W uzupełnieniu pisma Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście z dnia 03.06.2003 r., Nr PB1/423/11/03/KW stanowiącego pisemną informację w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego wydaną w trybie art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 1997 r. Nr 137, poz. 926 ze zm.) Izba Skarbowa w Krakowie, działając na podstawie art. 14 b § 2 w/w ustawy stwierdza, co następuje.

Z treści pisma skierowanego do Urzędu Skarbowego wynika, że Jednostka zamierza dokonać zamiany prawa własności nieruchomości położonej w Krakowie obejmującej działkę zabudowaną nr x i działkę niezabudowaną nr x łącznej wartości 2.957.000,00 zł. na prawo użytkowania wieczystego działki i własność znajdujących się na tej działce budynków stanowiących odrębną nieruchomość - o łącznej wartości 4.171.000,00 zł., której użytkownikiem wieczystym i właścicielem budynków jest „U" w Krakowie. Jednostka podnosi też, że w umowie zamiany nieruchomości postanowiono, że pomiędzy stronami nie będzie dochodzić do dopłat ani żadnych rozliczeń finansowych z powodu nakładów, które Szpital poniósł na nieruchomość jaką ma uzyskać w wyniku zamiany.

W tym stanie faktycznym, pojawia się problem, czy dochody uzyskane w wyniku planowanej zamiany, które w całości jak stwierdza Jednostka - zostaną przeznaczone na działalność statutową w zakresie ochrony zdrowia, korzystają ze zwolnienia w podatku dochodowym od osób prawnych.

Aby określić skutki podatkowe umowy zamiany należy przeanalizować treść umowy zawartej pomiędzy stronami w kontekście przepisów kodeksu cywilnego i ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j Dz. U. Nr 54 z 2000 r., poz. 654 ze zm.).

Umowę zamiany reguluje art. 603 kc, który stanowi, że przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie do przeniesienia własności innej rzeczy, przy czym w art. 604 kc zaznaczono, że do zamiany stosuje się odpowiednie przepisy o sprzedaży.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji umowy zamiany, dlatego też należy w tym względzie kierować się przepisami kodeksu cywilnego i rozliczyć skutki tej operacji na takich zasadach jakie obowiązują wobec transakcji odpłatnego zbycia. Zatem opierając się na przepisach ustawy o podatku od osób prawnych należy ustalić przychód z tytułu dokonanej zamiany (odpłatnego zbycia), koszt uzyskania tego przychodu oraz określić wartość początkową otrzymanych w zamian składników majątkowych.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 w/cyt. ustawy przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. W przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, kosztem uzyskania przychodu - zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy - są wydatki poniesione na ich nabycie zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16 h ust. 1 pkt 1 ustawy.

Biorąc pod uwagę powyższe regulacje, Jednostka do przychodu powinna zaliczyć kwotę odpowiadającą wartości rynkowej zbywanych (przekazanych w formie zamiany) składników majątkowych, a do kosztów uzyskania przychodu wydatki poniesione na ich nabycie, zaktualizowane, pomniejszone o odpisy amortyzacyjne, zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Składniki majątkowe otrzymane w wyniku zamiany należy przyjąć do ewidencji w wartości początkowej, ustalonej zgodnie z art. 16 g ust. 1 pkt 1 ustawy, tj. według ceny nabycia, za którą w myśl art. 16 ust. 3 ustawy uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania. W rozpatrywanym przypadku Jednostka dla ustalenia wartości początkowej składników majątkowych otrzymanych w wyniku zamiany, powinna przyjąć, jako kwotę należną zbywcy, wartość tych składników, określoną w umowie zamiany.

Dochód osiągnięty na przedstawionej operacji zamiany, może korzystać ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa. w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, jeżeli zostanie przeznaczony na cele ochrony zdrowia i nie wydatkowany w innym zakresie. Zwolnienie to ma zastosowanie także, gdy dochód (jak w tym przypadku) jest przeznaczony na nabycie środków trwałych służących bezpośrednio realizacji celów preferowanych ustawowo np. ochrona zdrowia.