Z opisanego stanu faktycznego wynika, że :

- Podatnik jest autorem pracowniczego projektu wynalazczego, prawo do patentu przysługiwało pracodawcy,

- projekt wynalazczy stosowany był w firmie w latach 1987 – 1991, wynagrodzenie za jego stosowanie otrzymał podatnik w wyniku wyroku sądowego w 1993r.,

- otrzymane wynagrodzenie w 1993r. nie obejmowało jednak części produkcji wyrobów objętych projektem wynalazczym. Pracodawca w trakcie procesu sądowego nie ujawnił wszystkich korzyści ekonomicznych, skutkujących uprawnieniem do otrzymania wynagrodzenia,

- należne wynagrodzenie wraz z ustawowymi odsetkami za stosowanie pracowniczego projektu wynalazczego w latach 1989 - 1991 zostało więc zasądzone w 2001 r. wyrokiem Sądu na podstawie art. 98, 98a i 108 ustawy z dnia 19.10.1972r. o wynalazczości /Dz. U. z 1993r. Nr 23, poz. 117/,

- zasądzone wynagrodzenie wraz z ustawowymi odsetkami płacone ma być w ratach, ale do dnia złożenia zapytania pytający otrzymał jedynie odsetki za zwłokę.

W związku z powyższym podatnik pyta czy od otrzymanego wynagrodzenia i odsetek za zwłokę należy zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych?

W oparciu o przedstawiony stan faktyczny wyjaśnia się, że sposób opodatkowania przychodów wynalazcy uzależniony jest od warunków, w jakich wynalazek został dokonany oraz w jakiej formie uzyskiwane są z tego tytułu przychody.

Uregulowania zawarte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych /t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz.176 z późn. zm./, dotyczące sposobu opodatkowania przychodów przysługujących twórcom projektów wynalazczych należy zatem rozpatrywać w kontekście przepisów ustawy o wynalazczości określających status prawny twórców projektów wynalazczych w zakresie prawa do uzyskania patentu, prawa ochronnego oraz prawa do wynagrodzenia.

Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 19 października 1972 r. o wynalazczości /t.j. Dz.U. z 1993 r. Nr 26, poz.117 z późn. zm. / twórcy projektu wynalazczego przysługuje, na warunkach określonych w ustawie, prawo do uzyskania patentu, prawa ochronnego oraz prawo do wynagrodzenia. Prawo do patentu na wynalazek dokonany przez twórcę w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy albo realizacji innej umowy przysługuje pracodawcy lub zamawiającemu, chyba że strony ustaliły inaczej / art. 20 ust. 2 cyt. ustawy /.

W takiej sytuacji tj. gdy przedsiębiorcy przysługuje prawo do patentu, twórca wynalazku ma prawo do wynagrodzenia za korzystanie z tego wynalazku przez przedsiębiorcę /art.98a ust. 1 w/w ustawy /. W myśl ust. 2 tego artykułu wynagrodzenie ustala przedsiębiorca w słusznej proporcji do korzyści uzyskanych z wynalazku przez tego przedsiębiorcę, chyba że strony w umowie postanowiły inaczej. Wynagrodzenie to, zgodnie z postanowieniami ust. 3 powołanego art. 98a , wypłaca się w całości najpóżniej w ciągu dwóch miesięcy po upływie roku od dnia uzyskania pierwszych korzyści z wynalazku lub w częściach w ciągu dwóch miesięcy po upływie kazdego roku uzyskiwania korzyści z wynalazku.

Ze stanu faktycznego sprawy wynika, że podatnik jest twórcą pracowniczego projektu wynalazczego, prawo do patentu przysługuje przedsiebiorcy, a zatem podatnikowi z tytułu korzystania przez przedsiębiorstwo / byłego pracodawcę i jego następców prawnych / z tego projektu przysługiwało, w myśl powołanych wyżej przepisów, wynagrodzenie. Wobec jego nieotrzymania, świadczenie to zostało zasądzone wraz z ustawowymi odsetkami powołanym wyżej wyrokiem sądowym.

Jak z powyższego wynika, przedmiotowe wynagrodzenie ma swoje źródło w istniejącym w przeszłości stosunku pracy, stanowi więc przychód ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust.1 pkt 1 w/w ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, określony treścią art. 12 cyt. ustawy podatkowej. Przepis ten stanowi, że za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń i świadczeń częściowo odpłatnych.

Należne wynagrodzenie jako przychód ze stosunku pracy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych / po uwzględnieniu kosztów uzyskania właściwych dla tego rodzaju przychodu - w roku bieżącym wynoszą one 102,25 zł miesięcznie/. Żaden przepis cyt. ustawy podatkowej nie zwalnia tych wynagrodzeń od opodatkowania.

Natomiast wypłacone odsetki za zwłokę z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 w/w ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne są od podatku dochodowego. Przepis ten stanowi bowiem, że wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1.