Pismem z dnia 25.02.2004 r. zwrócił się Pan z prośbą o informację odnośnie opodatkowania podatkiem VAT usług lombardowych.

Z pisma wynika, że podstawą opodatkowania podatkiem VAT świadczonych przez Pana usług lombardowych polegających na udzielaniu pożyczek pod zastaw rzeczy ruchomych, w przypadku zwrotu pożyczki jest kwota naliczonych odsetek pomniejszona o kwotę należnego podatku. Wątpliwość Pana dotyczy sytuacji, gdy pożyczkobiorca nie zwróci pożyczonych pieniędzy w ustalonym terminie ani nie zwróci się o przedłużenie trwania umowy lombardowej i wtedy dokonuje Pan sprzedaży zastawionej rzeczy. Zdaniem Pana, w tym przypadku, podatkiem VAT należy opodatkować jedynie kwotę marży, gdyż jedynym dokumentem nabycia, jakim dysponuje Pan jest umowa lombardowa, a więc nie ma Pan możliwości pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony, gdyż nie posiada faktury stwierdzającej zakup.

Działając stosownie do art. 14a § 1 ustawy z 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), w oparciu o przedstawiony przez Pana stan faktyczny, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Piotrkowie Tryb. informuje:

Umowa lombardowa jest umową nienazwaną, nie uregulowaną w przepisach i zawierającą elementy różnych stosunków prawnych. Jednym z dwu podstawowych jej elementów jest pożyczka, a zatem przeniesienie na biorącego pożyczkę własności określonej ilości pieniędzy oraz zobowiązanie się pożyczkobiorcy do zwrotu tej samej ilości pieniędzy wraz z odsetkami. Drugim elementem jest upoważnienie pożyczkodawcy do sprzedaży rzeczy ruchomych wydanych mu jako zabezpieczenie i zaspokojenie się z uzyskanej ceny. Z kolei upoważnienie pożyczkodawcy może opierać się na różnych tytułach prawnych własności, pełnomocnictwa, czy umowy komisu. Z powyższego wynika, że stosunek prawny łączący lombard z pożyczkobiorcą składa się z szeregu różnych umów. Jest to umowa dwustronna , której istotną cechą jest przeniesienie własności określonej ilości pieniędzy w zamian za przeniesienie własności rzeczy ruchomych, z których pożyczkodawca, w przypadku nie spłacenia długu w oznaczonym terminie, może zaspokoić się w sposób dowolny, także przez sprzedaż.

Obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług zależy od rodzaju zawieranej transakcji: sprzedaży towaru czy wykonania usługi. W przypadku gdy pożyczkobiorca zwrócił pożyczone pieniądze i odebrał rzecz oddaną jako zabezpieczenie, podstawą opodatkowania jest prowizja uzyskana od pożyczkobiorcy i działalność taka podlega opodatkowaniu stawką 22%. Inna jest sytuacja w przypadku, gdy pożyczkobiorca nie zwrócił pożyczonych pieniędzy. W tym drugim przypadku prowadzący lombard sprzedaje towar oddany jako zabezpieczenie, a podstawą opodatkowania jest cena sprzedaży. W takiej sytuacji podatnik obowiązany jest naliczyć podatek od towarów i usług według stawki właściwej dla towaru będącego przedmiotem sprzedaży. Sprzedaż “zastawionych “ rzeczy zaliczana jest do działalności handlowej, a sprzedający ma obowiązek stosować stawki podatku od towarów i usług obowiązujące dla danych towarów.

Reasumując, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług stanowi:
-kwota prowizji pobranej przez lombard od udzielonej pożyczki (przy zastosowaniu stawki podatku 22%), gdy pożyczka jest zwracana,
-kwota należna od sprzedaży towarów, jeżeli pożyczka nie została zwrócona (przy zastosowaniu opodatkowania według stawki właściwej dla danego towaru).

Z uwagi na powyższe, Naczelnik Urzędu Skarbowego nie podziela Pana stanowiska, iż w przypadku sprzedaży “zastawionej” rzeczy podstawą opodatkowania jest kwota marży.