Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/1/415-67/13/AB
z 26 kwietnia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 16 stycznia 2013 r. (data wpływu do tut. Biura 18 stycznia 2013 r.), uzupełnionym w dniu 03 kwietnia 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej opłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 stycznia 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej opłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 20 marca 2013 r. Znak: IBPBI/1/415-67/13/AB wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło w dniu 3 kwietnia 2013 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, polegającą na wynajmie i zarządzaniu nieruchomościami. Zdarzenia gospodarcze związane z ww. działalnością ewidencjonuje w księgach handlowych. W 2001 r. Wnioskodawca nabył 44% udziałów, a w 2003 r. kolejne 37% udziałów w nieruchomości. W stosunku do pozostałych udziałów współwłaściciele nie byli znani z miejsca pobytu.

Nieruchomość nie posiada podziału fizycznego. W części, której dotyczy niniejszy wniosek Wnioskodawca użytkował nieruchomość i czerpał z tego tytułu pożytki, odprowadzając od pobranych kwot należny podatek dochodowy. We wrześniu 2009 r. Sąd ustalił trzech prawomocnych spadkobierców, którzy nabyli prawa spadkowe w częściach równych po 1/3 do pozostałych udziałów w przedmiotowej nieruchomości. Spadkobiercy nie wnosili w stosunku do Wnioskodawcy żadnych roszczeń. W styczniu 2011 r. prawomocni spadkobiercy podpisali umowę sprzedaży udziałów w przedmiotowej nieruchomości, jak również jako Cedenci podpisali z Cesjonariuszami „Umowę przelewu wierzytelności”, tj. umowę sprzedaży wszelkich wierzytelności przysługujących Cedentom z tytułu udziału we współwłasności przedmiotowej Nieruchomości, a w szczególności wszelkie roszczenia o rozliczenie pożytków pobranych w postaci czynszu przez Wnioskodawcę, pomniejszonych o koszty uzyskania przychodu.

W dniu 29 listopada 2012 r. Cesjonariusze, jako Wierzyciele podpisali z Wnioskodawcą, będącym Dłużnikiem, pozasądową ugodę, dotyczącą zapłaty wierzytelności. W ugodzie tej Wnioskodawca zgodził się na zaspokojenie roszczenia Wierzycieli, obejmującego wszystkie nabyte przez Wierzycieli wierzytelności wobec Dłużników, w tym wierzytelności z tytułu pożytków i nakładów wraz ze wszystkimi należnościami ubocznymi, w tym roszczenia o zwrot pobranego przez Wnioskodawcę czynszu za okres od 2003 r. do 2011 r. w kwocie przypadającej Wierzycielom, pomniejszone o koszty uzyskania przychodu. Łączna kwota do zapłaty wynikająca z ugody wynosi 715.000,00 zł (słownie: siedemset piętnaście tysięcy złotych 00/100). Dochód z czynszu przypadającego na spadkobierców za okres od 2003 r. do 2011 r. a pobranego od najemców przez Wnioskodawcę, wyniósł 746.591,30 zł (słownie: siedemset czterdzieści sześć tysięcy pięćset dziewięćdziesiąt jeden złotych 30/100). Kwota wynikająca z ugody została zapłacona przez Wnioskodawcę jednorazowo w grudniu 2012 r.

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z dnia 3 kwietnia 2013 r. Wnioskodawca dodatkowo wyjaśnił, że:

1. czerpał korzyści z lokali będących przedmiotem współwłasności w częściach ułamkowych (69,84% Wnioskodawca, 30,16 % pozostali współwłaściciele), przy czym lokale te nie były i nie są wyodrębnione jako nieruchomości lokalowe. Wnioskodawca nie czerpał korzyści z lokali, które stanowiłyby wyłączną własność pozostałych współwłaścicieli, bo nie było to możliwe z uwagi na brak wyodrębnienia własności lokali. Lokale które są wyodrębnione stanowią w 100% własność Wnioskodawcy, ale korzyści czerpane z tych lokali nie są objęte ugodą pozasądową,
2. korzystał z części stanowiącej współwłasność innych osób na zasadzie bezumownego korzystania, ponad udział przysługujący Mu we współwłasności, ponieważ pozostali współwłaściciele przez długie lata nie byli znani z miejsca pobytu,
3. nie był uprawniony do czerpania pożytków z części nieruchomości, która nie była jego własnością (w części ponad Jego udziały we współwłasności), czyli czerpanie pożytków nie wynikało z podstawy prawnej. Był zobowiązany do zapłaty pozostałym współwłaścicielom z tytułu ich udziałów w pobranym czynszu oraz z tytułu korzystania przez Niego ponad udział. Obowiązek zapłaty wynika z art. 207 Kodeksu cywilnego,
4. zgodnie z zawartą ugodą był zobowiązany do zapłaty kwoty 715.000.00 zł. Kwota ta wynika tylko z tytułu pobranego czynszu przypadającego na pozostałych współwłaścicieli, pomniejszona o przypadające na nich koszty. Kwota wynikająca z ugody nie zawiera żadnych innych składników (np. odsetki, kary umowne itp.), tylko zwrot pobranego czynszu pomniejszona o koszty.
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy mam prawo zaliczyć zapłacone roszczenia wynikające z ugody wobec wierzycieli jednorazowo do kosztów uzyskania przychodów w terminie zapłaty, czyli w grudniu 2012 r.?

Zdaniem Wnioskodawcy, kwotę 715.000,00 zł (słownie: siedemset piętnaście tysięcy złotych 00/100) może jednorazowo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w grudniu 2012 r., tj. w momencie poniesienia wydatku, gdyż zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszystkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Przychodem dla Wnioskodawcy był niewątpliwie pobierany przez Niego czynsz od najemców w kwocie przypadającej na Wnioskodawcę oraz Spadkobierców. Zaznaczyć należy również, że przez lata żaden ze Spadkobierców nie wnosił, żadnych roszczeń w stosunku do Wnioskodawcy. Zdaniem Wnioskodawcy, zapłaconą Wierzycielom kwotę można zaliczyć jednorazowo do kosztów uzyskania przychodów w momencie poniesienia, ponieważ zarachowanie ich wcześniej nie było możliwe.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (pozarolnicza działalność gospodarcza), uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są należne podatnikowi, czyli są wymagalne, niewątpliwe i bezwarunkowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy.

Aby zatem dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

• musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,
• musi być należycie udokumentowany.
  
  

Generalnie należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, iż konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań, braku nadzoru lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca korzystał z nieruchomości ponad przysługujący mu udział (na zasadzie bezumownego korzystania), bowiem pozostali współwłaściciele przez długie lata nie byli znani z miejsca pobytu. Czerpał z tego tytułu pożytki (czynsz), odprowadzając od pobranych kwot należny podatek dochodowy. Na podstawie zawartej ugody pozasądowej, Wnioskodawca zobowiązał się do zapłaty osobom, które nabyły od pozostałych (a ujawnionych) współwłaścicieli nieruchomości przysługujące im udziały w nieruchomości wraz z prawem do dochodzenia od Wnioskodawcy zapłaty przypadającego na nich czynszu (za okres bezumownego korzystania z nieruchomości), pomniejszonej o przypadające na nich koszty. W uzupełnieniu wniosku ujętym w piśmie z dnia 3 kwietnia 2013 r. Wnioskodawca jednoznacznie wskazał, że „nie był uprawniony do czerpania pożytków z części nieruchomości, która nie była jego własnością (w części ponad Jego udziały we współwłasności), czyli czerpanie pożytków nie wynikało z podstawy prawnej”.

Powyższe oznacza, że do przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca zaliczał kwoty nie stanowiące dla Niego (od samego początku) należnego Mu przysporzenia majątkowego, które tym samym w myśl cyt. wyżej art. 14 ust. 1 ww. ustawy nie powinny były stanowić przychodu należnego. Tym samym, przychód wykazany w latach podatkowych, w których Wnioskodawca bezprawnie korzystał z nieruchomości ponad przysługujący Mu udział, nieprawidłowo został uznany za przychód należny z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej i w ramach tej działalności opodatkowany.

W konsekwencji istnieje konieczność dokonania korekty właściwej kategorii podatkowej, tj. w opisanym stanie faktycznym przychodu należnego.

Przy czym, złożona w ww. zakresie korekta przychodów (a tym samym i złożonych zeznań podatkowych) winna zostać odniesiona wstecz do okresów sprawozdawczych (lat), w których przychody należne zostały pierwotnie zaewidencjonowane w zawyżonych kwotach. Jeżeli bowiem pierwotnie błędnie wykazano przychód należny, to tym samym skutkowało to zadeklarowaniem i zapłatą podatku dochodowego w nieodpowiedniej wysokości. Nieprawidłowości te powinny zatem zostać skorygowane w odpowiednim okresie sprawozdawczym.

W konsekwencji powyższego, stwierdzić należy, iż wskazana we wniosku opłata za bezumowne korzystanie z nieruchomości, wynikająca z zawartej z Wierzycielami ugody nie może stanowić kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez Wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej. Obowiązek jej zapłacenia nie ma bowiem związku z uzyskiwaniem przychodu, ani z zabezpieczeniem lub zachowaniem tego źródła przychodów, bowiem przychód związany z tym wydatkiem był nienależny i tym samym nie stanowił przychodu należnego. Wydatek ten nie spełnia zatem podstawowej przesłanki uznania go za koszt uzyskania przychodu, wynikającej z art. 22 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31 – 511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.