INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 11 grudnia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura – 21 grudnia 2012 r.), uzupełnionym w dniu 21 lutego 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczenia pieniężnego z tytułu ustanowienia służebności przesyłu - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 grudnia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania świadczenia pieniężnego z tytułu ustanowienia służebności przesyłu.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z dnia 11 lutego 2013 r. znak: IBPB II/1/415-1102/12/HK wezwano o jego uzupełnienie. W dniu 21 lutego 2013 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca, pozostając w związku małżeńskim, jest współwłaścicielem nieruchomości.

Nieruchomość ta nie wchodzi w skład gospodarstwa rolnego.

Na rzeczonej nieruchomości posadowiona jest przesyłowa infrastruktura elektroenergetyczna obejmująca napowietrzne linie elektroenergetyczne, która obecnie stanowi własność przedsiębiorstwa energetycznego.

Z uwagi na fakt, że ww. przedsiębiorstwo energetyczne użytkuje nieruchomość Wnioskodawcy w zakresie posadowionej na niej infrastruktury elektroenergetycznej, nie posiadając po temu jakiegokolwiek tytułu prawnego, Wnioskodawca, po uprzednim podjęciu próby doprowadzenia do pozasądowego uregulowania zaistniałej sytuacji, wystąpił (wraz ze swoją małżonką, która jest współwłaścicielką owej nieruchomości) na drogę sądową z wnioskiem o ustanowienie służebności przesyłu za wynagrodzeniem - stosownie do art. 305¹ Kodeksu cywilnego w zw. z art. 305² § 2 Kodeksu cywilnego.

Obecnie postępowanie sądowe toczy się przed sądem pierwszej instancji. W toku tegoż postępowania Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu wyceny nieruchomości, który wyliczył należne Wnioskodawcy wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu, na które to wynagrodzenie składają się dwa elementy:

• wynagrodzenie za dalsze korzystanie przez przedsiębiorstwo przesyłowe z nieruchomości Wnioskodawcy, a także
• odszkodowanie za zmniejszenie wartości nieruchomości związane z istnieniem na niej infrastruktury elektroenergetycznej.
  
  

Wprawdzie od chwili nabycia przedmiotowej nieruchomości nie powstały na niej szkody w uprawach rolnych ani w drzewostanie wskutek istnienia elektroenergetycznej infrastruktury przesyłowej przedsiębiorstwa energetycznego, tym niemniej w wyniku istnienia tej infrastruktury elektroenergetycznej na nieruchomości Wnioskodawcy doznaje on szkody wskutek ograniczeń wynikających w możliwości jej zagospodarowania, a w szczególności zabudowy, a także obniżenia wartości nieruchomości w wyniku obciążenia jej służebnością.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu, w części stanowiącej odszkodowanie należne właścicielowi nieruchomości za zmniejszenie jej wartości związane z istniejącą na niej infrastrukturą przesyłową, podlega zwolnieniu od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w oparciu o art. 21 ust. 1 pkt 3 lub 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Przedstawiając swe stanowisko Wnioskodawca na wstępie podkreślił, że znane jest mu dotychczasowe jednolite stanowisko organów podatkowych na temat charakteru podatkowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu.

Tym niemniej konieczność wystąpienia z niniejszym wnioskiem wynika z faktu, że w najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego (począwszy od września 2011 r.) ostatecznie określono rolę i funkcję wynagrodzenia za służebność przesyłu, w szczególności w relacji do roszczeń odszkodowawczych właścicieli nieruchomości, związanych z obniżeniem wartości nieruchomości w następstwie posadowienia na niej ciągów przesyłowych.

Wobec powyższego, mając na uwadze najnowsze wypowiedzi judykatury, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu w części, w jakiej stanowi odszkodowanie będące ekwiwalentem dla właściciela nieruchomości za zmniejszenie jej wartości wskutek istnienia na niej infrastruktury przesyłowej, podlega zwolnieniu od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w oparciu o art. 21 ust. 1 pkt 3 lub 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, zdaniem Wnioskodawcy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega zatem wyłącznie część wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu stanowiąca wynagrodzenie za dalsze korzystanie z nieruchomości.

Przytaczając przywołane powyżej najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego w pierwszym rzędzie Wnioskodawca zauważył, iż Sąd Najwyższy podkreśla, że „uszczerbek właściciela związany z pogorszeniem nieruchomości tylko w następstwie zbudowania na niej i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych - zgodnie z wolą ustawodawcy - jest rekompensowany świadczeniem, jakie może on uzyskać za obciążenie jego prawa służebnością przesyłu. Wynagrodzenie za ustanowienie służebności (art. 305² k.c.) powinno równoważyć wszelki uszczerbek związany z trwałym obciążeniem nieruchomości (...). Ze względu na wagę roszczenia określonego w tym przepisie, zapewniającego uporządkowanie stanu prawnego nieruchomości, uzasadniony jest wniosek, że należy dać mu pierwszeństwo przed roszczeniem odszkodowawczym z tytułu pogorszenia rzeczy w wyniku zbudowania i normalnej eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych. Można natomiast dochodzić naprawienia szkody z powodu pogorszenia rzeczy związanego z nieprawidłowym korzystaniem z niej (np. w wyniku wycieku z nieszczelnego ropociągu doszło do skażenia nieruchomości albo wskutek pożaru wywołanego awarią instalacji elektrycznej zniszczeniu uległy części składowe gruntu: budynek, roślinność itp.). (...) Z tych wzglądów właściciel nieruchomości nie może skutecznie dochodzić od nieuprawnionego posiadacza służebności przesyłu naprawienia szkody z powodu obniżenia wartości tej nieruchomości, związanego z normalnym korzystaniem z nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści takiej służebności” (vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 08 września 2011 r., sygn. akt III CZP 43/11; por. także: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2011 r., sygn. akt II CSK 681/10). Wynika to z faktu - jak podkreśla Sąd Najwyższy - że jak podniesiono w literaturze, szkoda w postaci zmniejszenia wartości nieruchomości występuje wtedy, gdy tego rodzaju „obniżka” ma charakter trwały i nieodwracalny. Nie można natomiast (…) ocenić trwałości „pogorszenia”, gdy właścicielowi przysługuje roszczenie negatoryjne i może on doprowadzić do przywrócenia stanu zgodnego z prawem. Z tego względu, dopóki przysługuje mu to roszczenie, dopóty nie może żądać pieniężnego naprawienia szkody w postaci obniżenia wartości nieruchomości na skutek posadowienia i eksploatacji na nieruchomości urządzeń elektroenergetycznych. Jego utrata wiąże się z reguły z uzyskaniem przez przedsiębiorstwo energetyczne tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości (umownego, administracyjnego, sądowego), a to jest z kolei związane z obowiązkiem zapłaty właścicielowi odpowiedniego ekwiwalentu, co także wyklucza odszkodowanie przesyłu (vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 08 września 2011 r., sygn. akt III CZP 43/11).

Wnioskodawca podkreślił, że w treści postanowienia z dnia 05 kwietnia 2012 r. Sąd Najwyższy wskazał wprost, że „godzi się zauważyć, (...) że w ustawie mowa o ustanowieniu służebności przesyłu „za wynagrodzeniem” (art. 305² k.c), nie zaś „za odszkodowaniem”. Oznacza to, że wolą ustawodawcy nie było wyłącznie wyrównanie uszczerbku, jaki następuje w majątku właściciela nieruchomości obciążonej wskutek ustanowienia służebności przesyłu. Pojęcie wynagrodzenia jest szersze niż pojęcie odszkodowania. W razie powstania szkody. (...) fakt ten musi być brany pod uwagę przy określeniu wysokości należnego wynagrodzenia” (vide: II CSK 401/11).

Wnioskodawca wskazał, że powyższe znalazło pełne potwierdzenie w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2012 r., gdzie ponownie potwierdzono, że „wynagrodzenie należy się właścicielowi nieruchomości obciążonej za samo ustanowienie służebności, ma zrekompensować ograniczenie w korzystaniu z niej, przy uwzględnieniu stopnia ingerencji w prawo własności, i jest niezależne od poniesienia szkody. Jeżeli właściciel poniósł szkodę, powinien to udowodnić, a doznany uszczerbek majątkowy musi być wzięty pod uwagę przy ustalaniu „odpowiedniego” wynagrodzenia. (...) Wynagrodzenie należne na podstawie art. 305² § 2 k.c. powinno uwzględniać cały uszczerbek będący następstwem ustanowienia służebności przesyłu, w tym także zmniejszenie tej wartości” (vide: IV CSK 56/12).

W ocenie Wnioskodawcy, z powyższego wynika, że dopóki właściciel może wystąpić z roszczeniem negatoryjnym przeciwko przedsiębiorstwu przesyłowemu, dopóty nie służy mu roszczenie odszkodowawcze z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości wskutek posadowienia na niej ciągu przesyłowego. Przy czym Sąd Najwyższy jasno stwierdził, że tym momentem jest sądowe ustanowienie służebności przesyłu, czyli powstanie nieodwracalności i trwałości stanu występowania na nieruchomości ciągu przesyłowego (w tym wypadku linii elektroenergetycznych).

Tym samym, skoro roszczenia odszkodowawcze właścicieli nieruchomości, a wynikające z posadowienia na gruntach ciągów przesyłowych, mogą być realizowane dopiero w ramach wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu (czyli z chwilą ustania możliwości wystąpienia z roszczeniami negatoryjnymi), to, zdaniem Wnioskodawcy, nie sposób przyjąć, ażeby ten element (odszkodowanie) wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu podlegać miał opodatkowaniu. Fakt jedynie „technicznego” wkomponowania owego odszkodowania w ramy wynagrodzenia za ustanowienia służebności przesyłu w niczym nie zmienia ani nie niweczy charakteru i funkcji świadczenia odszkodowawczego.

Uzasadniając swe stanowisko Wnioskodawca wskazał na normę art. 128 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, który stanowi jak oblicza się wartość nieruchomości przy wywłaszczeniu. Mianowicie przepis ten stwierdza, że wartość nieruchomości pomniejsza się o wartość obciążających ją praw rzeczowych (zatem i służebności). Tym samym ustanowienie służebności przesyłu stanowi samoistną przesłankę obniżającą wartość nieruchomości.

Wobec powyższego, w opinii Wnioskodawcy, do odszkodowania, nawet gdy stanowi ono składową w ramach wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, znajdzie zastosowanie norma art. 21 ust. 1 pkt 3 lub pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

W myśl zasady powszechnego opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści powołanego przepisu wynika zatem, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Wskazane we wniosku świadczenie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nie oznacza to jednak, że wszystkie świadczenia uzyskiwane przez podatnika podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, iż korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest współwłaścicielem nieruchomości, na której posadowiona jest przesyłowa infrastruktura elektroenergetyczna obejmująca napowietrzne linie elektroenergetyczne, która obecnie stanowi własność przedsiębiorstwa energetycznego.

Z uwagi na fakt, że ww. przedsiębiorstwo energetyczne użytkuje nieruchomość Wnioskodawcy w zakresie posadowionej na niej infrastruktury elektroenergetycznej, nie posiadając ku temu jakiegokolwiek tytułu prawnego, Wnioskodawca wystąpił na drogę sądową z wnioskiem o ustanowienie służebności przesyłu za wynagrodzeniem - stosownie do art. 305¹ Kodeksu cywilnego w zw. z art. 305² § 2 Kodeksu cywilnego.

Obecnie postępowanie sądowe toczy się przed sądem pierwszej instancji. W toku tegoż postępowania Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu wyceny nieruchomości, który wyliczył należne Wnioskodawcy wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu, na które to wynagrodzenie składają się dwa elementy, tj. wynagrodzenie za dalsze korzystanie przez przedsiębiorstwo przesyłowe z nieruchomości Wnioskodawcy oraz odszkodowanie za zmniejszenie wartości nieruchomości związane z istnieniem na niej infrastruktury elektroenergetycznej.

W wyniku istnienia powyższej infrastruktury elektroenergetycznej na nieruchomości Wnioskodawcy doznaje on szkody wskutek ograniczeń wynikających w możliwości jej zagospodarowania, a w szczególności zabudowy, a także obniżenia wartości nieruchomości w wyniku obciążenia jej służebnością.

Rzeczona nieruchomość nie wchodzi w skład gospodarstwa rolnego.

Wnioskodawca nie kwestionuje faktu, iż wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu – w części obejmującej wynagrodzenie za dalsze korzystanie przez przedsiębiorstwo przesyłowe z nieruchomości Wnioskodawcy – podlega opodatkowaniu.

Wątpliwość Wnioskodawcy budzi natomiast to czy opodatkowaniu podlega również ta część wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, która stanowi odszkodowanie za zmniejszenie wartości nieruchomości związane z istnieniem na niej infrastruktury elektroenergetycznej. W ocenie Wnioskodawcy ta część wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu winna być zwolniona z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lub pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w cyt. wyżej art. 21 ust. 1 pkt 3 objęte są odszkodowania (zadośćuczynienia), których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. To oznacza, że zwolnieniem nie są objęte wszystkie odszkodowania, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

Z kolei w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia od podatku odszkodowania (rekompensaty), które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Na podstawie ww. przepisu opodatkowaniu podatkiem dochodowym – jako wyłączone ze zwolnienia - podlega odszkodowanie otrzymane (na podstawie wyroku lub ugody sądowej) z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, iż gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy została więc wyłączona (poza odszkodowaniami otrzymanymi w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą) kategoria odszkodowań dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie z art. 361 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego).

Szkodą jest więc uszczerbek majątkowy powstały wskutek pewnego zdarzenia – z wyłączeniem przypadków, gdy zmniejszenie się majątku następuje wskutek woli właściciela tego majątku (darowizna, zbycie rzeczy).

Uszczerbek w majątku może polegać na:

1. zmniejszeniu się aktywów majątku (poprzez ubytek, zniszczenie lub utratę np. praw rzeczowych – w tym własności lub obniżenie ich wartości),
2. zwiększeniu się pasywów (długów),
3. udaremnieniu zwiększenia się majątku poprzez utratę korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Stosownie natomiast do treści art. 363 § 1 Kodeksu cywilnego, naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Wskazać należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Nadto w literaturze przedmiotu i judykaturze akcentuje się, iż aby wypłacone świadczenie uznać za odszkodowanie konieczne jest wystąpienie:

1. szkody, która jest albo źródłem zobowiązania przy tzw. odpowiedzialności ex delicto (art. 415 Kodeksu cywilnego), albo stanowi następstwo niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przy odpowiedzialności ex contractum (art. 471 k.c.),
2. szkoda musi być spowodowana przez jakiś fakt (działanie lub inne zdarzenie), z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy,
3. między szkodą a faktem, który ją spowodował musi istnieć związek przyczynowy.
   
   

Żeby rozstrzygnąć kwestię opodatkowania kwoty, będącej odszkodowaniem, a zasądzonej wyrokiem Sądu należy ustalić jaki rodzaj szkody został pokryty tym odszkodowaniem. Szkoda rozpatrywana jako uszczerbek o charakterze majątkowym może mieć – jak wyżej wskazano – w świetle przepisów Kodeksu cywilnego postać dwojaką. Może obejmować stratę, jakiej doznaje mienie poszkodowanego – wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas, tzw. szkoda rzeczywista. Ponadto może obejmować utratę korzyści, jakiej poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Wskutek doznania tej postaci uszczerbku poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Zakres zwolnienia wynikający z bezpośredniego brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy obejmuje zatem tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli za poniesioną stratę, nie dotyczy natomiast utraconych korzyści.

Powołane powyżej przepisy jednoznacznie, jak z nich wynika, odnoszą się do świadczenia jakim jest odszkodowanie (zadośćuczynienie). Przytoczone przepisy, na które powołuje się Wnioskodawca, zwalniają więc z opodatkowania otrzymane odszkodowanie (zadośćuczynienie) a nie jakiekolwiek inne świadczenie.

W kontekście powyższego wskazać zatem należy, iż w przedstawionym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca otrzyma wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu a nie odszkodowanie. Zatem w przedmiotowej sprawie nie mają zastosowania zwolnienia przedmiotowe dotyczące odszkodowań, tj. wskazany art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b.

Co prawda częścią ww. wynagrodzenia – jak twierdzi Wnioskodawca - jest odszkodowanie za zmniejszenie wartości nieruchomości związane z istnieniem na niej infrastruktury elektroenergetycznej, jednakże świadczenie to – jak wynika z treści wniosku – nie jest odrębnym świadczeniem; stanowi integralną część wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, które to wynagrodzenie w całości zostanie wypłacone w związku z treścią art. 305² § 2 Kodeksu cywilnego, mówiącego o ustanowieniu służebności przesyłu.

Powyższe oznacza, iż otrzymane wynagrodzenie nie korzysta ze zwolnienia na podstawie wskazanych przez Wnioskodawcę przepisów. Do tegoż wynagrodzenia nie będą miały też zastosowania przepisy art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych traktujące o zwolnieniu z opodatkowania odszkodowania wypłaconego tytułem służebności gruntowej, z którą to często w orzecznictwie utożsamiana jest służebność przesyłu.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

1. ustanowienia służebności gruntowej,
2. rekultywacji gruntów,
3. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

-w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.).

Treścią tego przepisu objęte są odszkodowania otrzymane z tytułów wymienionych w tym przepisie jedynie w sytuacji, gdy otrzymuje je posiadacz gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego.

Z treści wniosku wynika, iż nieruchomość, której dotyczy służebność przesyłu nie wchodzi w skład gospodarstwa rolnego.

Reasumując, wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu nie spełnia warunków niezbędnych do skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przedmiotowe świadczenie stanowi zatem dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie bowiem do art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem są „inne źródła”, za które art. 20 ust. 1 ww. ustawy nakazuje uważać w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego w tym także dokonywane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Katalog przychodów z innych źródeł jest katalogiem otwartym, o czym przesądza użycie przez ustawodawcę sformułowania „w szczególności”. Wyliczenie zawarte w art. 20 ust. 1 ww. ustawy jest zatem jedynie wyliczeniem przykładowym. Tym samym zakres art. 20 ust. 1 ww. ustawy obejmuje także kwoty wypłaconego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu.

Wobec powyższego, wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu – jako przychód z innych źródeł – podlega w całości opodatkowaniu według skali podatkowej i powinno zostać wykazane w zeznaniu podatkowym, które należy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku podatkowego następującego po roku, w którym świadczenie zostało otrzymane.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy. Tym samym nie wywołuje skutków prawnych po stronie współmałżonki.

Odnosząc się do wskazanych przez Wnioskodawcę orzeczeń sądowych wskazać należy, iż stanowią one rozstrzygnięcia w indywidualnych sprawach a ponadto przywołane ich fragmenty dotyczą innych zagadnień niż poruszone w niniejszej interpretacji i tym samym nie mają wpływu na niniejsze rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.