Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP1/443-262/13-2/AP
z 12 czerwca 2013 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112 poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 20 marca 2013 r. (data wpływu 26 marca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku do usług organizacji kolonii dla dzieci i młodzieży – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE


W dniu 26 marca 2013 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku do usług organizacji kolonii dla dzieci i młodzieży.


W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:


Centrum Kultury zwane dalej X jest samorządową instytucją kultury. Organizatorem X jest Miasto …. X jest wpisane do rejestru instytucji kultury prowadzonego przez Prezydenta Miasta pod pozycją nr …. X posiada osobowość prawną i działa w szczególności na podstawie ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2001 r. Nr 13, poz. 123 ze zm.). X jest czynnym podatnikiem podatku VAT i nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego.

Zgodnie ze statutem X realizuje zadania w dziedzinie upowszechniania kultury, organizowania imprez artystycznych i okolicznościowych. Prowadzi wielokierunkową działalność w zakresie rozwoju kultury, kultury fizycznej oraz rekreacji ruchowej.


Zadania te X wykonuje poprzez inicjowanie i organizowanie:

  1. różnorodnych form edukacji kulturalnej i zajęć oświatowych:
    1. spektakli, koncertów, wystaw, imprez okolicznościowych i rozrywkowych,
    2. działalności popularno-naukowej,
    3. działalności muzealnej - gromadzenie różnych zbiorów związanych z miastem i regionem oraz udostępnianie ich zwiedzającym,
    4. działalności impresaryjnej, promocyjnej i wydawniczej,
    5. zajęć dla dzieci i młodzieży w czasie wolnym od obowiązków szkolnych,
  2. kultywowanie i rozwijanie twórczości regionalnej,
  3. rozwijanie amatorskiej twórczości artystycznej,
  4. organizację wypoczynku letniego i zimowego dla dzieci i młodzieży,
  5. prowadzenie działań skierowanych do szerokiej grupy społecznej, mających na celu aktywizację i rozwój rekreacji, kultury fizycznej i wypoczynku.


X samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową w ramach środków otrzymanych w formie dotacji od organizatora, która stanowi ok. 90% przychodów. Pozostałe przychody (ze sprzedaży biletów na koncerty, spektakle, opłaty za zajęcia itp.) jakie pobiera X mają charakter symboliczny i nie pokrywają całości kosztów związanych z prowadzeniem działalności. X nie ma na celu systematycznego dążenia do osiągania zysków, zaś jak wynika z jego statutu, uzyskane z ww. źródeł przychody są przeznaczone na działalność statutową tj. prowadzenie działalności kulturalnej.


X będzie wykonywało niżej wymienioną usługę, dla której chce zastosować na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług stawkę podatku VAT zwolnioną:


Organizacja (odpłatna i nieodpłatna) kolonii dla dzieci i młodzieży (poza miejscem zamieszkania) polegająca na prowadzeniu zajęć dydaktycznych, oświatowo-kulturalnych, rekreacyjnych, wraz z zapewnieniem opieki wychowawców, wyżywienia i zakwaterowania - PKWiU 55.20.19.0 - pozostałe usługi obiektów noclegowych, turystycznych i miejsc krótkotrwałego zakwaterowania bez obsługi (nr ugrupowania PKWiU ustalony przez Ośrodek Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi).


X organizując kolonie nie będzie sprawować opieki nad dziećmi do lat 3.


Kolonie zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 grudnia 2009 roku (Dz. U. Nr 218 poz. 1696), są zgłaszane i ich realizacja podlega kontroli przez kuratorium.


W związku z powyższym zadano następujące pytanie:


Czy X zastosuje właściwą stawkę podatku dla usług organizacji kolonii?


Zdaniem Wnioskodawcy:


Na podstawie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 534 ze zm.) oraz stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 24a ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną, wykonywane:

  1. w formach i na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej oraz w przepisach o systemie oświaty,
  2. przez podmioty sprawujące opiekę nad dziećmi w wieku do lat 3.

X, jako organizator kolonii, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 grudnia 2009 roku (Dz. U. Nr 218 poz. 1696), będzie dokonywało odpowiedniego zgłoszenia, a zatem realizacja ich będzie podlegać kontroli przez kuratorium. Powoduje to, iż pomimo, że X nie jest w rozumieniu prawa jednostką oświatową, to zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług, wykonując ww. działania zostaje objęte przepisami o systemie oświaty.

W związku z tym do organizacji kolonii dla dzieci i młodzieży (poza miejscem zamieszkania) polegających na prowadzeniu zajęć dydaktycznych, oświatowo-kulturalnych, rekreacyjnych wraz z zapewnieniem opieki wychowawców, wyżywienia i zakwaterowania X powinno zastosować zwolnioną stawkę podatku VAT.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177 poz. 1054 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.


Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz w art. 8 ww. ustawy. I tak, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…) – art. 8 ust. 1 ww. ustawy.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ww. ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2 12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Natomiast w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23% (art. 146a pkt 1 ustawy o VAT).

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku.


Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną, wykonywane:

  1. w formach i na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej oraz w przepisach o systemie oświaty,
  2. przez podmioty sprawujące opiekę nad dziećmi w wieku do 3 lat.

Jednocześnie, zgodnie z ust. 17 powołanego artykułu, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

  1. nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub
  2. ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

W myśl natomiast § 13 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 247 ze zm.), zwalnia się od podatku usługi ściśle związane z usługami w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy.

Z kolei stosownie do § 13 ust. 9 ww. rozporządzenia, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 19, 20, 24, 25 i 26, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

  1. nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 19, 20, 24 i 25 oraz art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy lub
  2. ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Zgodnie zaś z § 13 ust. 1 pkt 15 cyt. rozporządzenia, zwalnia się od podatku usługi obozów, kolonii lub usługi o podobnym charakterze, organizowane przez szkoły i inne jednostki objęte ustawą z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572 ze zm.), świadczone wyłącznie na rzecz dzieci i młodzieży z tych szkół i jednostek.

Katalog podmiotów objętych ustawą o systemie oświaty został wymieniony w art. 2 przedmiotowej ustawy, zgodnie z którym system oświaty obejmuje:

  1. przedszkola, w tym z oddziałami integracyjnymi, przedszkola specjalne oraz inne formy wychowania przedszkolnego;
  2. szkoły:
    1. podstawowe, w tym: specjalne, integracyjne, z oddziałami integracyjnymi i sportowymi, sportowe i mistrzostwa sportowego,
    2. gimnazja, w tym: specjalne, integracyjne, dwujęzyczne, z oddziałami integracyjnymi, dwujęzycznymi, sportowymi i przysposabiającymi do pracy, sportowe i mistrzostwa sportowego,
    3. ponadgimnazjalne, w tym: specjalne, integracyjne, dwujęzyczne, z oddziałami integracyjnymi, dwujęzycznymi i sportowymi, sportowe, mistrzostwa sportowego, rolnicze i leśne,
    4. artystyczne;
  3. placówki oświatowo-wychowawcze, w tym szkolne schroniska młodzieżowe, umożliwiające rozwijanie zainteresowań i uzdolnień oraz korzystanie z różnych form wypoczynku i organizacji czasu wolnego;
    3b. placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego oraz ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego, umożliwiające uzyskanie i uzupełnienie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych;
    3b. placówki artystyczne - ogniska artystyczne umożliwiające rozwijanie zainteresowań i uzdolnień artystycznych;
  4. poradnie psychologiczno-pedagogiczne, w tym poradnie specjalistyczne udzielające dzieciom, młodzieży, rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a także pomocy uczniom w wyborze kierunku kształcenia i zawodu;
  5. młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, a także ośrodki umożliwiające dzieciom i młodzieży, o których mowa w art. 16 ust. 7, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację odpowiednio obowiązku, o którym mowa w art. 14 ust. 3, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki;
  6. (uchylony);
  7. placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania;
  8. (uchylony);
  9. zakłady kształcenia i placówki doskonalenia nauczycieli;
  10. biblioteki pedagogiczne;
  11. kolegia pracowników służb społecznych.


Na mocy art. 2a ust. 1 ww. ustawy, system oświaty wspierają organizacje pozarządowe, w tym organizacje harcerskie, a także osoby prawne prowadzące statutową działalność w zakresie oświaty i wychowania.


Z opisu sprawy przedstawionego w złożonym wniosku wynika, iż Wnioskodawca jest samorządową instytucją kultury, wpisaną do rejestru instytucji kultury. X posiada osobowość prawną i działa w szczególności na podstawie ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2001 r. Nr 13, poz. 123 ze zm.). Zainteresowany jest czynnym podatnikiem podatku VAT i nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego. Zgodnie ze statutem, Wnioskodawca realizuje zadania w dziedzinie upowszechniania kultury, organizowania imprez artystycznych i okolicznościowych. Prowadzi wielokierunkową działalność w zakresie rozwoju kultury, kultury fizycznej oraz rekreacji ruchowej. Zadania te X wykonuje m.in. poprzez organizację wypoczynku letniego i zimowego dla dzieci i młodzieży. Wnioskodawca zamierza zorganizować (odpłatnie i nieodpłatnie), kolonie dla dzieci i młodzieży (poza miejscem zamieszkania) polegające na prowadzeniu zajęć dydaktycznych, oświatowo-kulturalnych, rekreacyjnych, wraz z zapewnieniem opieki wychowawców, wyżywienia i zakwaterowania (PKWiU 55.20.19.0 - pozostałe usługi obiektów noclegowych, turystycznych i miejsc krótkotrwałego zakwaterowania bez obsługi). X wskazał, iż organizując kolonie nie będzie sprawować opieki nad dziećmi do lat 3. Kolonie zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 grudnia 2009 roku (Dz. U. Nr 218 poz. 1696), są zgłaszane i ich realizacja podlega kontroli przez kuratorium. Wnioskodawca nie jest w rozumieniu prawa jednostką oświatową.

Wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do kwestii, czy w przypadku organizacji kolonii dla dzieci i młodzieży (poza miejscem zamieszkania) polegających na prowadzeniu zajęć dydaktycznych, oświatowo-kulturalnych, rekreacyjnych wraz z zapewnieniem opieki wychowawców, wyżywienia i zakwaterowania, X powinno zastosować zwolnioną stawkę podatku VAT.

Odnosząc się do powyższego podkreślić należy, iż wszelkie zwolnienia od podatku określone w ustawie oraz przepisach wykonawczych, jako odstępstwo od zasady ogólnej, muszą być interpretowane ściśle.


Analiza powołanego § 13 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, prowadzi do wniosku, iż zwolnienie określone tym przepisem jest zwolnieniem o charakterze podmiotowo-przedmiotowym. Zatem przysługuje wyłącznie w sytuacji, gdy obie przesłanki, tj. zarówno podmiotowa, jak i przedmiotowa są spełnione:

  1. świadczący usługę podmiot musi być podmiotem objętym ustawą o systemie oświaty, tj. wymienionym w cyt. wyżej art. 2 ustawy o systemie oświaty,
  2. podmiot musi świadczyć usługi organizacji obozów, kolonii na rzecz dzieci i młodzieży z ww. jednostki.

Z powyższego wynika, że centrum kultury nie zostało wymienione w ustawie o systemie oświaty jako jednostka – podmiot objęty systemem oświaty. Stwierdzić zatem należy, iż Wnioskodawca nie wypełnia przesłanki podmiotowej i nie może korzystać – w zakresie objętym przedmiotowym wnioskiem, tj. w zakresie organizacji kolonii dla dzieci i młodzieży (poza miejscem zamieszkania) – ze zwolnienia od podatku od towarów i usług przewidzianego w cyt. § 13 ust. 1 pkt 15 powołanego rozporządzenia.

Jednakże zwrócić należy uwagę na postanowienia zawarte w art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy o VAT. Określając krąg usług objętych zwolnieniem na podstawie tego przepisu, ustawodawca odwołał się do przepisów o systemie oświaty. I tak, zgodnie z art. 92a ust. 1 cyt. ustawy o systemie oświaty, w czasie wolnym od zajęć szkolnych dla uczniów mogą być organizowane kolonie, obozy i inne formy wypoczynku. Na podstawie dyspozycji zawartej w ust. 2 tego artykułu minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określił zasady organizowania form wypoczynku dla dzieci i młodzieży, o czym stanowi rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz. U. Nr 12 poz. 67 ze zm.).


Stosownie do § 2 ww. rozporządzenia organizatorami wypoczynku mogą być szkoły i placówki, osoby prawne i fizyczne, a także jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej.


Rozporządzenie nie określa żadnych szczególnych wymagań co do formy prawnej, ani też warunków organizacyjno-finansowych, które powinien spełnić organizator. Ustala się jedynie wymagania dotyczące samych form wypoczynku: obowiązkiem organizatorów jest zapewnienie bezpiecznych warunków wypoczynku i właściwej opieki wychowawczej, a także zatrudnienie odpowiednio przygotowanej kadry pedagogicznej.


W myśl § 6 ust. 1 cyt. rozporządzenia, organizator wypoczynku może zorganizować wypoczynek po przedstawieniu kuratorowi oświaty, właściwemu ze względu na miejsce siedziby lub zamieszkania organizatora, zgłoszenia wypoczynku, którego wzór określa załącznik nr 1 do rozporządzenia, zawierającego:

  1. dane dotyczące organizatora wypoczynku,
  2. informację na temat formy wypoczynku, czasu trwania wypoczynku i liczby uczestników wypoczynku,
  3. dane dotyczące kwalifikacji pracowników pedagogicznych lub wolontariuszy i kierownika wypoczynku,
  4. informację na temat programu pracy z dziećmi i młodzieżą,
  5. informację na temat rodzaju zakwaterowania, miejsca wypoczynku i opieki medycznej podczas wypoczynku,
  6. w przypadku obozów wędrownych - informację na temat przebiegu trasy obozu wędrownego.

Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że odnośnie czynności związanych z organizacją kolonii dla dzieci i młodzieży, które są przez X zgłaszane i ich realizacja podlega kontroli przez kuratorium, a zatem które - jak wskazał Wnioskodawca - podlegają przepisom ustawy o systemie oświaty oraz rozporządzenia w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania, X będzie przysługiwało zwolnienie od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 24 lit. a ustawy o VAT w związku z § 13 ust. 1 pkt 26 oraz § 13 ust. 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r.


Mając powyższe na względzie, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie przedstawionego zdarzenia przyszłego należało uznać za prawidłowe.


Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj