Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/1/415-79/13/BK
z 16 kwietnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia w 18 stycznia 2013 r. (data wpływu do tut. Biura 22 stycznia 2013 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu rozliczenia dochodów uzyskiwanych z tytułu udzielania pożyczek – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 stycznia 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu rozliczenia dochodów uzyskiwanych z tytułu udzielania pożyczek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W 2012 r. Wnioskodawca uzyskał przychód ze stosunku pracy. Dodatkowo uzyskał dochód z tytułu umowy zawartej ze spółką z o.o., prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek krótkoterminowych. Z zapisów umowy wynika, że spółka z o.o. jest pośrednikiem w zawieraniu umów pomiędzy Wnioskodawcą, a pożyczkobiorcami. Na podstawie ww. umowy Wnioskodawca dokonał wpłaty określonej kwoty pieniędzy na konto pośrednika, który zobowiązał się do poszukiwania pożyczkobiorców, którym udziela pożyczek ze środków Wnioskodawcy (przekazanych do jego dyspozycji). Pośrednik w imieniu Wnioskodawcy zawiera umowy pożyczki pomiędzy nim, a pożyczkobiorcami wyszukanymi przez pracowników pośrednika. Wszelkie formalności dotyczące spisania umowy i wypłaty pieniędzy załatwiane są przez pracowników pośrednika. Pośrednik posiada system informatyczny, w którym ewidencjonuje każde zdarzenie na koncie Wnioskodawcy, do którego posiada On dostęp za pomocą wygenerowanego hasła i loginu (znanego tylko Jemu). Zgodnie z umową, za każdą udzieloną z pieniędzy Wnioskodawcy pożyczkę otrzymuje On wynagrodzenie w wysokości 5% pożyczonej kwoty. Wynagrodzenie stawiane jest do dyspozycji Wnioskodawcy w terminie zwrotu pożyczki przez pożyczkobiorcę. Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie jednorazowo, zawsze w wysokości 5% (uregulowane jest to zapisami umowy, z § 9 której wynika, że „z tytułu udzielenia pożyczki gotówkowej za pośrednictwem pośrednika pożyczkodawcy przysługuje wynagrodzenie w wysokości 5% od kwoty udzielonej pożyczki”, natomiast z pkt 2 wynika, że „wynagrodzenie będzie pobierane od pożyczkobiorcy przez pośrednika i stawiane do dyspozycji pożyczkodawcy w terminie zwrotu pożyczki przez pożyczkobiorcę”. W przypadku nie spłacenia pożyczki przez pożyczkobiorcę w terminie określonym umową, nie spłacenia jej w terminie trzech miesięcy, w których uruchomiona została procedura windykacyjna, wypłaty należnego Wnioskodawcy wynagrodzenia oraz zwrotu udzielonej pożyczki na rzecz Wnioskodawcy dokonuje pośrednik. Wypłacone wynagrodzenie za każdym razem widoczne jest na koncie Wnioskodawcy w systemie informatycznym. Kwotę wynagrodzenia Wnioskodawca może wybrać w dowolnym momencie lub pozostawić na koncie zwiększając posiadany kapitał, z którego udzielane będą kolejne pożyczki. Wchodząc na swoje konto Wnioskodawca może uzyskać wszelkie informacje o posiadanym kapitale, ilości udzielonych pożyczek i osiągniętym zysku. Zysk widoczny jest w okresach miesięcznych (po zalogowaniu każdorazowo widać zysk z poszczególnych miesięcy) i po zakończeniu roku (zysk roczny). Do celów sporządzenia zeznania rocznego Wnioskodawca drukuje z systemu informację o uzyskanych wynagrodzeniach w rozbiciu na miesiące za cały rok. Ww. informacja stanowi podstawę do sporządzenia zeznania rocznego. Istotną kwestią jest fakt, iż pośrednik nie potrąca z wynagrodzenia podatku (nie działa jak płatnik).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W jaki sposób należy dokonać rozliczenia rocznego, z tytułu uzyskanego od pośrednika wynagrodzenia z tytułu udzielanych przez niego w imieniu Wnioskodawcy pożyczek?

Zdaniem Wnioskodawcy, opierając się o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochód uzyskany w opisany powyżej sposób powinien być opodatkowany w sposób zryczałtowany stawką 19% i wykazany w pozycji 191 zeznania PIT-36 lub poz. 37 zeznania PIT-38. Opisane wynagrodzenie nie powinno powiększać dochodów z pracy opodatkowanych według „zasad ogólnych”.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zauważyć należy, iż dokonując oceny stanowiska Wnioskodawcy w zakresie sposobu rocznego rozliczenia uzyskiwanych przez Niego dochodów z tytułu udzielanych pożyczek konieczne jest w pierwszej kolejności ustalenie źródła przychodów, do jakiego przychody z ww. tytułu winny zostać zaliczone.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyszczególniono odrębne źródło przychodów w postaci pozarolniczej działalności gospodarczej.

Pojęcie działalności gospodarczej zostało zdefiniowane w art. 5a pkt 6 ww. ustawy. Zgodnie z tym przepisem za pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się działalność zarobkową:

1. wytwórczą, budowlaną, handlowa, usługową,
2. polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
3. polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

-prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany

i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1, 2 i 4-9.

Pojęcie pozarolniczej działalności gospodarczej użyte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych opiera się na trzech przesłankach:

1. zarobkowym celu działalności,
2. wykonywaniu działalności w sposób zorganizowany i ciągły,
3. prowadzeniu działalności we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek.
   
   

Literalna wykładnia tego przepisu wskazuje, że jest to działalność zarobkowa, czyli służąca osiąganiu zysków, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, co oznacza, że jest to działalność przygotowana i uporządkowana oraz ma charakter powtarzalny.

Działalność jest wtedy zarobkowa, gdy jest zdolna do potencjalnego generowania zysku, a jej celem jest zapewnienie określonego dochodu. Działalność musi być tak prowadzona i ukierunkowana, aby z jej tytułu było możliwe faktyczne osiąganie zysków. Jednakże brak zysku z podjętych działań noszących znamiona działalności gospodarczej nie oznacza, iż działalność taka nie była faktycznie prowadzona. Prowadzenie bowiem działalności gospodarczej zawsze wiąże się z ryzykiem nieosiągnięcia dochodów. Zarobkowego charakteru nie mają natomiast działania, których wyłącznym celem jest zaspokojenie własnych potrzeb osoby podejmującej określone czynności.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymagają również, aby czynności wykonywane były w sposób zorganizowany i ciągły, przy czym możliwe jest osiąganie dochodów z tego rodzaju działalności bez spełnienia niektórych formalnych elementów organizacji (np. rejestracji urzędowej), gdyż prowadzenie działalności gospodarczej jest kategorią obiektywną, niezależnie od tego, jak działalność ocenia sam prowadzący ją podmiot i jak ją nazywa oraz czy dopełnia ciążących na nim obowiązków z działalnością tą związanych. Za takim rozumieniem pojęcia „zorganizowany" przemawia również definicja słownikowa. Zgodnie z Nowym Słownikiem Poprawnej Polszczyzny (Wydawnictwo Naukowe PWN pod redakcją Andrzeja Markowskiego Warszawa 2000), organizować to przygotowywać, zakładać jakieś przedsięwzięcie, bądź w znaczeniu drugim nadawać czemuś reguły, wprowadzać porządek (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 7 maja 2008 r. I SA/Op 18/08).

Co do kryterium ciągłości w wykonywaniu działalności gospodarczej, to jego wprowadzenie przez ustawodawcę miało na celu wyeliminowanie z pojęcia działalności gospodarczej przedsięwzięć o charakterze incydentalnym i sporadycznym. Ciągłość w wykonywaniu działalności gospodarczej oznacza względnie stały zamiar jej wykonywania. Nie wyklucza ono jednak możliwości prowadzenia działalności gospodarczej tylko sezonowo lub do czasu osiągnięcia postawionego przez dany podmiot celu i to bez względu na okres, w którym cel ten miałby być realizowany. Do zachowania ciągłości wystarczające jest, aby z całokształtu okoliczności sprawy wynikał zamiar powtarzania określonego zespołu konkretnych działań w celu osiągnięcia efektu w postaci zarobku.

Przez powtarzalność rozumie się cały szereg wielokrotnie powtarzanych czynności podejmowanych w konkretnym celu. Taki zespół wielokrotnie powtarzanych czynności, (nie zaś czynności sporadyczne, oderwane od siebie, nie powiązane ze sobą) w dziedzinie wytwórczej, usługowej lub handlowej podejmowanych w celach zarobkowych i na własny rachunek, można uznać za prowadzenie działalności gospodarczej. Wobec powyższego, w celu zakwalifikowania działań podjętych przez Wnioskodawcę do działalności gospodarczej należało ocenić zamiar, okoliczności i cel działań związanych z udzielaniem pożyczek, o których mowa we wniosku.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika m.in. że Wnioskodawca udziela pożyczek za pośrednictwem spółki z o.o, która w Jego imieniu zawiera umowy z pożyczkobiorcami. Z tytułu udzielonych pożyczek przysługuje Mu wynagrodzenie, którym dowolnie może dysponować (może go wybrać lub pozostawić na swoim koncie w celu podwyższenia kapitału, z którego udzielane są dalsze pożyczki). Wynagrodzenie to przysługuje Wnioskodawcy niezależnie od faktu, czy pożyczkobiorca dokona spłaty pożyczki. W przypadku braku spłaty pożyczki w określonym terminie lub w terminie trzech miesięcy od wszczęcia postępowania windykacyjnego, Wnioskodawcy przysługuje bowiem roszczenie wobec pośrednika o umówione wynagrodzenie oraz zwrot pożyczki.

Powyższe oznacza, iż podejmując decyzję o udzielaniu pożyczek Wnioskodawca miał na względzie zarobkowy charakter tych działań. Z treści wniosku wynika również, iż pożyczki nie są udzielane sporadycznie lecz w sposób ciągły. Wskazuje na to podpisanie umowy ze spółką z o.o., której pracownicy poszukują potencjalnych klientów, a której Wnioskodawca powierzył zawieranie umów w jego imieniu. Oznacza to, iż z udzielania ww. pożyczek Wnioskodawca uczynił stałe źródło przychodów. O zorganizowaniu świadczy natomiast fakt zawarcia umowy pośrednictwa w sprzedaży usług pożyczek, stały dostęp do systemu informatycznego pośrednika, gdzie Wnioskodawca posiada osobiste konto ((z indywidualnym hasłem i loginem), w którym ewidencjonowane jest każde zdarzenie związane z udzieloną pożyczką (wysokość kapitału, ilości udzielonych pożyczek, osiągniętym zysku)). Jednocześnie, jak wskazał Wnioskodawca Spółka z.o.o. nie jest płatnikiem od uzyskanych z przedmiotowego tytułu dochodów, co oznacza, iż nie potrąca ona i nie odprowadza należnych z tego tytułu zaliczek na podatek dochodowy.

Mając powyższe na względzie, stwierdzić należy, iż podjęte przez Wnioskodawcę działania noszą znamiona pozarolniczej działalności gospodarczej w świetle przytoczonej powyżej definicji. Udzielając pożyczek za pośrednictwem spółki z o.o. Wnioskodawca wykonuje działania, które (podjęte w sposób zorganizowany i ciągły, na własny rachunek) miały (mają) na celu osiągnięcie zysku z tytułu udzielania pożyczek, co jest charakterystyczne dla przedsięwzięć realizowanych w ramach działalności gospodarczej.

W konsekwencji, dochód uzyskany przez Wnioskodawcę z tytułu przychodów, których źródłem jest działanie polegające na stałym, wielokrotnym udzielaniu pożyczek, należy traktować, jako dochód, którego źródłem jest pozarolnicza działalność gospodarcza (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Wbrew twierdzeniom Wnioskodawcy, nie można dochodów z opisanych we wniosku czynności opodatkować zryczałtowaną 19% stawką podatku, o której mowa w art. 30a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i wykazywać w zeznaniach podatkowych, jako dochodów z „kapitałów pieniężnych”. Stosownie bowiem do treści art. 17 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od pożyczek. Przy czym, w myśl art. 30a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, od uzyskanych dochodów (przychodów) z odsetek od pożyczek, pobiera się 19 % zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a, z wyjątkiem, gdy udzielanie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej.

Z powyższego wynika, iż odsetki od udzielanych pożyczek, a za takie, w świetle przepisów których interpretacji żąda Wnioskodawca, należy uznać „wynagrodzenie”, o którym mowa we wniosku, mogą stanowić zarówno przychód ze źródła pozarolnicza działalność gospodarcza, jak i kapitały pieniężne. Jednakże nie istnieje w tym względzie dowolność wyboru źródła przychodów, z którego dochody podlegać będą opodatkowaniu. W sytuacji bowiem gdy określone działania spełniają warunki uznania za podjęte w ramach działalności gospodarczej (spełniają definicję określoną w art. 5a pkt 6 ww. ustawy), to winny one zostać zaliczone do tego źródła przychodów, a nie przychodów z kapitałów pieniężnych. Mając zatem na względzie, iż Wnioskodawca udziela pożyczek w sposób zarobkowy, zorganizowany i ciągły, przychód z ww. tytułu, winien zostać ustalony i rozliczony według zasad właściwych dla źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Na marginesie zauważyć należy, iż konsekwencją zaliczenia określonego przychodu jako uzyskiwanego w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej jest także obowiązek uiszczania w trakcie roku podatkowego, od dochodów uzyskanych z ww. tytułu, zaliczek na podatek dochodowy. Zgodnie bowiem z art. 44 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej , o której mowa w art. 14, są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy według zasad określonych w ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 3f-3h.

W myśl art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

W świetle powyższego, zauważyć należy, iż rozliczenia dochodów uzyskanych w roku podatkowym z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej Wnioskodawca winien dokonać w rocznym zeznaniu podatkowym, przewidzianym dla osób prowadzących pozarolnicza działalność gospodarczą. Przy czym, właściwym do rozliczenia ww. dochodów formularzem zeznania podatkowego będzie w przypadku Wnioskodawcy formularz PIT-36 (bowiem z treści złożonego wniosku nie wynika, iż Wnioskodawca spełniał warunki opodatkowania uzyskiwanych dochodów tzw. podatkiem liniowym).

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.