Zgodnie z art. 1 ust. 2 pkt 1 - 5 ustawy z dn. 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (jednolity tekst Dz. U. z 2003 r. Nr 119 poz. 1116 ze zm.) przedmiotem działalności spółdzielni może być:

1) budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych;

11) budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków spółdzielczych własnościowych praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także do miejsc postojowych w garażach wielostanowiskowych;

2) budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także ułamkowego udziału we współwłasności w garażach wielostanowiskowych;

3) budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych w celu przeniesienia na rzecz członków własności tych domów;

4) udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych;

5) budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.

Czynności wymienione w pkt. 1 - 3 nie są wymienione w art. 2 ustawy z dn. 08.01.1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11 poz. 50 ze. zm) i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W sytuacji gdy spółdzielnia mieszkaniowa w zamian za wniesiony wkład budowlany ustanawia na rzecz swoich członków spółdzielcze lokatorskie lub własnościowe prawo do lokalu bądź prawo odrębnej własności lokalu czy też własności domów, to czynności tych nie można kwalifikować do czynności kupna - sprzedaży w rozumieniu art. 535 Kodeksu Cywilnego ani w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o p.t.u.

Z art. 4 w/w ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wynika, że członkowie spółdzielni są zobowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem lokali, nieruchomości stanowiących mienie spółdzielcze, nieruchomości wspólnych oraz zobowiązaniach z innych tytułów przez uiszczenie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

Z wyjaśnienia Izby Skarbowej w Katowicach pismo PPI/1/005/13/2001/W-8167/2001 z dn. 20.07.2001 r. wynika, że opłaty eksploatacyjne płacone przez członków spółdzielni zajmujących na podstawie spółdzielczego własnościowego prawa lokal użytkowy nie mogą być traktowane jako opłaty czynszowe, gdyż czynsz jest wynagrodzeniem za zajmowanie cudzego lokalu na podstawie umowy najmu lub dzierżawy. Opłaty te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a podatek VAT naliczony przy zakupie towarów i usług związanych z opłatami nie polega odliczeniu, ponieważ związany jest z działalnością nie podlegająca opodatkowaniu. Spółdzielnia mieszkaniowa wykonując czynności nie podlegające opodatkowaniu nie ma podstaw do wystawienia faktury VAT spełniającej wymogi wynikające z § 35 ust. 6 - 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dn. 22.03.2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 27, poz 268 ze zm.) takich jak: wartość netto, stawka podatku, kwota podatku itp. Natomiast w przypadku gdy członek Spółdzielni posiadający spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu użytkowego prowadzi w tym lokalu działalność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, spółdzielnia mieszkaniowa może wystawiać faktury VAT z wyodrębnionym podatkiem wyłącznie od czynności opodatkowanych, związanych z opłatami eksploatacyjnymi np. wysokość pod VAT z tytułu dostaw c.o., wody, wywozu śmieci. Można to jednak robić w zakresie, w jakim obowiązujący w tej spółdzielni statut zezwala na nietraktowanie tych rozliczeń jako partycypowanie członków Spółdzielni w kosztach budowy, utrzymania i eksploatacji nieruchomości spółdzielczych.

Z pisma Spółdzielni mieszkaniowej załączonego do zapytania wynika, że nabywa dla członków spółdzielni towary i usługi z naliczonym podatkiem VAT, związane z działalnością nie podlegającą opodatkowaniu, takie jak energia cieplna, woda, wywóz nieczystości itp. nie odlicza tego podatku i obciąża w całości koszty. Poniesione koszty Spółdzielnia rozlicza na członków spółdzielni, gdyż nie świadczy w tym przypadku usługi na ich rzecz, a poszczególne elementy poniesionych kosztów przerzuca na swoich członków jako opłatę, którą członkowie spółdzielni są zobowiązani uiszczać zgodnie z postanowieniami statutu.

Wobec tego nie ma podstaw do kwestionowania prawidłowości wystawionej przez Spółdzielnie Mieszkaniową faktury VAT.