Odpowiadając na pismo z dnia 27.11.2003 r. (data wpływu do tut. Urzędu 28.11.2003 r.) w sprawie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów rat leasingowych zapłaconych po utracie (kradzieży) przedmiotu leasingu oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego od tych rat, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Olsztynie, stosownie do postanowień art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.), wyjaśnia co następuje.

1. w zakresie podatku dochodowego:

Z przedstawionego w piśmie Spółki stanu faktycznego oraz złożonych dokumentów wynika, że Spółka zawarła umowę leasingową, dotyczącą samochodu ciężarowego na okres 48 m-cy. Korzystający zobowiązał się do ubezpieczenia, na swój koszt, na rzecz finansującego, przedmiotu leasingu do pełnej wartości od wszelkich ryzyk, w tym m.in. utraty, uszkodzenia, kradzieży, itp.

W czasie używania samochodu przez Spółkę został on skradziony.Stosownie do warunków umowy leasingu utrata przedmiotu leasingu skutkuje rozwiązaniem umowy oraz obowiązkiem zapłaty sumy niespłaconych rat przewidzianych w umowie. Niezapłacenie wymaganych rat może narazić Spółkę na dodatkowe koszty m.in. koszty sądowe i egzekucyjne.

Z porozumienia zawartego pomiędzy finansującym a Spółką wynika, że po ostatecznym rozliczeniu umowy, finansujący upoważni zakład ubezpieczeń do wypłaty odszkodowania w pełnej wysokości na rachunek wskazany przez Spółkę.

Stosownie do przepisu art. 17b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.) opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy, z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, przy spełnieniu określonych w tym przepisie warunków, stanowią koszty uzyskania przychodów korzystającego.

W kontekście art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.Przepis ten wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z celem osiągnięcia przychodów. Podatnik może odliczyć od przychodów wszelkie koszty ich uzyskania, pod warunkiem, że miały one bezpośredni lub pośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie miało, bądź mogło mieć wpływ na wysokość osiągniętego przychodu. W sytuacji więc, gdy dany wydatek nie ma związku z przychodem, nie może on stanowić kosztu uzyskania przychodu.

Zgodnie z przytoczonym stanem faktycznym opłacenie przedmiotowych rat leasingu dotyczy okresu po utracie samochodu. Z uwagi na to, że nie było już przedmiotu leasingu, omawiany wydatek nie mógł mieć wpływu na powstanie przychodu. Wydatek dotyczący spłaty rat leasingowych po utracie samochodu, jak sam podatnik zauważa, służył jedynie zminimalizowaniu strat powstałych w związku z kradzieżą.

W świetle powyższego wydatek z tytułu rat leasingowych poniesiony w okresie po kradzieży lub innej formie utraty przedmiotu leasingu nie stanowi kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W oparciu o powyższe, w związku z kradzieżą przedmiotu leasingu Spółka poniosła wydatek, który nie stanowi kosztów uzyskania przychodów. Od tego rodzaju ryzyka Spółka ubezpieczyła jednak omawiany przedmiot leasingu. Otrzymane zatem odszkodowanie do wysokości poniesionego wydatku, w omawianym przypadku należy potraktować jako zwrot wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, które w świetle postanowień art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie stanowi przychodów podatkowych Spółki.

Ewentualna nadwyżka otrzymanego odszkodowania nad przedmiotowym wydatkiem winna zostać zaliczona do przychodów podatkowych leasingobiorcy zgodnie z postanowieniami art. 12 ust. 1 pkt. 1 w/w ustawy.

1. w zakresie podatku od towarów i usług:

Zgodnie z art. 25 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) obniżenie kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostanie w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego.

W związku z tym, iż w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wydatek z tytułu rat leasingowych poniesiony w okresie po kradzieży lub innej formie utraty przedmiotu leasingu nie stanowi kosztów uzyskania przychodów, Spółce nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony na tych ratach.