Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) w odpowiedzi na Pani zapytanie z dnia 16.02.2004 r. dotyczące stosowania przepisów art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 14 z 2000 r., poz. 176 z późn. zm.) informuje i wyjaśnia:

Stosownie do zapisu art. 22 ust. 9 pkt 3 wyżej cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzania przez nich tymi prawami określone są w wysokości 50 % uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. Powołany przepis wskazuje, że ustalenie tego, czy określony przychód został osiągnięty z tytułu praw autorskich lub pokrewnych należy ocenić w świetle przepisów, którymi są przepisy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 04 lutego 1994r. (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 904). W myśl art. 1 tej ustawy przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażania (utwór). W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są między innymi utwory wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe).

W ocenie charakteru danej działalności nie można stosować uogólnień. Nie każda bowiem działalność mająca znaczenie twórcze jest jednoznaczne przedmiotem prawa autorskiego.

Z treści pisma MKiDN z dnia 22.05.2001 r. Nr DP/WPA024/72/01 (pisma niepublikowane) wynika, że dla zakwalifikowania konkretnego szkolenia jako utworu nie ma znaczenia jego przedmiot (poruszane w jego trakcie zagadnienia) ale to czy dane szkolenie rzeczywiście przybiera w praktyce formę autorskiego, twórczego wykładu, przygotowanego przez prowadzącego szkolenie na indywidualne zamówienie.

Prowadzone więc przez Panią wykłady w szkołach i na kursach komercyjnych będzie można uznać za przejaw działalności twórczej, a więc oryginalnej i kreatywnej zarazem działalności intelektualnej człowieka (twórcy utworu) pod warunkiem spełnienia przesłanek wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, tj. indywidualnego charakteru działalności i stwierdzenia czy jej efekty są rezultatem procesu intelektualnego kreującego niepowtarzalny wynik.

Powyższy pogląd został wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 05.04.2000 r. sygn. akt III RN 133/01.

Jednakże należy podkreślić, że jedyny wyjątek zastosowania zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodu stanowią przychody uzyskane na podstawie umów zawartych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, które na mocy art. 22 ust. 12 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostały wyłączone z ustalania kosztów w oparciu o ust. 9 pkt 3.

Powyższe oznacza, że zawarcie przez Panią umowy o dzieło wiązać się będzie z określeniem przez płatnika kosztów uzyskania przychodu jedynie wówczas gdy prowadzone przez Panią wykłady nie będą mieściły się w zakresie prowadzonej przez Panią działalności gospodarczej.

W razie sporu co do autorskiego wykonania prac wszelkie wątpliwości dotyczące kwalifikacji działalności jako działalności twórczej należy kierować do Departamentu Praw Autorskich i Praw Pokrewnych Ministerstwa Kultury i Sztuki.