INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 6 kwietnia 2013 r. (data wpływu 9 kwietnia 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 kwietnia 2013 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wyrokiem Sądu Okręgowego Wydział Cywilny Rodzinny z dnia 19 czerwca 2012 r. zostało rozwiązane małżeństwo Wnioskodawcy.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi: D., A. i A. Sąd powierzył matce i przy niej ustalił miejsce zamieszkania córek z tym, że wykonywanie przez nią władzy rodzicielskiej poddał nadzorowi kuratora, zaś ojcu wykonywanie władzy rodzicielskiej ograniczył do możliwości dowiadywania się o stan zdrowia dzieci i postępy w nauce.

Kosztami utrzymania i wychowania córek Sąd obciążył oboje rodziców i zasądził od Wnioskodawcy alimenty w kwocie 400 zł miesięcznie na rzecz każdej z córek. W wyroku, Sąd nie orzekł o kontaktach ojca z córkami, ponieważ między Wnioskodawcą a byłą żoną oraz córkami występuj silny konflikt. Dzieci są nastawione wrogo w stosunku do Wnioskodawcy i nie chcą utrzymywać z nim kontaktów. W związku z zaistniałą sytuacją Wnioskodawca nie mieszka z dziećmi i nie utrzymuje z nimi żadnego kontaktu. Matka dzieci odmawia również udzielenia Wnioskodawcy jakichkolwiek informacji na temat dzieci, w tym o stanie zdrowia i postępach w nauce. Wnioskodawca regularnie płaci alimenty na rzecz córek.

Decyzją Sądu z dnia 11 marca 2013 r. alimenty zostały podwyższone do kwoty 430 zł miesięcznie na rzecz każdej z córek.

Po zapoznaniu się z art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i kontakcie z infolinią Krajowej Informacji Podatkowej oraz Infolinią Izby Skarbowej Wnioskodawca otrzymał informację, że przysługuje mu ulga na dziecko w wysokości 50% (ponieważ pomiędzy rodzicami nie ma porozumienia co do podziału ulgi).

Urząd Skarbowy, pod który podlega Wnioskodawca uznał, że nie jest organem właściwym w sprawach interpretacji przepisów prawa podatkowego i poinformował o możliwości złożenia wniosku o interpretację indywidualną do Dyrektora Izby Skarbowej.

Wnioskodawca kontaktował się również w sprawie ulgi z Urzędem Skarbowym (pod który podlega matka dzieci) i tam otrzymał informację, że rodzice po rozwodzie lub separacji, jeśli obydwoje mają władzę rodzicielską, muszą ustalić, w jakiej proporcji lub które z nich korzysta z odliczenia ulgi na dziecko. Łączna kwota odliczeń, dokonanych przez oboje rodziców nie może przekroczyć kwoty odliczeń przysługujących względem danego dziecka, tj. 1.112,04 zł, na jedno dziecko w 2012 r. W przypadku braku porozumienia odliczenie w ramach ulgi prorodzinnej przysługuje temu z rodziców, który sprawuje faktycznie pieczę nad dzieckiem (czyli nawet niezgodnie z wyrokiem sądu, ale faktycznie).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca może skorzystać z 50% ulgi na dzieci...

Zdaniem Wnioskodawcy, po zapoznaniu się z art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i po uzyskaniu informacji z Krajowej Informacji Podatkowej oraz Infolinii Izby Skarbowej, ulga na dzieci przysługuje po połowie obojgu rodzicom.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

W myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy, odliczeniu podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1.

Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
2. wstąpiło w związek małżeński.
   
   

Na podstawie art. 27f ust. 3 powyższej ustawy, w przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

W myśl art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci.

Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą, a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
   
   

Przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6 (art. 27f ust. 7 ww. ustawy).

W świetle art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Jednocześnie art. 6 ust. 9 ww. ustawy stanowi, iż zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Oznacza to, że z ulgi mogą skorzystać podatnicy, którzy osiągają dochody opodatkowane według skali podatkowej. Do ulgi mają prawo również podatnicy opodatkowani zryczałtowanym podatkiem dochodowym lub podatnicy osiągający dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej, czy też z działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych 19% podatkiem liniowym pod warunkiem, iż uzyskają w roku podatkowym także dochody opodatkowane według skali np. zasiłek chorobowy, dochody z najmu.

Z wniosku wynika, iż wyrokiem Sądu Okręgowego III Wydział Cywilny Rodzinny z dnia 19 września 2012 r. zostało rozwiązane małżeństwo Wnioskodawcy. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad trójką małoletnich dzieci Sąd powierzył matce i przy niej ustalił miejsce zamieszkania córek, z tym, że wykonywanie przez nią władzy rodzicielskiej poddał nadzorowi kuratora, zaś Wnioskodawcy ograniczył wykonywanie władzy rodzicielskiej do możliwości dowiadywania się o stan zdrowia dzieci i postępy w nauce.

Kosztami utrzymania i wychowania córek Sąd obciążył oboje rodziców i zasądził od Wnioskodawcy alimenty w kwocie 400 zł miesięcznie na rzecz każdej z córek. W wyroku Sąd nie orzekł o kontaktach ojca z córkami ponieważ między Wnioskodawcą a byłą żoną oraz córkami występuj silny konflikt. Dzieci są nastawione wrogo w stosunku do Wnioskodawcy i nie chcą otrzymywać z nim kontaktów. W związku z zaistniałą sytuacją Wnioskodawca nie mieszka z dziećmi i nie utrzymuje z nimi żadnego kontaktu (matka dzieci odmawia również udzielenia Wnioskodawcy jakichkolwiek informacji na temat dzieci, w tym o stanie zdrowia i postępach w nauce). Wnioskodawca regularnie płaci alimenty na rzecz córek.

Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obojgu rodzicom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie. Władza rodzicielska zgodnie z ustawą z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 788 ze zm.), przysługuje obojgu rodzicom, a także każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania. Ograniczenie tej władzy wynikające z orzeczenia sądowego powierzającego jednemu z rodziców wykonywanie władzy rodzicielskiej nie wpływa na możliwość korzystania z ulgi, ponieważ drugiemu z rodziców również przysługuje władza rodzicielska, nawet jeżeli została ograniczona. Tak wiec ulga ta przysługuje także rodzicowi, który ma ograniczoną władzę rodzicielską. Z odliczenia nie może natomiast skorzystać ten z rodziców, który na skutek interwencji sądu opiekuńczego został pozbawiony tej władzy, jak również rodzić, w stosunku do którego została ona zawieszona.

Rodzice po rozwodzie lub separacji, jeśli obydwoje mają władzę rodzicielską, będą musieli ustalić, w jakiej kwocie i które z nich korzysta z odliczenia ulgi na dziecko. Konieczne jest zatem porozumienie w tym względzie, co oznacza, że rodzice dziecka powinni wspólnie uzgodnić sposób odliczenia okresów wykonywania przez nich władzy rodzicielskiej, które będą stanowiły podstawę do skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Odliczenie ulgi będzie wymagało uzgodnienia przez byłych małżonków proporcji, w jakiej dokonują odliczenia za okresy, w których wspólnie wykonywali władzę rodzicielską nad dziećmi. Wynika to z faktu, iż brak takiego uzgodnienia może spowodować, iż suma odliczeń dokonanych przez rodziców – w ich zeznaniach podatkowych – przekroczy kwotę 1.112,04 zł rocznie na każde dziecko. Ustawodawca natomiast jednoznacznie określił limit odliczenia tytułem omawianej ulgi i wskazał, w jakich przypadkach ulga winna być dzielona wg klucza 1/30 kwoty miesięcznej za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem. W przypadku, gdy władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, tejże proporcji nie można ściśle zastosować. Ulga bowiem przysługuje im wspólnie i podlega wykazaniu w zeznaniu w częściach równych lub wg proporcji przez nich przyjętej.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż ustawodawca dał rodzicom możliwość wyboru w jaki sposób dokonają odliczeń kwoty przysługującej im ulgi prorodzinnej. Rodzice mogą odliczyć ją w częściach równych lub w proporcji przez siebie ustalonej. Wskazać bowiem należy, że w art. 27f ust. 4, w zdaniu drugim, przez użycie łącznika „lub” statuuje możliwość wyboru sposobu, w jaki zostaną dokonane odliczenia w zeznaniach podatkowych składanych przez rodziców. To w ich gestii leży ustalenie, kto i w jakiej części dokona odliczenia przysługującej im ulgi. W konsekwencji, suma odliczeń dokonanych przez każdego z rodziców na każde dziecko nie może przekroczyć kwoty ustalonego zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy limitu. Przy dokonywaniu odliczeń w ramach omawianej ulgi nie może zatem dochodzić do ich dublowania przez rodziców lub opiekunów prawnych dziecka. Konieczne jest więc porozumienie w tym względzie, gdyż decyzję o sposobie podziału tej kwoty ustawodawca pozostawił rodzicom dziecka, zaznaczając jedynie, iż kwota ulgi na dziecko dotyczy łącznie obojga rodziców.

Zatem, tut. Organ nie może przychylić się do stanowiska Wnioskodawcy, z którego wynika, że ulga na dzieci przysługuje po połowie obojgu rodzicom, bowiem spełnienie przesłanek określonych w art. 27f uprawnia Wnioskodawcę do dokonania odliczeń w wysokości ustalonej z byłą małżonką, a brak stosownego porozumienia nie oznacza prawa do skorzystania z ulgi w częściach równych.

Jednocześnie należy podkreślić, że wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej – powszechności i równości opodatkowania, a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej, tzn. muszą być interpretowane ściśle. Należy również zastrzec, że w przypadku korzystania z ulg i zwolnień podatkowych, wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązek udowodnienia, że prawo do skorzystania z określonej ulgi przy spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów podatkowych spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.