W związku ze skierowanym zapytaniem czy cesja wierzytelności dokonana między dwoma firmami (podatnikami podatku od towarów i usług), podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych”, Naczelnik Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie, działając na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), wyjaśnia co następuje:

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że „P.” S.A. nabyła wierzytelność na podstawie umowy cesji (przelewu). Nabycie wierzytelności nastąpiło najprawdopodobniej w celu jej windykacji bądź dalszej odsprzedaży, gdyż przedmiot działalności ww. spółki obejmuje m.in. „pozostałe pośrednictwo finansowe, gdzie indziej niesklasyfikowane”.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959 ze zm.), podatkowi podlega m.in. sprzedaż i zamiana praw majątkowych. Nabyta przez „P.” S.A. wierzytelność własna zbywcy stanowi prawo majątkowe, o którym mowa w wyżej cyt. artykule.

Umowa cesji (przelewu) wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań, prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela. Istotą jej jest przeniesienie wierzytelności na osobę trzecią bez zgody dłużnika (art. 509 § 1 kodeksu cywilnego). Przeniesienie to może nastąpić na podstawie umowy sprzedaży, zamiany lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności (art. 510 kodeksu cywilnego), czyli dłużnicy zbywcy stają się dłużnikami nabywcy wierzytelności. Ponieważ w tym przypadku nabycie wierzytelności nastąpiło w drodze umowy cesji (przelewu), która jest specyficzną formą sprzedaży, dlatego też czynność niniejsza będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, o wyłączeniu umowy sprzedaży spod działania przepisów cyt. ustawy nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami podatku VAT, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna z nich z tytułu dokonania tej określonej czynności jest opodatkowana podatkiem VAT lub jest z tego podatku zwolniona. Zgodnie z wyrokiem o sygn. NSA SA/Bk 877/02 z dnia 18.02.2003 r., z chwilą zawarcia umowy kupna-sprzedaży wierzytelności, żadna ze stron tej umowy nie została opodatkowana podatkiem VAT lub nie uzyskała z niego zwolnienia. Sprzedawca (cedent) zbywając własne wierzytelności, nie dokonał tego w ramach świadczonych usług pośrednictwa finansowego, dlatego też czynność ta nie mogła być objęta zwolnieniem z podatku VAT.

„P.” S.A. świadczy wprawdzie usługi pośrednictwa finansowego, lecz nie miała obowiązku podatkowego z tytułu samego nabycia wierzytelności. Nie uzyskała ona bowiem obrotu w rozumieniu art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług. Obrót taki ww. spółka może uzyskać dopiero w przyszłości, gdy sama dokona zbycia nabytej wierzytelności i z tego tytułu będzie opodatkowana lub zwolniona z podatku VAT, a nie będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W tym stanie rzeczy uznać należy, iż czynność - cesja wierzytelności własnych cedenta dokonana między dwoma firmami - podatnikami podatku VAT podlegać będzie podatkowi od czynności cywilnoprawnych.