INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 04.07.2012 r. (data wpływu 06.07.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania na podstawie wyroku sądowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 06.07.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania na podstawie wyroku sądowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 03.04.2012 r. Wnioskodawczyni uzyskała korzystny dla siebie wyrok Sądu Okręgowego, na podstawie którego przyznano Jej odszkodowanie w wysokości 100.000 zł wraz z należnymi odsetkami od dnia 20.03.2012 r. do dnia zapłaty. W pozwie z dnia 6.11.1998 r. dochodziła odszkodowania od wykonawcy robót budowlanych oraz od projektanta budynku jako osoba fizyczna i proces taki po wielu latach wygrała. Spór dotyczył wadliwie wybudowanego przez wykonawcę w 1996 r. budynku usługowo – mieszkalnego, w którym także Wnioskodawczyni mieszka. Ponieważ ściany tego budynku w ciągu 2 miesięcy popękały, Wnioskodawczyni wystąpiła o naprawienie szkody, jednakże zobowiązani nie uznawali roszczenia.

Biegły powołany w sprawie w kwietniu 2002 r. ustalił m.in. następujące usterki:

1. pęknięcie pionowe i skośne na ścianie wschodniej, zachodniej i południowej, na klatce schodowej, w sanitariacie,
2. szczeliny między ścianą kominową a ścianami podłużnymi oraz ścianami działowymi,
3. szczeliny od strony północnej i południowej,
4. wykonane wylewki wykruszyły się,
5. podciąg wykazuje ugięcie.
   
   

Naprawa wadliwej konstrukcji wymagała poniesienia przez Wnioskodawczynię dodatkowych nakładów finansowych na przywrócenie budynkowi wartości użytkowych jakie wynikały z jego pierwotnej funkcji i przeznaczenia. Sąd Okręgowy orzekający w sprawie przyjął jako podstawę prawną roszczenia art. 415 Kodeksu cywilnego, który mówi, iż ten kto szkodę wyrządził obowiązany jest do jej naprawienia. Początkowo sprawa toczyła się na podstawie art. 471 K.c., ale z uwagi na upływ okresu przedawnienia Sąd Okręgowy uznał zasadność orzekania także na podstawie art. 415 K.c. Sąd orzekający, uwzględniając fakt, iż od chwili wyrządzenia szkody (data zakończenia budowy – 1996 r.) do dnia orzekania minęło 16 lat i w tym czasie ceny robót budowlanych na lokalnym rynku zwiększyły się w wyraźny sposób, ustalił kwotę odszkodowania na poziomie odpowiadającym obecnym kosztom napraw koniecznych. Kwota zasądzonego odszkodowania była zatem orzeczona na pokrycie kosztów naprawy budynku (jako „usunięcia wad związanych z pęknięciami i powstaniem szczelin”), w ten sposób, aby mógł on być normalnie eksploatowany. Kwota odszkodowania obejmowała, więc szkodę rzeczywistą a nie szkodę z tytułu utraconych korzyści majątkowych jakie poszkodowany mógłby uzyskać, gdyby mu szkody nie wyrządzono. We wniesionym pozwie Wnioskodawczyni nie występowała z roszczeniem o przyznanie odszkodowania w zakresie lacrum cessans.

Nieruchomość jest obecnie użytkowana przez Wnioskodawczynię w ramach zgłoszonej działalności gospodarczej na podstawie wpisu do ewidencji dokonanego w dniu 23.09.2008 r. Budynek usługowo – mieszkalny został wprowadzony do ewidencji środków trwałych działalności gospodarczej w dniu 31.12.2003 r. Dopiero od tej daty nieruchomość ta jest wykorzystywana na potrzeby tej działalności. W tej nieruchomości Wnioskodawczyni zamieszkuje na stałe.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy orzeczone wyrokiem sądowym odszkodowanie solidarnie od wykonawcy robót budowlanych i projektanta, otrzymane na pokrycie kosztów naprawy budynku, może korzystać w całości ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym i prawnym, zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie obejmowało w całości uzyskaną kwotę odszkodowania na podstawie wyroku z dnia 03.04.2012 r. sygn. akt. XVI CC 11/06 Sądu Okręgowego w Warszawie.

Przepis ten mówi, że zwolnieniu od podatku dochodowego podlegają inne odszkodowania i zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku, z wyłączeniem odszkodowań otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. W niniejszej sprawie okoliczności te nie wystąpiły, ponieważ Wnioskodawczyni nie występowała z roszczeniem sądowym jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, a jedynie jako osoba fizyczna będąca inwestorem. Zarówno w czasie wyrządzenia szkody (1996 r.), jak również w chwili składania pozwu do sądu (1998 r.) nieruchomość ta nie była wykorzystywana w ogóle w działalności gospodarczej i miała charakter prywatny. Budynek ten został częściowo oddany do użytku 12.03.1998 r. Po tej dacie był on okresowo wykorzystywany do działalności gospodarczej przez córkę Wnioskodawczyni. Dopiero w grudniu 2003 r. Wnioskodawczyni zdecydowała się na wprowadzenie tego budynku do ewidencji środków trwałych w związku z jego gospodarczym wykorzystaniem. A zatem szkoda powstała w majątku osobistym Wnioskodawczyni, niezwiązanym z działalnością gospodarczą, a co za tym idzie odszkodowanie również dotyczy wyłącznie tego prywatnego majątku.

Z uzasadnienia ww. wyroku Sądu Okręgowego wynika podstawa prawna i faktyczna zasądzonego odszkodowania. Wyrządzone przez wykonawcę robót szkody spowodowały uszczerbek na majątku osobistym Wnioskodawczyni w związku z nieprofesjonalnym działaniem wykonawcy robót budowlanych oraz projektanta budynku. Wyrządzona szkoda majątkowa spowodowała, że Wnioskodawczyni jest zmuszona wydatkować dodatkowe środki finansowe, aby zapewnić bezpieczeństwo swojego budynku. Budynek jest tylko w części oddany do użytku, ponieważ pewna jego część nie może być używana dopóki nie zostaną wykonane roboty naprawcze, które Wnioskodawczyni będzie finansowała z przyznanego Jej odszkodowania. Gdyby Wnioskodawczyni tej szkody nie wyrządzono, wówczas nie musiałaby ponosić tych dodatkowych kosztów w ogóle.

Zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 3b updf obejmuje odszkodowania za szkody rzeczywiste, co miało miejsce w przypadku Wnioskodawczyni. Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w indywidualnej interpretacji z dnia 11.03.2010 r. sygn. ITPB2/415-1027/09/MK.

Wnioskodawczyni podkreśla, iż wypłata odszkodowania nie polepsza jej sytuacji ekonomicznej, a jedynie stanowi źródło finansowania nakładów koniecznych do poniesienia na zabezpieczenie budynku. Sąd orzekający w sprawie nie rozpatrywał w ogóle roszczeń w zakresie lacrum cessans, ponieważ Wnioskodawczyni nie ubiegała się o tego rodzaju odszkodowanie. Wnioskodawczyni powołała się na sentencję wyroku WSA w Łodzi z dniu 28.04.2009r. sygn. I SA/Łd 25/09, w którym Sąd dokonuje rozważań co do zakresu stosowania przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b updf, potwierdzając zasadność stosowania tego przepisu w przypadku odszkodowań za szkody w zakresie damnum emergens.

Z tego względu Wnioskodawczyni uważa, że cała kwota odszkodowania będzie korzystała ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie w pkt 3 wymieniono działalność gospodarczą, a w pkt 9 – inne źródła.

W świetle art. 14 ust. 1 ww., za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

W myśl art. 14 ust. 2 pkt 12 ww. ustawy, przychodem z działalności gospodarczej są również otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej.

Natomiast zgodnie z treścią art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak wynika z powyższego przepisu katalog przychodów zaliczanych do tzw. innych źródeł jest katalogiem otwartym. Tym samym do tegoż źródła należy zaliczyć wszystkie inne przychody, które nie mogą być zakwalifikowane do pozostałych kategorii źródeł, szczegółowo wymienionych w treści art. 10 ust. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Z powyższych przepisów wynika, iż otrzymane odszkodowania związane ze składnikami majątku wykorzystywanymi przez podatnika w prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej stanowią przychód z tej działalności. Nie korzystają one także ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. W konsekwencji, jako część przychodu uzyskanego z prowadzonej działalności gospodarczej, podlegają one opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Z treści przestawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w dniu 03.04.2012 r. Wnioskodawczyni uzyskała korzystny dla siebie wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie, na podstawie którego przyznano odszkodowanie. W pozwie z dnia 6.11.1998 r. Wnioskodawczyni dochodziła odszkodowania od wykonawcy robót budowlanych oraz od projektanta budynku jako osoba fizyczna i proces taki po wielu latach wygrała. Spór dotyczył wadliwie wybudowanego przez wykonawcę w 1996 r. budynku usługowo – mieszkalnego, w którym także Wnioskodawczyni mieszka. Sąd Okręgowy orzekający w sprawie przyjął jako podstawę prawną roszczenia art. 415 Kodeksu cywilnego. Początkowo sprawa toczyła się na podstawie art. 471 K.c., ale z uwagi na upływ okresu przedawnienia Sąd Okręgowy uznał zasadność orzekania także na podstawie art. 415 K.c. Sąd orzekający, uwzględniając fakt, iż od chwili wyrządzenia szkody (data zakończenia budowy – 1996 r.) do dnia orzekania minęło 16 lat i w tym czasie ceny robót budowlanych na lokalnym rynku zwiększyły się w wyraźny sposób, ustalił kwotę odszkodowania na poziomie odpowiadającym obecnym kosztom napraw koniecznych. Wnioskodawczyni wskazała, iż kwota zasądzonego odszkodowania była orzeczona na pokrycie kosztów naprawy budynku. Ponadto ze stanu faktycznego wynika, iż kwota odszkodowania obejmowała szkodę rzeczywistą a nie szkodę z tytułu utraconych korzyści majątkowych, jakie poszkodowany mógłby uzyskać, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Wnioskodawczyni nie występowała z roszczeniem o przyznanie odszkodowania w zakresie lacrum cessans.

Przedmiotowa nieruchomość jest obecnie użytkowana przez Wnioskodawczynię w ramach zgłoszonej działalności gospodarczej na podstawie wpisu do ewidencji dokonanego w dniu 23.09.2008 r. Budynek usługowo – mieszkalny został wprowadzony do ewidencji środków trwałych działalności gospodarczej w dniu 31.12.2003 r. Dopiero od tej daty nieruchomość ta jest wykorzystywana na potrzeby tej działalności.

W tej nieruchomości Wnioskodawczyni zamieszkuje na stałe.

Dla dokonania oceny faktu związania składnika majątkowego z prowadzoną działalnością gospodarczą, istotny jest stan faktyczny istniejący w chwili zajścia zdarzenia losowego oraz moment powstania szkody.

Odnosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy, należy zauważyć, iż szkoda w przedmiotowej nieruchomości powstała przed rozpoczęciem przez Wnioskodawczynię działalności gospodarczej, w której była użytkowana ta nieruchomość. Zatem zdarzenie losowe, tj. wadliwe wybudowanie budynku nie postało w składniku majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W związku z powyższym w przedmiotowej sprawie nie zachodzi przesłanka wyłączająca ze zwolnienia określona w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a), a otrzymane odszkodowanie nie stanowi dla Wnioskodawczyni przychodu z działalności gospodarczej.

W stanie faktycznym Wnioskodawczyni wskazała, iż Sąd Okręgowy orzekający w sprawie przyjął jako podstawę prawną roszczenia art. 415 Kodeksu cywilnego, a następnie z uwagi na upływ okresu przedawnienia – także art. 415 K.c.

Zgodnie z art. 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Natomiast stosownie do art. 415 Kodeksu cywilnego, kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Powołany przepis Kodeksu cywilnego stanowi dla poszkodowanego generalną podstawę prawną do domagania się naprawienia szkody.

Biorąc zatem pod uwagę opisane we wniosku okoliczności faktyczne, a w szczególności fakt, iż otrzymane na podstawie wyroku sądowego odszkodowanie było odszkodowaniem z tytułu szkody rzeczywistej powstałej z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania, a ponadto nie dotyczyło ono utraconych korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono, uznać należy iż przedmiotowe odszkodowanie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie tut. Organ zauważa że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

W odniesieniu do powołanej we wniosku indywidualnej interpretacji prawa podatkowego, tutejszy organ informuje, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.