Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP1/443-1176/12/AZb
z 8 lutego 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 31 października 2012r. (data wpływu 9 listopada 2012r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat pobieranych przez Spółkę za nielegalny pobór wody i/lub nielegalne odprowadzanie ścieków – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 listopada 2012r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat pobieranych przez Spółkę za nielegalny pobór wody i/lub nielegalne odprowadzanie ścieków.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzenia ścieków na podstawie ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków - zwanej dalej „ustawą”. Czynności te Wnioskodawca wykonuje, co do zasady, na podstawie pisemnej umowy, zawartej z odbiorcą. Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. W razie powzięcia wiadomości o bezumownym (nielegalnym) poborze wody lub odprowadzaniu ścieków Wnioskodawca podejmuje działania zmierzające do zawarcia odpowiednich umów. Niezależnie od powyższego, w celu naprawienia strat poniesionych z tytułu bezumownego pobierania wody i/lub odprowadzania ścieków Wnioskodawca nalicza i pobiera opłaty wg taryfy wprowadzonej w trybie art. 24 ustawy. Ilość bezumownie pobranej wody i odprowadzonych ścieków zostaje ustalona na poziomie równym ilości pobranej wody wg wskazań wodomierza głównego lub wg przeciętnych norm zużycia wody. W związku z naliczeniem opłat, o których mowa wyżej, Wnioskodawca wystawia i doręcza odbiorcy nielegalnie pobierającemu wodę lub odprowadzającemu ścieki fakturę VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy naliczane i pobierane przez Wnioskodawcę opłaty za nielegalny pobór wody i/lub nielegalne odprowadzanie ścieków stanowią czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, czy też, biorąc pod uwagę odszkodowawczy charakter opłat, nie stanowią one należności z tytułu dostawy towarów, bądź świadczenia usług i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Wnioskodawca zamiast faktury VAT winien wystawić inny dokument księgowy, np. notę obciążeniową?

Zdaniem Wnioskodawcy, w wyniku nielegalnego podłączenia się odbiorcy do sieci wodociągowej, bądź sieci kanalizacyjnej następuje dostawa wody, bądź odprowadzenie ścieków, a zatem naliczona z tego tytułu opłata stanowi należność, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1, ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. z 2011r. Dz. U. Nr 177 poz. 1054 ze zm.), opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak wynika z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Prowadzi działalność w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzenia ścieków na podstawie ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Czynności te Wnioskodawca wykonuje, co do zasady, na podstawie pisemnej umowy, zawartej z odbiorcą. W razie powzięcia wiadomości o bezumownym (nielegalnym) poborze wody lub odprowadzaniu ścieków Wnioskodawca podejmuje działania zmierzające do zawarcia odpowiednich umów. Niezależnie od powyższego, w celu naprawienia strat poniesionych z tytułu bezumownego pobierania wody i/lub odprowadzania ścieków Wnioskodawca nalicza i pobiera opłaty wg taryfy wprowadzonej w trybie art. 24 ustawy. Ilość bezumownie pobranej wody i odprowadzonych ścieków zostaje ustalona na poziomie równym ilości pobranej wody wg wskazań wodomierza głównego lub wg przeciętnych norm zużycia wody. W związku z naliczeniem opłat, o których mowa wyżej, Wnioskodawca wystawia i doręcza odbiorcy nielegalnie pobierającemu wodę lub odprowadzającemu ścieki fakturę VAT.

Zasady ustalania taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków określone są w rozdziale 4 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. z 2006 r. Dz. U. Nr 123, poz. 858 ze zm.).

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne określa taryfę na 1 rok.

Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne określa taryfę na podstawie niezbędnych przychodów po dokonaniu ich alokacji na poszczególne taryfowe grupy odbiorców usług (art. 20 ust. 2 ww. ustawy).

W myśl art. 20 ust. 3 cyt. ustawy ceny i stawki opłat określone w taryfie są różnicowane dla poszczególnych taryfowych grup odbiorców usług na podstawie udokumentowanych różnic kosztów zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków.

Zatwierdzanie taryf oraz zasady rozliczeń na zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków zostały przedstawione w rozdziale 5 ww. ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.

Zgodnie z art. 24 ust. 1 ww. ustawy, taryfy podlegają zatwierdzeniu w drodze uchwały rady gminy, z wyjątkiem taryf zmienionych w związku ze zmianą stawki podatku od towarów i usług.

Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne ogłasza zatwierdzone taryfy w miejscowej prasie lub w sposób zwyczajowo przyjęty w terminie do 7 dni od dnia podjęcia uchwały, o której mowa w ust. 1 (ust. 7).

Taryfy obowiązują przez 1 rok, z zastrzeżeniem ust. 5a, 5b i 9a (ust. 10).

Z kolei stosownie do zawartego w rozdziale 6 „Przepisy karne i kary pieniężne” art. 28 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, kto bez uprzedniego zawarcia umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1, pobiera wodę z urządzeń wodociągowych, podlega karze grzywny do 5.000 zł.

W myśl art. 28 ust. 2 ww. ustawy karze określonej w ust. 1 podlega także ten, kto:

1. uszkadza wodomierz główny, zrywa lub uszkadza plomby umieszczone na wodomierzach, urządzeniach pomiarowych lub zaworze odcinającym, a także wpływa na zmianę, zatrzymanie lub utratę właściwości lub funkcji metrologicznych wodomierza głównego lub urządzenia pomiarowego;
2. nie dopuszcza przedstawiciela przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego do wykonania czynności określonych w art. 7.
   
   

Kto bez uprzedniego zawarcia umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1, wprowadza ścieki do urządzeń kanalizacyjnych, podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny do 10 000 zł (art. 28 ust. 4 ww. ustawy).

Natomiast jak stanowi art. 28 ust. 5 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków w razie skazania za wykroczenie lub przestępstwo, o których mowa w ust. 1 i 4, sąd może orzec nawiązkę na rzecz przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego, w wysokości 1 000 zł za każdy miesiąc, w którym nastąpiło bezumowne pobieranie wody z urządzeń wodociągowych lub wprowadzanie ścieków do urządzeń kanalizacyjnych tego przedsiębiorstwa.

Stosownie do ust. 6 ww. przepisu orzekanie w sprawach o czyny, o których mowa w ust. 1 i 2, następuje na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

Zauważyć należy ponadto, że zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o VAT, czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Przepis ten odnosi się m.in. do sytuacji, gdy daną czynność dokonano z naruszeniem odrębnych przepisów. Jednakże owo naruszenie odrębnych przepisów nie wywołuje skutków nieważności czynności.

Pobór wody oraz odprowadzanie ścieków co do zasady winien mieć miejsce w oparciu o umowę sprzedaży z właściwym przedsiębiorstwem zawartą w formie pisemnej. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków dostarczanie wody lub odprowadzanie ścieków odbywa się na podstawie pisemnej umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków zawartej między przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym a odbiorcą usług. Zauważyć należy, że ustawodawca nie zastrzegł jednak rygoru niezachowania tej formy. Zatem jest to czynność, która może być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Stosownie do art. 73 § 1 i art. 74 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, czynność dokonana bez zachowania zastrzeżonej formy jest nieważna tylko wtedy, gdy ustawa przewiduje rygor nieważności.

Zgodnie z art. 6 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług przepisów ustawy nie stosuje się do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

Konsekwentnie sam brak umowy w tym zakresie nie wypełnia również dyspozycji przepisu art. 6 pkt 2 cyt. ustawy o podatku od towarów i usług.

Dokonując wykładni przytoczonego przepisu należy mieć w szczególności na względzie orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W orzecznictwie Trybunału przyjmuje się, że mając na uwadze zasadę neutralności podatku oraz konieczność eliminowania zakłóceń konkurencyjności, na gruncie opodatkowania nie można czynić rozróżnienia pomiędzy czynnościami legalnymi a czynnościami nielegalnymi, z wyjątkiem tych, w przypadku których nie jest możliwa jakakolwiek konkurencja pomiędzy sektorem legalnym a nielegalnym oraz z wyjątkiem czynności mających za przedmiot takie towary, które nie mogą być w ogóle wprowadzone na rynek do obrotu publicznego (np. podrobione pieniądze, narkotyki). Tylko zatem takie czynności które nie mogą być w ogóle dokonywane w całej Wspólnocie nie powinny być przedmiotem opodatkowania.

Analiza orzecznictwa Trybunału wskazuje, że nawet niektóre czynności zakazane wprost przez prawo mogą być przedmiotem opodatkowania. W orzeczeniu w sprawie C-3/97 Regina v.J.C. Goodwin & E.T. Unstead, Trybunał uznał, że obrót podrabianymi towarami (kosmetykami) podlega opodatkowaniu VAT. Z kolei w orzeczeniu C-455/98 Tullihallitus v. Kaupo Salumets uznano, że import (a także dostawa) przemycanych towarów (alkoholu) również podlega opodatkowaniu. Natomiast w orzeczeniu 294/82 Senta Weinberger v. Hauptzollamt Freiburg oraz w orzeczeniu 289/86 Vereniging Happy Family Rustenburgerstat v. Inspecteur der Omzetbelasing uznano, że dostawa oraz import narkotyków nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż nie jest to obrót wykonywany w ramach działalności gospodarczej.

Mając na uwadze kryteria przyjęte przez Trybunał należy uznać, że czynność wykonana przez Wnioskodawcę nie jest objęta hipotezą art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Wnioskodawca wykonał czynność dostawy wody i odprowadzenia ścieków, wprawdzie bez zawartej umowy, jednakże za czynność tę, Wnioskodawca nalicza i pobiera opłaty wg taryfy wprowadzonej w art. 24 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, ilość bezumownie pobranej wody i odprowadzonych ścieków zostaje ustalona na poziomie równym ilości pobranej wody wg wskazań wodomierza głównego lub wg przeciętnych norm zużycia wody.

W tym miejscu wskazać należy również tezę 38 i 39 orzeczenia Trybunału w sprawie C-435/09, w którym stwierdzono co następuje:

• „to prawda, że nielegalny przywóz i dostawa towarów takich jak wyroby tytoniowe, których dotyczy postępowanie przed sądem krajowym – a które nie są zabronione z samej swej natury lub z powodu ich szczególnych właściwości – są czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT, jako że towary te mogą być przedmiotem legalnej sprzedaży i wprowadzania do obrotu gospodarczego. Poza tym generalne rozróżnienie pomiędzy czynnościami zgodnymi z prawem oraz czynnościami sprzecznymi z prawem kłóci się z zasadą neutralności podatkowej (zob. podobnie wyrok z dnia 29 czerwca 2000r. w sprawie C-455/98 Salumets i in., Rec. str. I-4993, pkt 19 i 20).
• jednakże w takich okolicznościach obowiązek zapłaty podatku VAT powstaje z tego powodu, że zdarzenie podatkowe, jakim jest przywóz lub dostawa towarów, nastąpiło zaraz po dokonaniu kradzieży, zaś świadczenie wzajemne, na podstawie którego ustala się podstawę opodatkowania, możliwe jest do zidentyfikowania.
  
  

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż czynnościami wymienionymi w art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, jest również dostarczanie wody czy odprowadzanie ścieków, które zostało dokonane m.in. bez zawarcia pisemnej umowy ze sprzedawcą, czy też niezgodnie z warunkami określonymi w umowie, za które Wnioskodawca pobiera opłaty stanowiące formę odpłatności za ww. czynności.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy , iż w wyniku nielegalnego podłączenia się odbiorcy do sieci wodociągowej, bądź sieci kanalizacyjnej następuje dostawa wody, bądź odprowadzenie ścieków, a zatem naliczona z tego tytułu opłata stanowi należność, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1, ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.