INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 21 lutego 2012 r. (data wpływu do tut. Biura – 22 lutego 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty osobie fizycznej, na podstawie wyroku Sądu, odszkodowania z tytułu niedostarczenia przez Gminę lokalu socjalnego osobie eksmitowanej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 lutego 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie skutków podatkowych wypłaty osobie fizycznej, na podstawie wyroku Sądu, odszkodowania z tytułu niedostarczenia przez Gminę lokalu socjalnego osobie eksmitowanej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest właścicielem lokalu mieszkalnego, który na podstawie wydanej w przeszłości decyzji kwaterunkowej zajmowany jest przez osobę trzecią. Umowa najmu została rozwiązana wskutek wypowiedzenia. Pomimo tego lokatorzy nie opuścili mieszkania. W związku z tym Wnioskodawca wytoczył powództwo o wydanie lokalu (eksmisję).

Sąd orzekł eksmisję i nakazał wydanie lokalu, ale jednocześnie ustalił, iż lokatorom przysługuje prawo do lokalu socjalnego z zasobów Gminy i wstrzymał eksmisję do czasu zaoferowania przez Gminę lokalu socjalnego. Sąd uwzględnił powództwo i zasądził odszkodowanie z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego za okres kilkunastu miesięcy. Na tej podstawie Gmina wypłaciła odszkodowanie.

Już po wydaniu wyroku Gmina wypłaciła odszkodowanie za okres kolejnych kilkunastu miesięcy, w czasie których lokatorzy nadal zajmowali mieszkanie Wnioskodawcy (ponieważ nie otrzymali lokalu socjalnego). Wypłata odszkodowania nastąpiła na podstawie wezwania adwokackiego skierowanego do Gminy przez pełnomocnika Wnioskodawcy.

Odszkodowanie za kolejne miesiące zostanie wypłacone na podstawie pozasądowej ugody zawartej pomiędzy Gminą i Wnioskodawcą.

Podstawę i wysokość odszkodowania określa przepis art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy odszkodowanie wypłacone z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego w wyżej opisanej sprawie, na podstawie wyroku Sądu, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powinien on płacić podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż do tej pory dokonuje wszelkich opłat za media (tj. wodę, wywóz nieczystości). Lokatorzy od lat ich nie płacą. Nic nie wskazuje na to, aby w najbliższym czasie otrzymali mieszkanie socjalne, gdyż są na ok. 1.000 miejscu na liście oczekujących.

Wnioskodawca wskazał, iż do tej pory brak jest możliwości władania przez niego tym lokalem. Nie może on przeprowadzić niezbędnego remontu lokalu ani wynająć go po cenach rynkowych czy używać dla własnych potrzeb.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedmiotem niniejszej interpretacji są skutki podatkowe wypłaty osobie fizycznej, na podstawie wyroku Sądu, odszkodowania z tytułu niedostarczenia przez Gminę lokalu socjalnego osobie eksmitowanej. Natomiast w zakresie skutków podatkowych wypłaty osobie fizycznej odszkodowania na podstawie wezwania do zapłaty oraz ugody pozasądowej została wydana odrębna interpretacja indywidualna.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wynika, iż wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Należy jednak podkreślić, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jest właścicielem lokalu mieszkalnego, który na podstawie wydanej w przeszłości decyzji kwaterunkowej zajmowany jest przez osobę trzecią. Umowa najmu została rozwiązana wskutek wypowiedzenia. Pomimo tego lokatorzy nie opuścili mieszkania. W związku z tym Wnioskodawca wytoczył powództwo o wydanie lokalu (eksmisję).

Sąd orzekł eksmisję i nakazał wydanie lokalu, ale jednocześnie ustalił, iż lokatorom przysługuje prawo do lokalu socjalnego z zasobów Gminy i wstrzymał eksmisję do czasu zaoferowania przez Gminę lokalu socjalnego. Sąd uwzględnił powództwo i zasądził odszkodowanie z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego za okres kilkunastu miesięcy. Na tej podstawie Gmina wypłaciła odszkodowanie.

Zgodnie z art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.) jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Z przepisu art. 417 § 1 ww. Kodeksu cywilnego wynika, iż za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa (art. 417 § 2 Kodeksu cywilnego).

Jeszcze raz należy podkreślić, iż zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Tym samym wypłacane przez Gminę właścicielowi lokalu odszkodowanie z tytułu niedostarczenia przez Gminę lokalu socjalnego osobie uprawnionej do tego lokalu na mocy prawomocnego wyroku (tj. osobie eksmitowanej), nie jest odszkodowaniem korzystającym z ww. zwolnienia.

Powołane bowiem powyżej przepisy – art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz art. 417 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego, do którego odsyła ww. art. 18 ust. 5 – regulują tylko możliwość wystąpienia strony o odszkodowanie, nie określają jednak wprost jego wysokości, a także nie wskazują zasad ustalania odszkodowania.

Powyższe odszkodowania nie mogą również korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z treści tego przepisu wynika bowiem, iż wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę, nie dotyczy natomiast utraconych korzyści.

Podkreślić należy, iż podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter. Odszkodowanie jest świadczeniem, którego celem jest naprawienie wyrządzonej szkody. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku – wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono – wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się. Na podstawie ww. przepisów opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlega odszkodowanie otrzymane z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W świetle powyższego wypłacone Wnioskodawcy – właścicielowi lokalu mieszkalnego – odszkodowanie z tytułu niedostarczenia przez Gminę lokalu socjalnego osobie uprawnionej na mocy prawomocnego wyroku (tj. osobie eksmitowanej) nie dotyczy odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę, ale dotyczy utraconych korzyści, korzyści, które właściciel lokalu mógłby uzyskać, gdyby bez przeszkód mógł dysponować swoją własnością – lokalem mieszkalnym, tj. np. wynająć go na wolnym rynku. W związku z czym odszkodowanie to nie będzie korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wypłacona zatem na podstawie wyroku Sądu kwota odszkodowania stanowi przychód z tzw. innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie bowiem z treścią art. 20 ust. 1 powyższej ustawy – w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2011 r. - za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Natomiast zgodnie z art. 20 ust. 1 tej ustawy – w brzmieniu obowiązującym od 01 stycznia 2012 r. - za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Wskazany przez ustawodawcę w art. 20 ust. 1 ww. ustawy katalog przychodów zaliczanych do innych źródeł nie stanowi katalogu zamkniętego, zawiera on jedynie przykładowe wskazanie przychodów zaliczanych do innych źródeł.

Reasumując otrzymane przez Wnioskodawcę od Gminy, na podstawie wyroku Sądu, odszkodowanie z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego stanowi przychód z tzw. innych źródeł, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.