INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 19 marca 2013r. (data wpływu 21 marca 2013r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania obrotu cyfrowymi certyfikatami Bitcoin - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 marca 2013r wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania obrotu cyfrowymi certyfikatami Bitcoin.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca planuje prowadzić działalność gospodarczą polegającą na umożliwieniu klientom dokonywania transakcji nabywania i zbywania elektronicznych certyfikatów Bitcoin, za prowizją pobraną przez Wnioskodawcę. Certyfikaty Bitcoin używane są do transakcji barterowych zarówno w sieci Internet, jak i poza nią. Bitcoiny mogą zostać zapisane na komputerze osobistym w formie pliku portfela lub przetrzymywane w prowadzonym przez osoby trzecie zewnętrznym serwisie zajmującym się przechowywaniem takich portfeli, dostęp do nich to w zasadzie unikalny ciąg znaków. W każdym z tych przypadków Bitcoiny mogą zostać przesłane do innej osoby przez sieć Internet do dowolnego posiadacza adresu Bitcoin. Lista przedsiębiorstw akceptujących Bitcoiny jest długa, zaś popularność Bitcoinów w Polsce rośnie.

W historii systemu Bitcoin stworzono już urządzenia przypominające swoją funkcjonalnością tradycyjne bankomaty służące do wymiany Bitcoin, działają one już np. na terenie Stanów Zjednoczonych. W połowie 2011 roku firma BitcoinATM uruchomiła pierwszą w historii maszynę tego typu. Ten projekt umożliwił bezpieczną wymianę dowolnych banknotów na Bitcoin. Odbywa się to np. za pośrednictwem fizycznych kart Bitbill oraz cyfrowego portfela, przy jednoczesnym użyciu kodów QR i urządzeń bezprzewodowych lub poprzez cyfrowe kody.

Aby umożliwić klientom w Polsce dokonywanie transakcji barterowych za pomocą Bitcoinów, Wnioskodawca będzie instalował automaty podobne do bankomatów, jak i prowadziła portal internetowy, gdzie klienci będą mogli nabyć Bitcoiny oraz je zbyć. Spółka zarabiać będzie na różnicy pomiędzy ceną zakupu a ceną sprzedaży certyfikatów Bitcoin.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy transakcje dokonywania obrotu cyfrowymi certyfikatami Bitcoin korzystają ze zwolnienia z podatku od towarów i usług...

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy w tym między innymi usługi pośrednictwa finansowego.

Cyfrowy certyfikat Bitcoin umożliwia nabywanie szeregu dóbr poprzez sieć Internet, jak i poza tą siecią, stanowiąc instrument płatniczy. W związku z powyższym Bitcoin jest instrumentem płatniczym, akceptowanym przez szereg przedsiębiorców na całym świecie. Obrót takimi certyfikatami Bitcoin będzie zdaniem wnioskodawcy zwolniony z podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 5a ustawy o VAT, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Co do zasady, stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy stawka podatku wynosi 22% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Podkreślić także należy, iż zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Analizując kwestię zwolnienia usług finansowych od podatku od towarów i usług pod uwagę należy wziąć normy prawne zawarte w art. 43 ustawy o VAT.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy, z wyłączeniem banknotów i monet będących przedmiotami kolekcjonerskimi, za które uważa się monety ze złota, srebra lub innego metalu oraz banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy, lub które mają wartość numizmatyczną.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą.

I tak zgodnie z art. 131 Dyrektywy, zwolnienia przewidziane w rozdziałach 2-9 stosuje się bez uszczerbku dla innych przepisów wspólnotowych i na warunkach ustalanych przez państwa członkowskie w celu zapewnienia prawidłowego zastosowania tych zwolnień oraz zapobieżenia wszelkim możliwym przypadkom uchylania się od opodatkowania, unikania opodatkowania i nadużyć.

W myśl art. 135 ust. 1 lit. a-e Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:

1. udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę;
2. pośrednictwo lub wszelkie działania w zakresie gwarancji kredytowych, poręczeń i wszelkich innych zabezpieczeń i gwarancji oraz zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę;
3. transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności;
4. transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy, z wyłączeniem banknotów i monet będących przedmiotami kolekcjonerskimi, za które uważa się monety ze złota, srebra lub innych metali, jak również banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub które przedstawiają wartość numizmatyczną;
5. transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe, z wyłączeniem dokumentów ustanawiających tytuł prawny do towarów, oraz praw lub papierów wartościowych, o których mowa w art. 15 ust. 2.
   
   

W tym miejscu wskazać należy - co wielokrotnie podkreślał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej - że zakres zwolnień przewidzianych w Dyrektywie VAT nie może być interpretowany w sposób rozszerzający. Czynności zwolnione od VAT zgodnie z Dyrektywą VAT stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a ich ujednolicona interpretacja ma służyć unikaniu rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem „pojęcia używane do opisania zwolnień wymienionych w art. 13 szóstej dyrektywy powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika (wyrok TSUE z dnia 19 listopada 2009 r. C-461/08 w sprawie Don Bosco Onroerend Goed BV).

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca planuje prowadzić działalność gospodarczą polegającą na umożliwieniu klientom dokonywania transakcji nabywania i zbywania elektronicznych certyfikatów Bitcoin, za prowizją pobraną przez Wnioskodawcę. Certyfikaty Bitcoin używane są do transakcji barterowych zarówno w sieci Internet, jak i poza nią. Bitcoiny mogą zostać zapisane na komputerze osobistym w formie pliku portfela lub przetrzymywane w prowadzonym przez osoby trzecie zewnętrznym serwisie zajmującym się przechowywaniem takich portfeli, dostęp do nich to w zasadzie unikalny ciąg znaków. Aby umożliwić klientom w Polsce dokonywanie transakcji barterowych za pomocą Bitcoinów, Wnioskodawca będzie instalował automaty podobne do bankomatów, jak i prowadziła portal internetowy, gdzie klienci będą mogli nabyć Bitcoiny oraz je zbyć. Spółka zarabiać będzie na różnicy pomiędzy ceną zakupu a ceną sprzedaży certyfikatów Bitcoin.

Należy zauważyć, iż Wnioskodawca we własnym stanowisku wskazał przepis art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w oparciu o który upatruje możliwość zastosowania zwolnienia z opodatkowania czynności obrotu Bitcoinami.

Wyjaśnić należy, iż od dnia 1 stycznia 2011r. weszła w życie ustawa z dnia 29 października 2010r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476), którą dokonano zmian w ustawie z 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.).

Ww. ustawa nowelizująca uchyliła przepis art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, wskutek czego przestał obowiązywać załącznik nr 4 do ustawy, zawierający wykaz usług zwolnionych od podatku. Jednocześnie tą ustawą wprowadzono do ustawy o VAT nowe uregulowania prawne w zakresie m.in. zwolnienia od podatku od towarów i usług świadczenia usług finansowych.

Wobec powyższego aby dokonać oceny prawnej możliwości zastosowania zwolnienia z przepisu art. 43 ust. 1 ustawy o VAT, w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011r., należy przyjąć, iż możliwość zastosowania zwolnienia na podstawie tego przepisu można rozważać tylko w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 7 i pkt 40 ustawy o VAT.

Dokonując analizy pojęć użytych do opisania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy o VAT, należy podkreślić, że winny one być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT.

Z cyt. wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT wynika, że zwolnieniu podlegają transakcje, których przedmiotem są waluty, banknoty, monety oraz usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych. W zakresie zwolnienia znajduje się również pośrednictwo w takich transakcjach. Zwolnienie dla transakcji dotyczących walut oraz wszelkich innych, których przedmiotem są banknoty lub monety wpisuje się w generalną koncepcję zwolnienia dla usług o charakterze finansowym.

Z uwagi na fakt, iż ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera definicji waluty, banknotów i monet jako środków płatniczych należało odnieść się do następujących przepisów: W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997r. o Narodowym Banku Polskim (t.j. Dz. U. z 2005r, Nr 1, poz. 2 ze zm.) wskazano, iż znakami pieniężnymi Rzeczypospolitej Polskiej są banknoty i monety opiewające na złote i grosze (art. 31 tej ustawy).

Natomiast znaki pieniężne emitowane przez NBP są prawnymi środkami płatniczymi na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (art. 32 tej ustawy).

W ustawie z dnia 19 sierpnia 2011r. o usługach płatniczych (Dz. U. Nr 199, poz. 1175 ze zm.) w art. 1 pkt 1-3 określono zasady świadczenia usług płatniczych, w tym warunki świadczenia usług płatniczych, w szczególności dotyczące przejrzystości postanowień umownych i wymogów w zakresie informowania o usługach płatniczych, określono prawa i obowiązki stron wynikające z umów o świadczenie usług płatniczych, a także zakres odpowiedzialności dostawców z tytułu wykonywania usług płatniczych oraz zasady prowadzenia działalności przez instytucje płatnicze i biura usług płatniczych, w tym za pośrednictwem agentów tych podmiotów, oraz zasady sprawowania nadzoru nad tymi podmiotami.

W myśl art. 5 ust. 1 ww. ustawy przepisy tej ustawy stosuje się do usług płatniczych świadczonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w obrocie z innymi państwami członkowskimi.

W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 1376) w art. 2 wskazano, iż Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.

Czynnościami bankowymi są:

1.przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów;

2.prowadzenie innych rachunków bankowych;

3.udzielanie kredytów;

4.udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw;

5.emitowanie bankowych papierów wartościowych;

6.przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych;

6a.wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego;

7.wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach.

Natomiast ustawa z dnia 12 września 2002r. o elektronicznych instrumentach płatniczych, (t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 1232) w art. 1 ust. 1 określa zasady wydawania i używania elektronicznych instrumentów płatniczych, w tym instrumentów pieniądza elektronicznego, oraz prawa i obowiązki stron umów o elektroniczny instrument płatniczy (…).

Ustawa określa również zasady tworzenia, organizacji, działalności oraz nadzoru, a także likwidacji instytucji pieniądza elektronicznego (art. 1 ust. 1a tej ustawy).

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, iż Bitcoin pełni funkcje elektronicznej waluty a system płatności umożliwia wysyłanie i odbieranie jednostek tejże waluty. Zarówno sama jednostka waluty jak i cały system występują pod jedną nazw: Bitcoin.

Niemniej jednak Bitcoin jako system wirtualnej waluty nie posiada uregulowania w przepisach prawa. Waluta ta nie ma żadnego centralnego organu ani jakiejkolwiek instytucji sprawującej nad nią nadzór.

Na gruncie polskiego prawa BTC (bitcoin) nie można traktować na równi z prawnym środkiem płatniczym, bowiem nie funkcjonuje on jako instrument rynku pieniężnego w rozumieniu odrębnych przepisów.

W świetle obowiązujących przepisów prawa Bitcoin nie jest walutą uznawaną jako prawny środek płatniczy. Nie jest również stosowana w rozliczeniach międzynarodowych w sensie prawnym, ponieważ nie posługują się tym żadne instytucje publiczne.

Nie funkcjonuje jako instrument rynku pieniężnego.

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż analizowanych czynności polegających na zbywaniu elektronicznych certyfikatów Bitcoin nie można zaliczyć do usług finansowych, o których mowa w przepisach art. 43 ust. 1 pkt 7 i pkt 40 ustawy o VAT. Opisane usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz kontrahentów nie spełniają żadnej z przesłanek opisanych w ww. przepisach dotyczących zwolnień od podatku VAT dla usług finansowych.

Opis przedmiotowych czynności wskazuje natomiast, że świadczone przez Spółkę usługi sprowadzają się do udostępnienia aplikacji lub oprogramowania dostosowanego do posiadanego przez użytkownika wyposażenia, co uniemożliwia zastosowanie dla tych usług zwolnienia przewidzianego w art. 43 ustawy o VAT dla usług finansowych.

Analizując zatem kwestię zwolnienia przedmiotowego od podatku od towarów i usług zakreśloną przepisem art. 43 ust. 1 pkt 7 i pkt 40 ustawy o podatku do towarów i usług w zakresie obrotu instrumentami finansowymi, należy stwierdzić, iż czynności świadczone przez Wnioskodawcę w zakresie obrotu elektronicznymi certyfikatami Bitcoin nie stanowią usług wymienionych w wyżej cytowanych przepisach ustawy o VAT.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy, iż zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy w tym między innymi usługi pośrednictwa finansowego, zatem obrót takimi certyfikatami Bitcoin będzie zwolniony z podatku od towarów i usług, należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.