majątkowa ma charakter tylko symboliczny (np. sprzedaż samochodu za 1 zł).” (Z. Radwański Zobowiązania – część ogólna, Wyd: C.H.BECK, Warszawa 1995 r., str. 125). Gdyby uznać, że umowa dożywocia czy też umowa nienazwana podobna do umowy dożywocia, nie ma charakteru odpłatnego, to należałoby w takim przypadku rozważać powstanie przychodu po stronie nabywcy z tytułu nieodpłatnych świadczeń co z kolei prowadziłoby do opodatkowywania tego nabywcy podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Z punktu widzenia tego nabywcy byłoby to zapewne wielce krzywdzące, skoro nieruchomości lub praw nie otrzymuje on za darmo, ale w zamian za inne świadczenia na rzecz zbywcy albo przynajmniej za zobowiązanie do tych świadczeń. Ustawodawca nie zawarł w ustawie o podatku dochodowym definicji odpłatnego zbycia, w której to ustawie zawęziłby pojęcie odpłatnego zbycia do czynności, które sprowadzają się do zapłaty umówionej sumy pieniężnej. Skoro tak, to przedmiotowemu pojęciu należy nadać takie znaczenie jakie przypisuje mu prawo cywilne, a jak wykazał Organ wyżej umowa o dożywocie, a więc także umowa o podobnym charakterze przez doktrynę jest powszechnie uważana za umowę nie tylko ekwiwalentną, ale także odpłatną. Zatem nie sposób zgodzić się z wnioskodawczynią, że w prawie podatkowym pojęcie odpłatnego zbycia jest inaczej rozumiane niż w prawie cywilnym.

Należy zauważyć, że ustawodawca w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 posłużył się pojęciem „odpłatne zbycie”, nie zawężając katalogu odpłatnych czynności prawnych, w wyniku których dochodzi do przeniesienia własności nieruchomości bądź prawa jedynie do umowy sprzedaży czy zamiany. Zatem pod pojęciem odpłatnego zbycia rozumie się każdą czynność, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności z dotychczasowego właściciela na nowy podmiot i przeniesienie tego prawa ma charakter odpłatny. Powyższe oznacza, iż na podstawie umowy nienazwanej podobnej do umowy dożywocia w zamian za przeniesienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu również dochodzi do odpłatnego zbycia tego prawa, a uzyskany w wyniku tej czynności prawnej przychód podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W myśl przepisu art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej, którą zgodnie z ust. 3 tegoż artykułu określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Przychód dla celów podatkowych – stosownie do cytowanego art. 19 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – stanowi wartość rynkowa wszystkich zbywanych na podstawie umowy nienazwanej podobnej do umowy dożywocia rzeczy lub praw majątkowych, określona na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia – pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Treść ww. przepisu wskazuje w jaki sposób określić przychód nawet jeśli w umowie nie zostanie określona cena. Mając powyższe na uwadze nie sposób zgodzić się z argumentem wnioskodawczyni, iż zastosowanie art. 19 ust. 1 w przypadku odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu prowadziłoby do ryzyka dowolnego określenia przez organy podatkowe wielkości przychodu podległego opodatkowaniu. Przedmiotowy przepis wprost wskazuje, iż przychodem przy spełnieniu określonych przesłanek ma być wartość rynkowa. Przepis ten wbrew sugestii wnioskodawczyni nie zezwala więc na dowolne określenie wysokości przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że wbrew twierdzeniu wnioskodawczyni umowa nienazwana zbycia w zamian za opiekę podobna do umowy dożywocia zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest formą odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu wywołującą po stronie wnioskodawczyni określone konsekwencje podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przychodem z odpłatnego zbycia w drodze umowy nienazwanej podobnej do umowy dożywocia jest zgodnie z art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Cena ta ma zaś odpowiadać wartości rynkowej prawa na moment zawarcia przedmiotowej umowy nienazwanej. Pojęcia „ceny” nie można więc zawężać wyłącznie do wartości przedmiotu sprzedaży wyrażonej w pieniądzu. Zwrócić bowiem uwagę należy na fakt, że przepis nie posługuje się zawężającym pojęciem „sprzedaży”, lecz szerokim pojęciem „odpłatnego zbycia”, obejmując wszelkie odpłatne czynności, w wyniku których dochodzi do przeniesienia prawa własności. Tym samym cena to nie tylko zapłata w pieniądzu. W drodze umowy nienazwanej podobnej do umowy dożywocia dochodzi bowiem do zmiany właściciela prawa, którego wartość co do zasady ma być zapłatą za świadczenia do jakich względem osoby zbywającej prawo zobowiązuje się nabywca. Skoro za te świadczenia zapłatą ma być spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, to wartość tego prawa stanowi przychód z odpłatnego zbycia w drodze umowy nienazwanej podobnej do dożywocia.

W związku z faktem, że nabycie przedmiotowego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu przez wnioskodawczynię nastąpiło w 2010 r. a odpłatnego zbycia w formie zawarcia umowy nienazwanej podobnej do umowy dożywocia wnioskodawczyni dokonała w 2012 r., tj. przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie, transakcja ta podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu ustawy obowiązującym od dnia 01 stycznia 2009 r. Ustawą z dnia 06 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) zmieniono m.in. zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nowe zasady opodatkowania, zgodnie z art. 14 ustawy zmieniającej, mają zastosowanie do dochodów (poniesionej straty) od dnia 01 stycznia 2009 r.

I tak w myśl art. 30e ust. 1 i 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 01 stycznia 2009 r., od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Podstawą obliczenia podatku zgodnie z art. 30e ust. 2 ww. ustawy, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw, określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Zgodnie z zasadą wynikającą z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ww. ustawy).

Stosownie do art. 22 ust. 6d ww. ustawy, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy wysokość nakładów, o których mowa powyżej, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

W myśl przytoczonego wcześniej przepisu art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej, którą zgodnie z ust. 3 tegoż artykułu określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Jednocześnie należy zauważyć, że przychód osoby, która dokonała odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu poprzez zawarcie umowy nienazwanej podobnej do umowy dożywocia określa się w oparciu o wartość rynkową zbywanego prawa. We wszystkich bowiem przypadkach odpłatnego zbycia ustawodawca nakazał odwoływać się do wartości rynkowej niezależnie od tego jakimi sposobami określa się wartość ceny zbycia i czy w ogóle się ją określa.

Przychód dla celów podatkowych – stosownie do cytowanego art. 19 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – stanowi wartość rynkowa zbywanych na podstawie umowy nienazwanej podobnej do umowy dożywocia rzeczy lub praw majątkowych, określona na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia. Kosztem uzyskania przychodu będzie natomiast zapłacony przez wnioskodawczynię podatek od spadków i darowizn.

Stosownie natomiast do art. 30e ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
   
   

Mając zatem na uwadze przytoczone wyżej uregulowania prawne oraz przedstawione we wniosku zdarzenie należy stwierdzić, iż wnioskodawczyni z uwagi na zawarcie umowy nienazwanej zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w zamian za opiekę, podobnej do umowy dożywocia, przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu zobowiązana będzie do zapłaty 19% podatku dochodowego od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od dnia 01 stycznia 2009 r. Podkreślić należy, że wbrew temu co twierdzi wnioskodawczyni czynność zawarcia umowy podobnej do umowy dożywocia ma charakter odpłatny i jako taka rodzi określone prawem skutki podatkowe w postaci powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W zamian bowiem za przeniesienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu wnioskodawczyni otrzymuje świadczenie wzajemne. Przychodem podlegającym opodatkowaniu jest zatem wartości rynkowa prawa będącego przedmiotem umowy nienazwanej podobnej do umowy o dożywocie.

Mając powyższe na uwadze stanowisko wnioskodawczyni należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Odnosząc się natomiast do powołanych przez wnioskodawczynię wyroków należy zaznaczyć, że orzeczenia sądowe nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły. Poza tym należy zauważyć, że orzeczenia sądów administracyjnych odnośnie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości w drodze zawarcia umowy dożywocia, nie prezentują jednolitej linii orzecznictwa. Dla przykładu w podobnej sprawie Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 08 grudnia 2011 r. sygn. akt II FSK 1101/10 stwierdził m.in.: „(…) umowa dożywocia jest umową odpłatną, z konsekwencjami wynikającymi z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) i c) u.p.d.o.f. oraz art. 19 ust. 1 u.p.d.o.f.

Do wniosku wnioskodawczyni dołączyła kserokopię aktu notarialnego. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawczynię i jej stanowiskiem. Wobec tego niniejszą interpretację wydano w oparciu o stan faktyczny przedstawiony przez wnioskodawczynię w złożonym wniosku.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.