Z przedstawionego stanu faktuycznego wynika, że spółdzielnia mieszkaniowa ponosi koszty z tytułu wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Spółdzielnia nie prowadzi działalności gospodarczej, a uzyskane dochody przeznacza na działalność statutową. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 15.12.2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2001r. Nr 4, poz. 27 ze zm.) różnica między kosztami a przychodami gospodarki zasobami mieszkaniowymi spółdzielni zwiększa odpowiednio koszty lub przychody tej gospodarki w roku następnym.

Na tle takich okoliczności Spółdzielnia występuje z zapytaniem, czy ta część dochodów, która odpowiada wpłatom na PFRON jest wolna od podatku dochodowego od osób prawnych?

Podatnik wyrażając swoje stanowisko w sprawie uważa, że ta część dochodów, która odpowiada wpłatom na PFRON nie jest związana z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych ani z działalnością statutową, nie jest zatem wolna od podatku dochodowego od osób prawnych. W związku z tym od dochodów odpowiadającym wpłatom na PFRON Spółdzielnia odprowadza podatek dochodowy.

Ponadto zdaniem Spółdzielni w sytuacji, kiedy osiągnie Ona stratę za okres sprawozdawczy, ta część wydatków, która nie stanowi kosztów uzyskania przychodów (w tym wpłaty na PFRON) będzie również objęta podatkiem dochodowym od osób prawnych, gdyż nie została przeznaczona na utrzymanie zasobów mieszkaniowych i inne cele statutowe.

W przedmiotowej sprawie stwierdzić należy:

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4f ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i z innych źródeł przychodów, z wyłączeniem dochodów wymienionych w art. 17 ust. 1a tejże ustawy – w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych i inne cele statutowe, z wyjątkiem działalności gospodarczej. Przepis ten ustala dwa warunki, których spełnienie uprawnia do wyłączenia określonych dochodów z opodatkowania podatkiem dochodowym:

- statut jednostki powinien zawierać wskazane w ustawie cele,

- dochód powinien być przeznaczony na cele statutowe.

Jednocześnie nadmienia się, że powołany wyżej przepis art. 17 ust.1 pkt 4 f ustawy podatkowej został uchylony przez art.1 pkt 13 lit. a) ustawy z 12 listopada 2003r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 202, poz. 1957), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2004r.

W art. 5 ust. 1 ustawy z 12 listopada 2003r. ustawodawca zastrzegł jednak, że zwolnienie, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4f ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2003r., stosuje się do dnia 31 grudnia 2004r. w zakresie i na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2003r.

W myśl art. 7 ust. 2 w/w ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. za koszty uzyskania przychodów uważa się koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Natomiast art. 16 ust. 1 pkt 36 ustawy podatkowej stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wpłat, o których mowa w art. 21 ust. 1 i w art. 23 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 ze zm.).

Zatem wpłaty na PFRON, jako nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów, wpływają na zwiększenie dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, który w takim przypadku różnić się będzie od zysku bilansowego jednostki ustalonego na podstawie prowadzonej ewidencji księgowej.

Zwolnieniem z podatku dochodowego od osób prawnych będzie objęta tylko ta część dochodu podatkowego, która spełnia warunek określony w art. 17 ust. 1 pkt 4 f ustawy podatkowej z dnia 15.02.1992r., tj. zostanie przeznaczona na cele statutowe spółdzielni mieszkaniowej.

Różnica stanowiąca nadwyżkę dochodu podatkowego nad zyskiem bilansowym, obejmująca wydatki nie zaliczane do kosztów uzyskania przychodów będzie podlegała opodatkowaniu.

Dochody stanowiące równowartość wydatków nie uznawanych za koszty uzyskania przychodów, podlegałyby przedmiotowemu zwolnieniu na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 f ustawy podatkowej tylko wówczas, gdyby wiązały się bezpośrednio z realizacją celów statutowych Spółdzielni.

Wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych zasilają dochody tego Funduszu, a zatem nie są wydatkami poniesionymi na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych lub na inne cele statutowe Spółdzielni.

Tym samym dochody odpowiadające równowartości wpłat na PFRON nie są zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych.

W sytuacji, gdy Spółdzielnia osiągnie za okres sprawozdawczy stratę bilansową i przy rozliczeniu podatkowym również wystąpi strata, to wysokość straty podatkowej będzie niższa od straty bilansowej o równowartość wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów, w tym z tytułu wpłat na PFRON. Nie wystąpi wówczas dochód podlegający opodatkowaniu, a tym samym zobowiązanie podatkowe.