Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/436-287/12-2/AJ
z 23 stycznia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Sp. z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 23 października 2012 r. (data wpływu 26 października 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 października 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawione następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

X Sp. z o.o. (dalej: X lub Spółka) jest podmiotem prowadzącym działalność w zakresie produkcji słodu jęczmiennego w ramach Grupy S. (dalej: Grupa). W chwili obecnej X, wraz z innymi podmiotami z Grupy, jest w trakcie implementacji kompleksowego systemu zarządzania płynnością finansową polegającego na zawarciu, w ramach Grupy, umowy typu cash poolingu. Zasadniczym celem umowy jest zwiększenie efektywności działalności gospodarczej poszczególnych uczestników systemu poprzez bardziej wydajne zarządzanie środkami pieniężnymi oraz zmniejszenie kosztów finansowania zewnętrznego. W strukturze cash poolingu nie ma tzw. Pool Leadera. Zbliżoną funkcję, określaną mianem Cash Pool Cooridinator (polegającą na monitorowaniu i zarządzaniu strukturą), pełni inny podmiot z Grupy z siedzibą na terenie państwa członkowskiego Unii Europejskiej innego niż Polska. W ramach struktury cash poolingu Spółka posiada dwa konta w banku położonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: Bank PL), prowadzone w PLN i EUR. Jednocześnie, X założyła dwa konta w banku na terytorium Królestwa Niderlandów (dalej: Bank NL), prowadzone odpowiednio w PLN i EUR. Poszczególne konta podmiotów z Grupy założone w Banku NL stanowią podstawę do funkcjonowania struktury cash poolingu. Rachunki w Banku NL wszystkich spółek z Grupy, poddawane są mechanizmowi konsolidowania na rachunku docelowym. Od tak skonsolidowanego salda, Bank NL oblicza stosowne oprocentowanie. Dodatkowo, struktura cash poolingu zakłada przyznanie Spółce możliwości wykazywania w trakcie dnia salda debetowego (do wysokości przyznanego limitu kredytowego). System cash poolingu zakłada bilansowanie (tj. zerowanie) na koniec każdego dnia roboczego kont uczestników do ustalonego w umowie poziomu (target balance), który został określony odpowiednio jako 0 PLN lub 0 EUR.

W ramach omawianej struktury, każdego roboczego dnia, do ustalonej godziny, Spółka może zlecać dokonanie transakcji i przyjmować przelewy na kontach w Banku PL. Po ustalonej godzinie, Bank PL przesyła do Banku NL informację o saldzie na rachunkach Spółki. W zależności od stanu salda, następuje odpowiednia płatność, tzn. jeżeli:

• konto wykazuje saldo kredytowe  następuje przelew wszystkich środków na odpowiednie konto w Banku NL, tak aby saldo konta wynosiło 0;
• konto wykazuje saldo debetowe  następuje przelew wszystkich środków na odpowiednie konto w Banku PL, tak aby saldo konta wynosiło 0;
• konto wykazuje saldo 0  nie następuje transfer środków.
  
  

Następnego roboczego dnia, X ponownie ma możliwość dokonywania transakcji z rachunków w banku polskim (niezależnie od salda jakie wystąpiło poprzedniego dnia roboczego). Omawiana struktura stanowi „rzeczywisty” cash pooling, tzn. w ramach omówionych powyżej transferów pieniężnych następuje rzeczywista płatność środków pomiędzy kontami X w Polsce i Holandii.

Jednocześnie, struktura cash poolingu przewiduje naliczanie odsetek na bazie dziennej, w zależności od stanu kont jego uczestników. Rzeczywista płatność odsetek dokonywana jest jednorazowo w miesięcznym okresie rozliczeniowym. Wysokość odsetek należnych poszczególnym uczestnikom systemu kalkulowana jest przez Bank NL. Dodatkowo, należy zaznaczyć, że Cash Pool Coordinator przyjął zobowiązanie wobec Banku NL do dokonania zapłaty za wszystkie zobowiązania uczestników cash poolingu, w określonych w umowie sytuacjach.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z dokonywanymi w ramach umowy cash poolingu transferami środków pieniężnych, po stronie Spółki, powstaje obowiązek w zakresie ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.; dalej: ustawa o PCC)?

Zdaniem Wnioskodawcy, transfery środków pieniężnych dokonywane w ramach systemu cash poolingu nie podlegają opodatkowaniu PCC.

W opinii Spółki, ustawa o PCC zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu, który swym zakresem nie obejmuje transferów środków pieniężnych w ramach systemu cash poolingu. W szczególności, w omawianej sytuacji nie dochodzi do zawarcia transakcji pożyczki pieniędzy ani depozytu nieprawidłowego.

Uzasadnienie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego
• umowy spółki.
  
  

PCC podlegają  stosownie do art. 1 ust 1 pkt 2 ustawy o PCC  rownież zmiany umów wymienionych w pkt 1 jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania PCC z zastrzeżeniem ust 3 pkt 4. Dodatkowo zakresem opodatkowania objęte są również orzeczenia sądów w tym również polubownych oraz ugody jeżeli wywołują one takie same skutki prawne jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2 (art. 1 ust 1 pkt 3 ustawy o PCC). Z treści wskazanych regulacji wynika zatem, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu, tym samym wyłącznie czynności określone w tym zamkniętym katalogu mogą być objęte zakresem opodatkowania PCC.

Umowa cash poolingu pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Kodeks Cywilny (ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny Dz. U. z 1964 r. nr 16 poz. 93 ze zm.; dalej: Kodeks Cywilny) w Księdze Trzeciej dotyczącej zobowiązań nie zawiera przepisów regulujących tego typu umowy. W praktyce cash pooling to forma zarządzania finansami stosowana przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w inny sposób. Tym samym, umowy cash poolingu nie można uznać za żadną z czynności cywilnoprawnych wymienionych w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu PCC. W konsekwencji poszczególne transakcje dokonywane przez Uczestników w ramach umowy cash poolingu również nie stanowią czynności cywilnoprawnych, o których mówi art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC.

W ocenie Spółki, w szczególności w omawianej sytuacji nie zachodzą przesłanki do uznania płatności dokonywanych w ramach cash poolingu za: (i) umowę pożyczki lub (ii) umowę depozytu nieprawidłowego.

(i) umowa pożyczki.

Ustawa o PCC nie wprowadza definicji umowy pożyczki. Tym samym należy odwołać się do znaczenia tego pojęcia określonego w przepisach Kodeksu Cywilnego. Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu Cywilnego przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż w umowie pożyczki występują co do zasady dwie strony transakcji: pożyczkodawca (zobowiązujący się przenieść własność określonej w umowie kwoty) oraz pożyczkobiorca (zobowiązujący się do zwrotu pożyczonej kwoty). Zdaniem Spółki, w analizowanej sytuacji brak jest podmiotów, które spełniałyby definicję pożyczkodawcy („dający pożyczkę”) i pożyczkobiorcy („biorący pożyczkę”). Uczestnicy cash poolingu nie mają bowiem wiedzy co do tego w jaki sposób wykorzystywane są środki wynikające z ich salda dodatniego, bądź też z jakich środków finansowane jest wykazywane przez nich saldo ujemne. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, co jest immanentną cechą umowy pożyczki. Ponadto, system cash poolingu jest transakcją wielostronną w której uczestniczą spółki z Grupy (wykazujące okresową nadwyżkę lub okresowy niedobór środków finansowych). Dla każdego z uczestników powstają co prawda określone prawa i obowiązki wynikające z tytułu uczestnictwa w tej transakcji, jednak żaden z uczestników systemu nie jest zobowiązany do przeniesienia własności określonej kwoty pieniędzy na inny określony w umowie podmiot. Jako że występujące w ramach cash poolingu przelewy środków pieniężnych nie mają na celu przeniesienia własności tych środków na rzecz innych podmiotów z Grupy bądź Spółki, tym samym przyczyna i skutek zawarcia przedmiotowych transakcji są odmienne niż w przypadku umowy pożyczki. Zatem przedmiot umowy nie jest skonkretyzowany (nie dochodzi do przeniesienia własności określonej ilości pieniędzy, gdyż przelewy są wykonywane automatycznie, w wysokości aktualnego, wyliczanego codziennie, salda rachunku). Jednocześnie, umowa cash poolingu nie zakłada możliwości swobodnego korzystania otrzymanymi od uczestników nadwyżkami pieniężnymi. Nadwyżki mogą być bowiem wykorzystywane tylko na pokrycie salda debetowego na rachunku.

(ii) umowa depozytu nieprawidłowego.

Podobnie jak w przypadku umowy pożyczki, przepisy ustawy o PCC nie definiują umowy depozytu nieprawidłowego, zatem w celu wyjaśnienia tego terminu należy odwołać się do regulacji Kodeksu Cywilnego. Stosownie do art. 845 Kodeksu Cywilnego, jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu. Zdaniem Spółki, dokonywane w ramach umowy cash poolingu płatności nie spełniają kryteriów umowy depozytu nieprawidłowego. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że Spółka nie przyjmuje na siebie obowiązku przechowania pieniędzy i wydania ich w stanie niepogorszonym. Dodatkowo, podmioty w ramach struktury cash poolingu nie mają prawa dowolnie rozporządzać otrzymanymi środkami. Środki te pozostają bowiem własnością innych spółek z Grupy i mogą być wykorzystane wyłącznie na pokrycie salda debetowego. Ponadto, depozyt nieprawidłowy w swej konstrukcji zbliżony jest również do umowy depozytu z elementami pożyczki. Jak wykazano powyżej, w transakcji cash poolingu brak jest elementów umowy pożyczki (brak zdefiniowanych stron i przedmiotu transakcji), co również przemawia za niemożnością uznania, że w omawianej sytuacji ma miejsce umowa depozytu nieprawidłowego. Jednocześnie, Spółka pragnie wskazać, że zaprezentowane przez nią stanowisko, w zakresie niepodlegania PCC płatności w ramach cash poolingu, jest szeroko akceptowane przez organy podatkowe w wydawanych interpretacjach podatkowych. Przykładowo, takie stanowisko zostało zaprezentowane przez:

• Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 16 lutego 2012 r. (sygn. ILPB2/436-231/11-2/MK), 12 stycznia 2012 r. (sygn. ILPB2/436-206/11-2/TR), 20 września 2011 r. (sygn. ILPB2/436-117/11-2/TR) oraz 25 listopada 2011 r. (sygn. ILPB2/436-176/11-2/MK);
• Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 9 stycznia 2012 r. (sygn. IPPB2/436- 476/11-4/LS) oraz 29 lipca 2011 r. (sygn. IPPB2/436-197/11-4/AF);
• Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 14 października 2011 r. (sygn. IBPBII/l/436-338/11/AA) oraz 22 listopada 2011 r. (sygn. IBPBII/1/436 -389/11/MZ);
• Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 27 czerwca 2012 r. (sygn. IPTPB2/436- 39/12-2/KK) oraz 27 lipca 2011 r. (sygn. IPTPB2/436-4/11-4/KK).
  
  

Mając na uwadze powyższe, Spółka wnosi o potwierdzenie przedstawionego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.