Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB3/423-66/13/PS
z 19 kwietnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 5 lutego 2013 r. (data wpływu 11 lutego 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości powstania przychodu w związku z umorzeniem zobowiązania – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 lutego 2013 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości powstania przychodu w związku z umorzeniem zobowiązania.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca dniu 10 października 2008 r. podpisał umowę dzierżawy nieruchomości zabudowanej ze spółką I. K. S. A. Przedmiot dzierżawy był wykorzystywany przez Spółkę na cele związane z prowadzoną działalnością produkcyjną. Czynsz zgodnie z umową był opłacany w zryczałtowanej uzgodnionej kwocie za 2008 i 2009 rok. W umowie strony uzgodniły, że wcześniejsze zwolnienie poszczególnych budynków przez dzierżawcę skutkować będzie obniżeniem czynszu dzierżawnego proporcjonalnie do wielkości zwalnianych budynków. Umowa przewidywała również, że zwrot przedmiotu dzierżawy ma nastąpić w dacie wygaśnięcia umowy, tj. do 30 września 2009 r. Po tym terminie opłaty za bezumowne korzystanie z przedmiotu dzierżawy będą wzrastać tak, że od stycznia 2010 r. i w kolejnych miesiącach zwiększenie nastąpi o 100% stawki obowiązującej w ostatnim okresie dzierżawy od lipca do września 2009 r. W związku z wystąpieniem problemów z ukończeniem budowy nowego zakładu, Wnioskodawca nie zwolnił wszystkich zajmowanych pomieszczeń do 30 września 2009 r., ale zwalniał je sukcesywnie w pierwszym półroczu 2011 r. Skutkowało to zwiększeniem czynszu o 100% przez wynajmującego. Spór powstał w momencie gdy Wnioskodawca zwalniał poszczególne pomieszczenia, a właściciel w dalszym ciągu naliczał czynsz za całość pierwotnie dzierżawionych powierzchni powiększony o 100% nie biorąc pod uwagę zmniejszonych powierzchni przekazywanych protokołami odbioru. W zaistniałej sytuacji Wnioskodawca wysyłał każdorazowo odmowę zapłaty części faktury dotyczącej nie zajmowanej powierzchni, domagając się bezskutecznie skorygowania faktury VAT. Całą wartość wynikającą z faktur VAT Wnioskodawca ujmował w księgach jako zobowiązanie wobec wynajmującego, jednak kwota sporna nie obciążała kosztów Spółki, a była "zawieszana" na kosztach międzyokresowych: VAT był odliczany z całości faktur. Powyższa sytuacja znalazła epilog w sądzie zakończony ugodą sądową, która polegała na tym, że z kwot wynikających z faktur przysłanych przez wydzierżawiającego w wysokości 474.560.03 zł/brutto/ Wnioskodawca zobowiązany został do zapłaty kwoty niższej w wysokości 400.000 zł/brutto/. Różnica wyniosła 74.560,03 zł brutto czyli 61.114,78 zł netto plus 13.445,25 VAT. Najemca nie wystawił faktur korygujących w związku z zawartą ugodą.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy kwota netto obniżonego zobowiązania w wyniku ugody sądowej w wysokości 61.114,78 zł nie zaliczona przez Wnioskodawcę do kosztów uzyskania przychodów stanowi przychód podatkowy w myśl art. 12 ust l pkt 3a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jako przychód z tytułu umorzonego zobowiązania?

Spółka stoi na stanowisku, że kwota 61.114,78 zł nie stanowi umorzonego zobowiązania gdyż istnienie tego zobowiązania było kwestionowane od początku i nie było zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Nie istnienie tego zobowiązania zostało potwierdzone w zawartej ugodzie sądowej przez obie strony. Przepis art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczy przypadków umorzonych istniejących zobowiązań. W związku z tym różnica netto między kwotą wynikającą z faktur VAT, a kwotą faktycznego zobowiązania w wysokości 61.114,78 zł ustalona na podstawie ugody sądowej nie będzie stanowiła przychodu w myśl art. 12 ust. l pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Opodatkowaniu natomiast będzie podlegać kwota odliczonego podatku VAT w wysokości 13.445,25 zł.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności wartość, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy.

Zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia (polegającego na działaniu albo na zaniechaniu), a dłużnik powinien świadczenie spełnić. „Umorzyć” natomiast to – zgodnie ze znaczeniem funkcjonującym w języku powszechnym – zrezygnować całkowicie lub częściowo ze ściągania jakichś należności pieniężnych. „Umorzenie”, wg Słownika Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, t. III, str. 557), oznacza zmniejszenie lub zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego poprzez uzyskanie zrzeczenia się należności przez wierzyciela lub spłatę stopniową długu.

Instytucję tę reguluje art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.), zgodnie z którym zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych pojęcie umorzenia zobowiązania ma węższe znaczenie niż na gruncie prawa cywilnego. Umorzeniem zobowiązania w rozumieniu przepisów omawianej ustawy podatkowej jest zwolnienie dłużnika z obowiązku wykonania zobowiązania, t.j. zwolnienie go z długu.

Należy przy tym podkreślić, że omawiany przepis nie różnicuje skutków podatkowych umorzenia zobowiązania w oparciu o kryterium źródła powstania zobowiązania.

Zatem skutkiem umorzenia jest zmniejszenie lub zlikwidowanie w całości lub części zobowiązania dłużnika w stosunku do wierzyciela, za jego zgodą, co prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania. Za wystarczające do kwalifikowania jako przychodu podatkowego w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych uznać należy istnienie zobowiązania pieniężnego po stronie podatnika i umorzenie tego zobowiązania.

Innymi słowy, umorzenie zobowiązania rozumiane jako zwolnienie z długu powoduje powstanie u podatnika przychodu, który podlegać będzie opodatkowaniu zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Z przedstawionych we wniosku okoliczności wynika, że Spółka podpisała umowę dzierżawy nieruchomości wykorzystywanej na cele związane z prowadzoną działalnością produkcyjną. W umowie strony uzgodniły, że wcześniejsze zwolnienie poszczególnych budynków przez dzierżawcę skutkować będzie obniżeniem czynszu dzierżawnego proporcjonalnie do wielkości zwalnianych budynków. Umowa przewidywała również, że zwrot przedmiotu dzierżawy powinien nastąpić w dacie wygaśnięcia umowy, tj. do 30 września 2009 r. Po tym terminie opłaty za bezumowne korzystanie z przedmiotu dzierżawy będą wzrastać tak, że zwiększenie nastąpi o 100% stawki obowiązującej w ostatnim okresie dzierżawy. Wnioskodawca nie zwolnił wszystkich zajmowanych pomieszczeń do 30 września 2009 r., ale zwalniał je sukcesywnie w pierwszym półroczu 2011 r. Skutkowało to zwiększeniem czynszu o 100% przez wynajmującego, jak również nieuzasadnionym naliczaniem czynszu za całość pierwotnie dzierżawionych powierzchni powiększonym o 100% nie uwzględniającym zmniejszonych powierzchni przekazywanych protokołami odbioru. Całą wartość wynikającą z faktur Wnioskodawca ujmował w księgach jako zobowiązanie wobec wynajmującego, jednak kwota sporna nie obciążała kosztów Spółki. Jak wskazuje Spółka sprawa zakończyła się ugodą sądową, która polegała na tym, że z kwot wynikających z faktur przysłanych przez wydzierżawiającego, Wnioskodawca zobowiązany został do zapłaty kwoty niższej.

Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy jest konieczność rozpoznania przychodu na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych odnośnie obniżonego zobowiązania potwierdzonego ugoda sądową, a więc konieczność rozpoznania przychodu podatkowego odpowiadającego różnicy pomiędzy pierwotną wartością zobowiązań z tytułu dzierżawy nieruchomości, a wartością zobowiązania ustaloną na podstawie ugody sadowej.

W związku z powyższym wskazać należy, że zgodnie z art. 917 Kodeksu cywilnego, przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Szczególnym przypadkiem ugody jest ugoda sądowa, czyli ugoda zawarta w toku postępowania sądowego i obejmująca przedmiot tego postępowania. Ugoda sądowa pozostaje ugodą w rozumieniu prawa materialnego, choć ma swoją specyfikę. Podlega regulacji Kodeksu postępowania cywilnego, w szczególności jego art. 223. Ugoda sądowa może zostać zawarta w każdym postępowaniu cywilnym, o ile pozwala na to charakter rozpoznawanych roszczeń.

Reasumując, skoro zawarta pomiędzy Spółką, a wydzierżawiającym ugoda sądowa rozstrzyga spór pomiędzy stronami i ustala wysokość zobowiązania Spółki z tytułu dzierżawy w kwocie niższej niż pierwotnie narzucona przez wydzierżawiającą spółkę, to różnica pomiędzy pierwotną kwotą zobowiązania, a ustaloną w drodze ugody sądowej nie będzie stanowić zobowiązania Spółki, a w konsekwencji nie może zostać umorzona poprzez zwolnienie dłużnika (Spółki) przez wierzyciela z długu.

Zatem stanowisko Spółki, w świetle którego różnica pomiędzy pierwotną kwota zobowiązania, a ustaloną w drodze ugody sądowej nie stanowi umorzonego zobowiązania oraz nie będzie stanowiła przychodu w myśl art. 12 ust. l pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, uznać należy za prawidłowe.

Zastrzec należy również, że w związku z przedstawionym zdarzeniem przyszłym oraz sformułowanym pytaniem, przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest wyłącznie kwestia związana z koniecznością rozpoznania przychodu związanego ze skutkami zawartej ugody sądowej odnośnie roszczeń kontrahenta. Tutejszy organ nie ocenił stanowiska Wnioskodawcy w części dotyczącej konieczności opodatkowania kwoty odliczonego podatku VAT, gdyż nie było to przedmiotem zapytania Spółki.

Ponadto podnieść trzeba, że tut. organ z zachowaniem postanowień art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej oceniając stanowisko Wnioskodawcy nie może potwierdzić wyłączenia z kategorii przychodów konkretnej kwoty, wymagałoby to bowiem przeprowadzenia postępowania podatkowego lub kontrolnego, weryfikującego na podstawie dokumentów źródłowych rozliczenia Spółki. Jest to związane z tym, że postępowanie podatkowe umożliwia organom podatkowym posłużenie się różnego rodzaju środkami dowodowymi, niemożliwymi do zastosowania w postępowaniu interpretacyjnym, bez których nie jest możliwe potwierdzenie prawidłowości wyliczenia określonej wartości.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z dnia 13 marca 2012 r. poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.