Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/1/415-952/12/KB
z 12 listopada 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 06 sierpnia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 10 sierpnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia momentu powstania przychodu z tytułu prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej w zakresie usług obsługi wierzytelności pozarolniczej– jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 sierpnia 2012 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia momentu powstania przychodu z tytułu prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej w zakresie usług obsługi wierzytelności pozarolniczej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest przedsiębiorcą (czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług) zajmującym się m.in. oferowaniem usług obsługi wierzytelności. W ramach tego obszaru prowadzonej działalności podejmuje czynności windykacyjne na zlecenie wierzyciela (jako pełnomocnik), a gdy te nie przynoszą efektów kieruje sprawę na drogę postępowania sądowego, co daje możliwość komorniczego wyegzekwowania należności. Wnioskodawca skupuje również wierzytelności na własny rachunek i dokonuje ich windykacji we własnym zakresie. Wykonując czynności zmierzające do odzyskania wierzytelności swoich, jak również wierzytelności klientów, Wnioskodawca ponosi szereg kosztów: koszty upomnień, koszty usług prawnych (np. sporządzenie pozwu do sądu), opłaty skarbowe od pełnomocnictw, koszty procesowe, koszty windykacyjne, koszty postępowania sądowego, tj. wpis, opłata kancelaryjna, kosztywynagrodzenia pełnomocnika procesowego, koszty nadania klauzuli wykonalności oraz często koszty komornicze. W przypadku części tych kosztów Wnioskodawca wnosi w pozwie o zwrot kosztów procesowych przez dłużnika, a sąd orzeka o ich przysądzeniu. W przypadku, gdy Wnioskodawca działa w charakterze pełnomocnika koszty opłat od pełnomocnictw, koszty zabezpieczenia, wpisów, opłat kancelaryjnych ponoszone są bezpośrednio przez Wnioskodawcę, jednak zwracane są przez klientów na podstawie wystawianych not obciążeniowych.

Należy rozróżnić dwie grupy klientów Wnioskodawcy:

• klient zlecający windykację swoich należności (najczęściej w oparciu o Umowę o Świadczenia Usług),
• klient zlecający restrukturyzację swoich zobowiązań (najczęściej Umowa Restrukturyzacji lub Umowa Zlecenia Nabycia Wierzytelności).
  
  

Współpraca z klientami może również odbywać się na zasadzie jednorazowego zlecenia wyegzekwowania wierzytelności.

W ramach świadczonych usług Wnioskodawca zawiera najczęściej następujące umowy:

1. Umowa zlecenia nabycia wierzytelności - na mocy tej umowy klient (dający zlecenie) zleca Wnioskodawcy wykupienie jego zobowiązań w drodze umowy cesji wierzytelności. Wnioskodawca zobowiązuje się do nabycia tych zobowiązań w imieniu własnym, ale na rachunek Dającego zlecenie, który to zobowiązany jest do zapłaty ustalonej pomiędzy Wnioskodawcą, a zbywcą wierzytelności ceny za nabytą wierzytelność. Po korzystnym przeprowadzeniu negocjacji z Wierzycielem Dającego Zlecenie i podpisaniu umowy cesji, Wnioskodawca zobowiązany jest do przygotowania i zawarcia umowy przenoszącej własność nabytej wierzytelności za cenę nabycia na Dającego zlecenie w terminie określonym w umowie zlecenia. Wynagrodzenie Wnioskodawcy stanowi ustalona procentowo w umowie zlecenia nabycia wierzytelności prowizja od kwoty głównej liczona, jako różnica pomiędzy ceną zapłaty za zakupioną wierzytelność, a rzeczywistą wartością wierzytelności głównej na dzień otrzymania zlecenia.
2. Umowa Restrukturyzacji - na mocy tego rodzaju umowy Dający Zlecenie zleca Wnioskodawcy restrukturyzację swoich zobowiązań polegającą na doprowadzeniu do zawarcia porozumień, ugód pozasądowych z jego wierzycielami. Wynagrodzeniem Wnioskodawcy jest wówczas ustalona umową prowizja liczona od wartości zawartej ugody lub jeśli ugodą pozasądową została osiągnięta redukcja części zobowiązania Dającego Zlecenie, wynagrodzeniem jest prowizja liczona, jako różnica pomiędzy wartością zobowiązania a kwotą określoną w ugodzie.
3. Umowa o Świadczenie Usług Windykacji, na mocy której Wnioskodawca zobowiązuje się do wykonania usługi polegającej na przeprowadzeniu czynności zmierzających do odzyskania należności od dłużników kontrahenta. Podstawą do podjęcia stosownych działań jest tzw. „pisemne zlecenie windykacji”. Za czynności te Wnioskodawca pobiera wynagrodzenie prowizyjne od każdej uzyskanej kwoty. Umowa o Świadczenie Usług Windykacji, umożliwia Wnioskodawcy świadczenie powyższej usługi bezpłatnie, w sytuacji, gdy wierzytelność przeznaczona do windykacji wynika z umów handlowych klienta (potwierdzających fakt sprzedaży towarów i usług), w których zawarto zapis, na mocy którego dany kontrahent zobowiązuje się pokryć część kosztów windykacji w przypadku nieuregulowania zobowiązania. Wysokość tych kosztów obliczana jest, jako ustalony w umowie procent od niezapłaconej na moment zlecenia kwoty głównej powiększonej o odsetki (np. 15%). Jeżeli klient Wnioskodawcy zamieści w umowie handlowej wyżej wspomnianą klauzulę a kontrahent klienta zwleka z zapłatą, Wnioskodawca może nabyć w drodze umowy cesji wierzytelność, w wysokości odpowiadającej kwocie kosztów windykacji, którą dłużnik zobowiązał się pokryć przyjmując zapisy klauzuli. Wyegzekwowana przez Wnioskodawcę kwota wynikająca z powyższego zapisu stanowi każdorazowo wynagrodzenie Wnioskodawcy.
   
   

Jak wynika z powyższego, Wnioskodawca zawiera szereg umów cesji wierzytelności. Na mocy zapisów niektórych z nich nabywa wierzytelności za cenę niższą od ich wartości nominalnych -bez prawa ich powrotnego przeniesienia na cedenta w części wierzytelności przeterminowanych i trudno ściągalnych - w celu odzyskania zakupionych długów na swoją rzecz, przyjmując tym samym na siebie ryzyko niewypłacalności dłużników. Zawierając z kolei umowy cesji, będące wynikiem realizowania postanowień umowy zlecenia nabycia wierzytelności Wnioskodawca działa w swoim imieniu, lecz na rachunek zlecającego (pośredniczy w zbyciu wierzytelności) nie ponosi więc ryzyka niewypłacalności dłużnika, gdyż to dłużnik jest stroną zobowiązaną do pokrycia ceny za daną wierzytelność. Wnioskodawca prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów tzw. metodą uproszczoną.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Kiedy powstanie przychód z tytułu czynności zmierzających do odzyskania wierzytelności trudno ściągalnych lub przeterminowanych?

(część pytania oznaczonego we wniosku Nr 3)

Zdaniem Wnioskodawcy, podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów zobowiązani są do przestrzegania przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.). Zgodnie z art. 9 ust. 1 tej ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 ww. ustawy, odrębnymi źródłami przychodów są określone w pkt 3 i 7 tego przepisu:

• pozarolnicza działalność gospodarcza,
• kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit a)-c).
  
  

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (pozarolniczej działalności gospodarczej), uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. Zgodnie natomiast z art. 14 ust. 1c, za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 1, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 1e, 1h i 1i, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury albo
2. uregulowania należności.
   
   

W świetle natomiast ust. 1i, w przypadku otrzymania przychodu z działalności gospodarczej, do którego nie stosuje się ust. 1c, 1e (tj. dotyczy usług rozliczanych w okresach rozliczeniowych) i 1h (dostawa energii elektrycznej i cieplnej oraz gazu przewodowego), za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.

W myśl art. 14 ust. 3 pkt 2 ww. ustawy, do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek. A contrario kwoty otrzymanych odsetek od należności mogą stanowić również przychód z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku podmiotów gospodarczych świadczących usługi odzyskiwania wierzytelności trudno ściągalnych, bądź przeterminowanych, do czasu faktycznej realizacji wierzytelności przychód nie powstaje. Przychód powstanie dopiero w momencie wyegzekwowania wierzytelności od dłużnika i będzie nim każda wpłata otrzymana od dłużnika w tym również odsetki od wierzytelności. W przypadku, gdy w celu wyegzekwowania wierzytelności sprawa została skierowana na drogę postępowania sądowego, przychodem będą zasądzone od dłużnika na rzecz Wnioskodawcy: należność główna, odsetki, zwrot kosztów procesu i kosztów zastępstwa procesowego w dacie ich fizycznego wpływu do Wnioskodawcy (kasa, rachunek bankowy). Kwoty te Wnioskodawca może ująć w poz. 14 pkpir. W sytuacji, gdy Wnioskodawca odsprzeda wierzytelności, przychód podatkowy powstanie w momencie ich zbycia. W przypadku, gdy otrzyma środki pieniężne tytułem pokrycia części kosztów windykacji przez dłużników kontrahentów, z którymi Wnioskodawca zawarł umowy o świadczenie usług, datą powstania przychodu podatkowego będzie data faktycznego otrzymania zapłaty. W przypadku czynności podjętych w oparciu o umowę restrukturyzacji, umowę nabycia wierzytelności oraz umowy zlecenia, na podstawie których Wnioskodawca otrzymuje prowizję za wykonane usługi (odzyskanie trudno ściągalnych, bądź przeterminowanych wierzytelności), datę uzyskania przychodu wyznacza art. 14 ust. 1c ww. ustawy. Przychód powstanie więc z chwilą wykonania usługi, częściowego wykonania usługi nie później niż w dniu wystawienia faktury lub uregulowania należności.

W przypadku, gdy Wnioskodawca obciąża zleceniodawców kosztami opłat od pełnomocnictw, zabezpieczenia, wpisów, opłat kancelaryjnych w drodze noty obciążeniowej, datą uzyskania przychodu, będzie data otrzymania zapłaty za notę obciążeniową. Kwoty te Wnioskodawca może ująć w poz. 14 pkpir.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie wskazać należy, iż, zgodnie z treścią pytania zadanego przez Wnioskodawcę, wyznaczającego zakres przedmiotowy wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie kwestia określenia momentu powstania przychodu z tytułu prowadzonej przez Wnioskodawcę w zakresie usług obsługi wierzytelności pozarolniczej działalności gospodarczej. Nie była przedmiotem oceny kwestia sposobu ujmowania ww. zdarzeń w prowadzonej przez Niego podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Nadmienić jedynie należy, iż zgodnie z treścią rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475 ze zm.) do wpisywania przychodów uzyskanych przez podatnika prowadzącego tą księgę służą kolumny 7 – 9, a nie kolumna 14.

Ponadto wskazać należy, iż w pozostałym zakresie objętym wnioskiem zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31 – 511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.