INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 21 grudnia 2011 r. (data wpływu 2 stycznia 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 5 kwietnia 2012 r. (data wpływu 11 kwietnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z wypłatą wynagrodzeń i odszkodowań z tytułu ustanowienia służebności przesyłu

• jest prawidłowe – w części dotyczącej:
  • osób fizycznych wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadających we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego niewykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej,
  • osób fizycznych wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadających we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej,
  • innych osób fizycznych (w tym również emerytów i rencistów), posiadających we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego,

• jest nieprawidłowe – w pozostałym zakresie.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 2 stycznia 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z wypłatą wynagrodzeń i odszkodowań z tytułu ustanowienia służebności przesyłu.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa m.in. w art. 14b § 3 i 14f ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm.), w związku z czym pismem z dnia 26 marca 2012 r., Nr IPTPB1/415-3/12-2/ASZ, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie z dnia 26 marca 2012 r. skutecznie doręczono w dniu 30 marca 2012 r., następnie w dniu 11 kwietnia 2012 r. uzupełniono ww. wniosek (data nadania w polskiej placówce pocztowej 6 kwietnia 2012 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest Spółką wchodzącą w skład grupy kapitałowej P., prowadzącą działalność w zakresie dystrybucji energii elektrycznej. W Grupie Kapitałowej P. został zrealizowany program konsolidacji, który objął kilkanaście podmiotów gospodarczych wchodzących w skład Grupy P. Celem konsolidacji podmiotów wchodzących w skład Grupy P. było zwiększenie efektywności jej działań. Wskutek konsolidacji powstała struktura składająca się z 5 Spółek, w której Spółka holdingowa, P. Spółka Akcyjna jest akcjonariuszem czterech Spółek (koncernów) prowadzących działalność w zakresie obrotu, dystrybucji, energetyki konwencjonalnej (w tym wydobycia i wytwarzania energii elektrycznej) oraz energetyki odnawialnej. Spółki te działają w oparciu o strukturę regionalną w postaci oddziałów lub zakładów. Wyznaczone cztery Spółki przejmujące (po jednej z każdego obszaru biznesowego), połączyły się z pozostałymi Spółkami funkcjonującymi w tej samej linii biznesowej poprzez przejęcie w trybie określonym w art. 492 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych.

Wnioskodawca była podmiotem wyznaczonym do konsolidacji obszaru dystrybucji energii elektrycznej.

W dniu 31 sierpnia 2010 r. został zrealizowany proces połączenia, w wyniku którego Spółka przejęła 8 Spółek dystrybucyjnych, tj.:

• P.D. B. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

• P. D. L. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

• P.D. Ł. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

• P.D. Ł. Spółka Akcyjna,

• P.D. R. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

• P.D. W. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

• P.R.K. Dystrybucja Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

• P.D. Z. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
  
  

Spółki te przed połączeniem były samodzielnymi podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług. W wyniku połączenia straciły osobowość prawną i stały się oddziałami samobilansującymi P.D. Spółka Akcyjna (np. P.D. Spółka Akcyjna B. i analogicznie inne z wyżej wymienionych).

Aktualnie Spółka:

• prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest dystrybucja energii elektrycznej,

• realizuje powyższą działalność na podstawie taryfy zatwierdzonej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki,

• jest podatnikiem podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób prawnych,

• jest właścicielem rzeczy (nieruchomości, rzeczy ruchomych) oraz praw majątkowych objętych na własność wskutek połączenia przez przejęcie spółek przejmowanych,

• korzysta z praw oraz realizuje obowiązki przysługujące na dzień połączenia Spółkom przejętym, związane z nabytym mieniem.
  
  

Spółka posiada urządzenia do doprowadzania energii elektrycznej do odbiorców oraz prowadzi lub planuje budowy nowych urządzeń, które w większości przypadków są lub będą zlokalizowane na gruntach niebędących własnością Spółki, ani niepozostających w Jej posiadaniu zależnym. Na podstawie obowiązujących przepisów art. 305¹ - 305⁴ Kodeksu cywilnego, Spółka zawiera umowy ustanawiające na nieruchomościach nienależących do Spółki, ograniczone prawo rzeczowe w postaci służebności przesyłu. Na podstawie tych umów Spółka korzysta z nieruchomości innych podmiotów, tak w celu wybudowania na tych nieruchomościach urządzeń służących do doprowadzania energii elektrycznej, np. stacji transformatorowych, słupów i napowietrznych linii energetycznych, jak i w celu zapewnienia sobie ewentualnego dojścia do istniejących urządzeń stanowiących własność Spółki, a zlokalizowanych na gruntach będących we władaniu innych podmiotów, celem naprawy, usunięcia awarii, konserwacji, czy remontu urządzeń. Ustanowiona na podstawie umowy (tj. aktu notarialnego) na rzecz Spółki służebność przesyłu nie jest określana datą końcową, zaś wygaśnie najpóźniej wraz z zakończeniem likwidacji przedsiębiorstwa przesyłowego i przejdzie na każdorazowego właściciela przedsiębiorstwa przesyłowego lub urządzeń.

Z tytułu ustanowienia służebności przesyłu Spółka wypłaca wynagrodzenia (odszkodowania), na rzecz różnych podmiotów (osób) posiadających we władaniu obciążoną nieruchomość. Do podmiotów tych należy zaliczyć:

1. rolników osiągających przychody z działalności rolniczej,
2. osoby fizyczne wykonujące pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadające we władaniu grunt należący do gospodarstwa rolnego niewykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej,
3. osoby fizyczne wykonujące pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadające we władaniu grunt należący do gospodarstwa rolnego wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej,
4. osoby fizyczne wykonujące pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadające we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego niewykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej,
5. osoby fizyczne wykonujące pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadające we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej,
6. inne osoby fizyczne (w tym również emeryci i renciści), posiadające we władaniu grunt należący do gospodarstwa rolnego,
7. inne osoby fizyczne (w tym również emeryci i renciści), posiadające we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego.
   
   

W piśmie z dnia 5 kwietnia 2012 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca wyjaśnił, iż z tytułu ustanowienia służebności przesyłu będzie wypłacał osobom (w tym osobom fizycznym prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą) posiadającym we władaniu obciążoną nieruchomość:

• wynagrodzenia, gdy dojdzie do ustanowienia na rzecz Spółki służebności przesyłu, która to czynność zostanie potwierdzona przed notariuszem i będzie podlegała wpisowi do księgi wieczystej obciążonej nieruchomości,

• odszkodowania, gdy w okresie przed datą ustanowienia na rzecz Spółki służebności przesyłu, Spółka będzie faktycznie korzystała z takiej nieruchomości w zakresie posadowionych tam budynków, budowli lub urządzeń wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Spółka dokonując wypłat wynagrodzeń (odszkodowań), z tytułu ustanowienia na Jej rzecz służebności przesyłu w okolicznościach przedstawionego stanu faktycznego, na rzecz powyżej wskazanych grup osób (od nr 1 do nr 7) ma obowiązek sporządzać na rzecz tych osób jakąkolwiek informację o osiąganych przez te osoby dochodach podlegających opodatkowaniu...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 42a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361), osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Dodatkowo wskazuje, że zgodnie z art. 21 ust. 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu ustanowienia służebności gruntowej – w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.).

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, aby wypłacone przez Spółkę wynagrodzenie z tytułu ustanowionego na Jej rzecz ograniczonego prawa rzeczowego mogło korzystać ze zwolnienia, a tym samym, aby Spółka nie była obowiązana do wystawiania informacji PIT-8C na rzecz podmiotów otrzymujących wynagrodzenie, muszą zaistnieć łącznie następujące przesłanki:

1. dochodzi do wypłaty wynagrodzenia (odszkodowania),
2. pomiędzy Spółką, a otrzymującym wynagrodzenie jest podpisana umowa,
3. przedmiotem podpisanej umowy jest ustanowienie na rzecz Spółki służebności gruntowej,
4. grunty, które zostają obciążone na rzecz Spółki wchodzą w skład gospodarstwa rolnego, którego posiadaczem jest podmiot otrzymujący wynagrodzenie (odszkodowanie),
5. Spółka (jako podmiot uprawniony) prowadzi na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego inwestycję dotyczącą budowy urządzeń infrastruktury technicznej.
   
   

Ad. 1)

W przypadku ustanowienia na rzecz Spółki służebności gruntowej, tj. w momencie podpisania aktu notarialnego, Spółka z własnych środków dokonuje zapłaty wynagrodzenia na oznaczony rachunek bankowy posiadacza obciążonego gruntu lub dokonuje takiej zapłaty w formie gotówkowej.

Ad. 2)

Wszystkie ustanawiane na rzecz Spółki służebności gruntowe dokonywane są na podstawie podpisanych aktów notarialnych.

Ad. 3)

Zgodnie z art. 285 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.), nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa). Stosownie do § 2 tegoż artykułu, służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części.

W związku z powyższym, służebność gruntowa jest ograniczonym prawem rzeczowym, które obciąża cudzą nieruchomość, mającym na celu zwiększenie użyteczności innej nieruchomości albo zaspokojenie określonych potrzeb oznaczonej osoby fizycznej.

Natomiast, jak wskazuje Wnioskodawca, regulacje prawne dotyczące służebności przesyłu zostały wprowadzone do ustawy Kodeks cywilny począwszy od dnia 3 sierpnia 2008 r. Zgodnie z art. 305¹ Kodeksu cywilnego, nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu). W związku z tym przepisem, podmiotem, na rzecz którego może być ustanowiona służebność przesyłu, jest wyłącznie przedsiębiorca, a więc osoba fizyczna, osoba prawna i podmiot ustawowy, o którym mowa w art. 331 § 1 Kodeksu cywilnego, prowadzące we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Przedmiotem działalności takiego przedsiębiorcy powinna być działalność związana z wykorzystaniem urządzeń przesyłowych. Ustanowienie służebności przesyłu jest możliwe tylko na rzecz takiego przedsiębiorcy, który jest właścicielem urządzeń służących do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz innych urządzeń podobnych lub który zamierza wybudować takie urządzenia. Oznacza to, że służebność przesyłu może mieć zastosowanie zarówno do takich stanów faktycznych, gdy urządzenia przesyłowe już istnieją, jak również, gdy Spółka urządzenia te zamierza dopiero wybudować w przyszłości. Przeprowadzona w dniu 3 sierpnia 2008 r. nowelizacja ustawy Kodeks cywilny, polegająca na dodaniu przepisów regulujących służebność przesyłu, zdaniem Wnioskodawcy, pozwala zarówno na uregulowanie tzw. zaszłości, oraz zabezpiecza interes prawny Spółki już w fazie planowania inwestycji. Dodatkowo należy wskazać, że w przypadku służebności przesyłu zakres ingerencji w prawa właściciela nieruchomości jest większy, bowiem służebność ta nie musi mieć na celu zwiększenia użyteczności nieruchomości władnącej.

Z kolei, skoro zgodnie z art. 305⁴ Kodeksu cywilnego, do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych, to, zdaniem Wnioskodawcy, zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma również zastosowanie w przypadku wypłaty wynagrodzenia (odszkodowania) z tytułu ustanowionej na rzecz Spółki służebności przesyłu. Z dniem 3 sierpnia 2008 r. nie jest już bowiem możliwe ustanowienie na rzecz Spółki służebności gruntowej niezbędnej dla realizacji inwestycji liniowych, lecz jedynie służebności przesyłu, która stanowi odmianę tej pierwszej.

Podobne stanowisko zostało również zaprezentowane w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 czerwca 2011 r., sygn. akt II FSK 88/10 oraz z dnia 29 września 2011 r., sygn. akt II FSK 654/10.

Ad. 4)

W związku z tym, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przy definiowaniu pojęcia „gospodarstwo rolne” odsyła do ustawy o podatku rolnym, zdaniem Wnioskodawcy, „gospodarstwo rolne”, o którym mowa w art. 21 ust. 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych to obszar gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiące własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Natomiast zgodnie z art. 336 Kodeksu cywilnego, posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).

W związku z tym, zdaniem Wnioskodawcy, ustawodawca posługując się w przepisie art. 21 ust. 1 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęciem „posiadacz” ma na myśli znaczenie tego pojęcia wyjaśnione w ww. przepisie Kodeksu cywilnego.

Ad. 5)

Zgodnie z art. 143 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.), przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych. W związku z tym, że Spółka posiada urządzenia do doprowadzania energii elektrycznej do odbiorców oraz prowadzi lub planuje budowy nowych urządzeń, które w większości przypadków są lub będą zlokalizowane na gruntach niebędących własnością Spółki, ani niepozostających w Jej posiadaniu zależnym, ww. przepis będzie miał zastosowanie.

Podsumowując, Spółka stoi na stanowisku, że wypłaty wynagrodzeń (odszkodowań) z tytułu ustanowienia na Jej rzecz służebności przesyłu w celu wybudowania na tych nieruchomościach urządzeń służących do doprowadzania energii elektrycznej, tj. np. stacji transformatorowych, słupów i napowietrznych linii energetycznych, jak i w celu zapewnienia sobie ewentualnego dojścia do istniejących urządzeń stanowiących własność Spółki, a zlokalizowanych na gruntach będących we władaniu innych podmiotów, celem naprawy, usunięcia awarii, konserwacji czy remontu urządzeń, dokonywane na rzecz:

1. rolników osiągających przychody z działalności rolniczej - nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym Spółka nie ma obowiązku wystawiania dla tych osób jakichkolwiek informacji o osiąganych przez te osoby dochodach podlegających opodatkowaniu,
2. osób fizycznych wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadających we władaniu grunt należący do gospodarstwa rolnego niewykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej - nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym Spółka nie ma obowiązku wystawiania dla tych osób jakichkolwiek informacji o osiąganych przez te osoby dochodach podlegających opodatkowaniu,
3. osób fizycznych wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadających we władaniu grunt należący do gospodarstwa rolnego wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej - nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym Spółka nie ma obowiązku wystawiania dla tych osób jakichkolwiek informacji o osiąganych przez te osoby dochodach podlegających opodatkowaniu,
4. osób fizycznych wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadających we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego niewykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej - podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychody z innych źródeł l w związku z tym Spółka ma obowiązek wystawienia dla tych osób informacji PIT-8C,
5. osób fizycznych wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadających we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej - podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychody z prowadzonej działalności gospodarczej i w związku z tym Spółka nie ma obowiązku wystawiania dla tych osób jakichkolwiek informacji o osiąganych przez te osoby dochodach podlegających opodatkowaniu,
6. innych osób fizycznych (w tym również emerytów i rencistów), posiadających we władaniu grunt należący do gospodarstwa rolnego - nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym Spółka nie ma obowiązku wystawiania dla tych osób jakichkolwiek informacji o osiąganych przez te osoby dochodach podlegających opodatkowaniu,
7. innych osób fizycznych (w tym również emerytów i rencistów), posiadających we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego - podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychody z innych źródeł i związku z tym Spółka ma obowiązek wystawienia dla tych osób informacji PIT-8C.
   
   

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się:

• za prawidłowe – w części dotyczącej:
  • osób fizycznych wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadających we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego niewykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej,
  • osób fizycznych wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą, posiadające we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej,
  • innych osób fizycznych (w tym również emerytów i rencistów), posiadających we władaniu grunt nienależący do gospodarstwa rolnego,

• za nieprawidłowe – w pozostałym zakresie.
  
  

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 10 ust. 1 cytowanej ustawy zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 3 i pkt 9 tej ustawy, źródłem przychodów są odpowiednio pozarolnicza działalność gospodarcza oraz inne źródła.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Natomiast, zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Zauważyć należy, że katalog przychodów z innych źródeł jest katalogiem otwartym, o czym przesądza użycie przez ustawodawcę sformułowania „w szczególności”. Wyliczenie zawarte w art. 20 ust. 1 ww. ustawy jest zatem jedynie wyliczeniem przykładowym. Tym samym zakres art. 20 ust. 1 tej ustawy obejmuje także kwoty wypłaconego wynagrodzenia (odszkodowania) w związku z ustanowieniem służebności przesyłu.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

1. ustanowienia służebności gruntowej,
2. rekultywacji gruntów,
3. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.).

Zgodnie z art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Wskazać należy, iż służebność gruntowa, uregulowana została w art. 285 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Stanowi on w § 1, że nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Zgodnie natomiast z art. 3051 Kodeksu cywilnego, nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Odszkodowanie z tytułu ustanowienia służebności przesyłu nie będzie korzystało więc ze zwolnienia zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zwolnieniu określonemu w tym przepisie podlegają bowiem tylko odszkodowania wypłacone z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, rekultywacji gruntów oraz szkód poniesionych w uprawach rolnych i drzewostanie.

Otrzymanie odszkodowania w związku z ustanowieniem służebności przesyłu nie stanowi zatem tytułu uprawniającego do zastosowania zwolnienia podatkowego. Skoro bowiem ustawa o podatku dochodowym nie wskazuje na zwolnienie z opodatkowania odszkodowania przyznanego w związku z ustanowieniem służebności przesyłu, ani też w żaden sposób nie odsyła do stosowania przepisów Kodeksu cywilnego w tym zakresie, to brak jest podstaw do zastosowania przedmiotowego zwolnienia. Postępowanie takie byłoby bowiem sprzeczne z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasadami językowej wykładni przepisów prawa.

Z przedmiotowego zwolnienia nie będzie korzystało również świadczenie w postaci wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu. Przepis art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi bowiem, że zwolnieniu podlega odszkodowanie, czyli świadczenie jakie należy się poszkodowanemu za wyrządzenie szkody od osoby, która tę szkodę wyrządziła lub ponosi za nią odpowiedzialność. Wynagrodzenie natomiast to zapłata za wykonaną pracę lub za użytkowanie, korzystanie z cudzej własności. Pojęć tych nie można utożsamiać, co powoduje brak możliwości zwolnienia takiego przychodu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wyjaśnić przy tym należy, że zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania; muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego.

W sytuacji, gdy Spółka zawrze umowę o ustanowienie służebności przesyłu na gruncie, który nie jest wykorzystywany w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, wypłacane wynagrodzenie (odszkodowanie) stanowi dla podatnika przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca posiada urządzenia do doprowadzania energii elektrycznej do odbiorców oraz prowadzi lub planuje budowy nowych urządzeń, które w większości przypadków są lub będą zlokalizowane na gruntach niebędących własnością Spółki, ani niepozostających w Jej posiadaniu zależnym. Na podstawie obowiązujących przepisów art. 3051 - 3054 Kodeksu cywilnego, Spółka zawiera umowy ustanawiające na nieruchomościach nienależących do Spółki, ograniczone prawo rzeczowe w postaci służebności przesyłu. Na podstawie tych umów Spółka korzysta z nieruchomości innych podmiotów, tak w celu wybudowania na tych nieruchomościach urządzeń służących do doprowadzania energii elektrycznej, np. stacji transformatorowych, słupów i napowietrznych linii energetycznych, jaki w celu zapewnienia sobie ewentualnego dojścia do istniejących urządzeń stanowiących własność Spółki, a zlokalizowanych na gruntach będących we władaniu innych podmiotów, celem naprawy, usunięcia awarii, konserwacji czy remontu urządzeń. Z tytułu ustanowienia służebności przesyłu Spółka wypłaca wynagrodzenia (odszkodowania), na rzecz różnych podmiotów (osób) posiadających we władaniu obciążoną nieruchomość.

Stosownie do art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że wypłacone wynagrodzenie (odszkodowanie) z tytułu ustanowienia służebności przesyłu na rzecz:

• rolników osiągających przychody z działalności rolniczej,

• osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, w sytuacji gdy obciążona nieruchomość nie jest wykorzystywana w prowadzonej działalności gospodarczej,

• innych osób fizycznych, w tym również emerytów i rencistów

stanowi dla podatnika przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy bowiem mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Zatem, Wnioskodawca, jako płatnik, zobowiązany jest wypełnić obowiązek nałożony przez art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli wystawić informację PIT-8C.

Natomiast w sytuacji, gdy osoba fizyczna w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wykorzystuje grunt, na którym ustanowiona jest służebności przesyłu, to dla takiej osoby otrzymane wynagrodzenie (odszkodowanie) z tytułu ustanowienia służebności przesyłu stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej. Wobec czego, Wnioskodawca, jako płatnik, nie ma obowiązku wystawiania informacji PIT-8C.

Końcowo – odnosząc się do powołanych tez wyroków Sądów Administracyjnych – wskazać należy, iż dotyczą one konkretnych, indywidualnych spraw podatników podjętych w określonym stanie faktycznym i są wiążące tylko w tych sprawach. Dlatego, stosownie do art. 87 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.), nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla Organu wydającego interpretację indywidualną.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego , po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.