Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/436-95/13/HK
z 27 czerwca 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 marca 2013 r. (data wpływu do tut. Biura – 29 marca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych w ramach umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 marca 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych w ramach umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka akcyjna (dalej: Wnioskodawca, Spółka) oraz inne spółki z grupy kapitałowej w Polsce (dalej: grupa) rozważają wprowadzenie zmian w istniejącej krajowej strukturze cash pooling, w której dotychczas uczestniczą. Wprowadzane zmiany wiązałyby się z podpisaniem nowej, polegającej na zarządzaniu płynnością finansową umowy cash pooling (dalej: umowa, umowa cash pooling).

Usługa cash pooling, jako kompleksowa usługa finansowa oferowana przez bank, tak jak dotychczas, obejmowała będzie szereg powiązanych ze sobą czynności, mających na celu umożliwienie polskim spółkom należącym do grupy optymalizację gospodarowania wolnymi środkami finansowymi oraz ograniczenie obciążeń związanych z niedoborami środków finansowych. Świadczący usługę bank nie jest podmiotem powiązanym w rozumieniu ustaw podatkowych w stosunku do Wnioskodawcy, ani innego uczestnika struktury cash pooling. Uczestnicy struktury są podmiotami powiązanymi w myśl postanowień art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W związku ze świadczoną usługą bank w każdym miesiącu otrzymać ma ryczałtowe wynagrodzenie od każdego z uczestników struktury.

Spółka oświadcza, iż Spółka oraz E. Spółka z o.o., jak również C. Spółka z o.o. nie posiadają wspólnego udziałowca, który miałby co najmniej 25% udziałów w Spółce lub poszczególnych uczestnikach, jak również Spółka nie jest udziałowcem uczestników oraz żaden z uczestników nie jest udziałowcem Spółki. Wnioskodawca wskazał, że C Spółka z o.o., P. Spółka z o.o. oraz T. Spółka z o.o. posiadają wspólnego udziałowca, którym jest Spółka z siedzibą w Pradze, posiadająca 100% udziałów w kapitale zakładowym tych spółek.

Realizacja umowy cash pooling przebiegała będzie w sposób następujący:

1.Podstawowe założenia umowy cash pooling:

• Cash pooling będzie prowadzony w walucie polskiej.
• Jest to cash pooling rzeczywisty.
• Uczestnikami umowy cash pooling będą: Spółka, P. Spółka z o. o., E. Spółka z o. o., T. Spółka z o. o. oraz C. Spółka z o. o., działająca również jako agent (pool-leader) umowy cash pooling (dalej: agent).
• Na koniec każdego dnia salda na rachunkach uczestników, wykorzystywanych w strukturze cash pooling będą zerowane (z wyjątkiem rachunku konsolidacyjnego agenta). Umowa cash pooling nie przewiduje transferów zwrotnych na początku dnia następnego.
• Każdy z uczestników (z wyjątkiem agenta będącego posiadaczem rachunku konsolidacyjnego) będzie posiadał odrębny rachunek bankowy, określany w umowie jako rachunek źródłowy, natomiast agent pełniąc, zgodnie z art. 3 umowy, funkcje reprezentanta pozostałych uczestników, będzie posiadaczem rachunku konsolidacyjnego, na którym będą gromadzone środki pochodzące z należących do pozostałych uczestników rachunków źródłowych.
• Z tytułu świadczenia usług, po upływie okresu rozliczeniowego (jeden miesiąc), bank pobierał będzie prowizję należną mu od każdego uczestnika (w tym od agenta).
• Zgodnie z art. 7 umowy, celem realizacji jej postanowień, uczestnicy upoważnią bank do działania w ich imieniu w celu dokonania wszelkich czynności prawnych i faktycznych związanych z realizacją operacji wskazanych w umowie.
  
  

2.Operacje na koniec dnia roboczego będą przebiegać w zgodzie z postanowieniami art. 4 umowy cash pooling:

• Na koniec każdego dnia roboczego, w przypadku salda ujemnego, na rachunku źródłowym, bank dokona przelewu środków z rachunku konsolidacyjnego, w wyniku którego saldo końcowe na rachunku źródłowym wyniesie zero.
• Na koniec każdego dnia roboczego, w przypadku salda dodatniego na rachunku źródłowym, bank dokona przelewu środków z rachunku źródłowego na rachunek konsolidacyjny, w wyniku którego saldo końcowe na rachunku źródłowym wyniesie zero. Na koniec każdego dnia roboczego, w przypadku salda na rachunku źródłowym równego zero, żadne operacje nie będą wykonywane.
  
  

3.Sposób rozliczania odsetek:

• W związku z udziałem w strukturze cash pooling uczestnicy postanowili, iż na podstawie art. 6 umowy:
1. w odniesieniu do każdego rachunku na bazie dziennej będą wyliczane odsetki należne od uczestnika z tytułu sald ujemnych oraz/albo należne uczestnikowi z tytułu sald dodatnich, na podstawie sald prezentowanych na rachunku, zgodnie z datą waluty tak, jakby nie dochodziło do transferów pomiędzy rachunkiem źródłowym a rachunkiem konsolidacyjnym w ramach umowy,
   
2. odsetki będą przelewane pomiędzy rachunkiem źródłowym i rachunkiem konsolidacyjnym jedną zbiorczą kwotą odwzorowującą wysokość odsetek wypłacanych lub pobieranych za poprzedni miesiąc, zgodnie z opisem wyliczenia w lit. a) powyżej,
   
3. wysokość odsetek od sald ujemnych w strukturze wynosi: O/N WIBOR + marża,
   
4. wysokość odsetek od sald dodatnich w strukturze wynosi: O/N WIBID - marża.
• Bank, uwzględniając wartość sald dziennych poszczególnych uczestników, będzie wykonywał transfery pomiędzy rachunkami, w cyklu miesięcznym, w kwotach odzwierciedlających odsetki w wysokości wynikającej z zapisów tworzonych na podstawie ww. pkt 3 lit. a).
• W przypadku rozwiązania umowy przez bank w trybie określonym przepisami umowy w odniesieniu do danego uczestnika, danemu uczestnikowi przysługiwać będą odsetki z tytułu realizacji umowy naliczone na dzień rozwiązania umowy, natomiast bankowi przysługiwać będzie prowizja w wysokości proporcjonalnej do części ostatniego okresu rozliczeniowego, w jakiej umowa obowiązywała do dnia rozwiązania.
  
  

4.Spółka nie jest stroną mowy cross-border cash pooling (Multi Target Balancing Agreement zawarta dnia 01 lutego 2010 r., do której w dniu 01 listopada 2011 r. przystąpiła C. Spółka z o. o.) oraz umowy Mutual Credit Facility Agreement z dnia 01 listopada 2011 r. (umowy te regulują działania międzynarodowej struktury cash pooling grupy funkcjonującej niezależnie od struktury krajowej), zawartej pomiędzy C. Spółka z o.o., a Spółką z siedzibą w Pradze (agentem struktury międzynarodowej) i nie uczestniczy bezpośrednio w międzynarodowej strukturze cash pooling grupy. Jako uczestnik struktury krajowej Spółka wyraziła jednak zgodę na przekazywanie przez agenta do międzynarodowej struktury grupy środków finansowych zdeponowanych na rachunku konsolidacyjnym w ramach prowadzonej krajowej struktury cash pooling.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy umowa cash poolingu lub czynności związane z transferami środków pieniężnych w ramach tej umowy podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Spółki, umowa cash poolingu lub czynności związane z transferami środków pieniężnych w ramach tej umowy nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Powołując się na treść art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, Wnioskodawca wskazał, że umowa cash pooling lub czynności związane z transferami środków pieniężnych w związku z realizacją tejże umowy nie zostały wymienione w treści ww. ustawy, jako przedmiot opodatkowania tym podatkiem.

Spółka podkreśliła, iż ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu (co potwierdza praktyka podatkowa – m.in. interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 30 lipca 2009 r., znak: ITPB2/436-83/09/BK).

Wnioskodawca - cytując art. 720 Kodeksu cywilnego - zauważył, iż cash pooling wykazuje pewne podobieństwo do umowy pożyczki, aczkolwiek nie zawiera jej wszystkich istotnych elementów. Cash pooling jest umową nienazwaną, umożliwiającą kompensatę niedoborów środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystne zagospodarowanie nadwyżki posiadanych środków. W cash poolingu uczestniczą co najmniej trzy podmioty - podmiot posiadający wolne środki finansowe, podmiot posiadający niedobór tych środków oraz bank. Z tytułu uczestnictwa w cash poolingu dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi do zawarcia umowy pożyczki, gdyż brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Zatem nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, stąd też, zdaniem Spółki, czynności tego typu nie można zakwalifikować jako umowy pożyczki. Zatem w ocenie Wnioskodawcy, cash pooling (umowa o zarządzanie płynnością finansową) nie jest tożsamy z pożyczką (umową pożyczki) i tym samym, z uwagi na zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, cash pooling (umowa o zarządzenie płynnością finansową) nie stanowi przedmiotu opodatkowania tym podatkiem.

Ponadto, zdaniem Spółki, opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych czynności wykonywanych w ramach usługi cash poolingu będzie również podlegać wyłączeniu z opodatkowania, na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku do czynności cywilnoprawnych ponieważ bank, świadcząc kompleksowa usługę zarządzania płynnością finansową, będzie podatnikiem podatku od towarów i usług, w związku z czym czynności te nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Dla potwierdzenia słuszności powyższego stanowiska Wnioskodawca powołał się na treść:

• interpretacji indywidualnej z dnia 17 czerwca 2009 r., znak: IBPB II/1/436-87/09/MZ, wydanej dla Wnioskodawcy przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach,
• interpretacji indywidualnej z dnia 19 sierpnia 2009 r., znak: IBPB II/1/436-139/09/MCZ, wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach,
• interpretacji indywidualnej z dnia 11 czerwca 2012 r., znak: IPTB2/436-34/12-2/KK wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi,
• interpretacji indywidualnej z dnia 17 grudnia 2012 r., znak: ILPB2/436-256/12-2/MK wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu.
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Natomiast w pozostałym zakresie, tj. w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz w zakresie podatku od towarów i usług, zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r., Nr 101, poz. 649, z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, w których to umowach, w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy stwierdzić, iż umowa cash pooling pozostaje umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny – w części zobowiązaniowej – nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa cash poolingu jest istotnie najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki. Jednakże przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash poolingu, jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków.

W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest – co do zasady – rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu lub też rachunek któregoś z uczestników, który posiada saldo dodatnie.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu czy też innej czynności tym katalogiem objętej. Tym samym – z powyższych przyczyn – wszystkie czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu jak również zmiana tej umowy nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, bowiem nie mieszczą się w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zatem, skoro wskazane we wniosku czynności nie zostały wymienione wśród tych czynności, które określone są w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to tym samym zbędna jest analiza wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 2 pkt 4 cyt. ustawy.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.