Podatnik uzyskuje przychody z tytułu: utylizacji odpadów przemysłowych, produkcji i rozprowadzania wody oraz odprowadzania ścieków, o których mowa w art. 12 ust. 3d ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze. zm.).

Prowadzona przez Spółkę ewidencja księgowa umożliwia podział ponoszonych kosztów na koszty związane z w/w działalnościami. W przeważającym stopniu są to koszty stałe, które można jedynie przyporządkować do okresu ich poniesienia, a nie do konkretnego odbiorcy. Tym samym nie jest możliwe przypisanie ich do konkretnych przychodów.

W związku z powyższym Spółka wystąpiła z pytaniem, czy koszty stałe, których nie można powiązać z konkretnymi przychodami, mogą być ujęte jako koszty uzyskania przychodów w miesiącu ich poniesienia?

Dla prawidłowego ustalenia momentu odniesienia w koszty uzyskania przychodów wskazanych wydatków decydujące znaczenie ma interpretacja przepisów art. 15 ust. 1 i art. 15 ust. 4 w/w ustawy o podatku dochodowym. Kosztami uzyskania przychodów, stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Są to więc koszty bezpośrednio i pośrednio związane z całokształtem prowadzonej działalności gospodarczej. Natomiast przepis art. 15 ust. 4 ustawy podatkowej wyjaśnia moment rozliczenia wydatku w koszty uzyskania przychodu. Koszty podatkowe są więc potrącalne tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, tj. są potrącalne także koszty uzyskania poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące przychodów roku podatkowego oraz określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego, chyba że ich zarachowanie nie było możliwe; w tym przypadku są one potrącalne w roku, w którym zostały poniesione.

Dla należytego zinterpretowania przepisów art. 15 ust. 4 ustawy podatkowej, trzeba mieć na uwadze to, że koszty podatkowe ponoszone przez podmiot gospodarczy podlegają podziałowi na koszty bezpośrednie i pośrednie. Koszty bezpośrednie obejmują wydatki, które są ściśle (bezpośrednio) związane z danymi przychodami, jaki osiąga podmiot gospodarczy np. wydatki na nabycie towarów. Natomiast do kosztów pośrednich zalicza się wydatki, które nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych przychodach, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje ich uzyskanie np. koszty ogólnoadministracyjne. Dla ustalenia więc momentu potrącenia wydatków w ciężar kosztów uzyskania przychodów, Podatnik winien rozpoznać sposób powiązania kosztów z przychodami. W przypadku kosztów pośrednich, uzasadnienie ma odnoszenie wydatków w koszty podatkowe w momencie ich poniesienia. W stosunku do tego rodzaju kosztów doszukiwanie się ich bezpośredniej relacji z przychodami nie wchodzi w rachubę. Takie bowiem koszty, chociaż niewątpliwie związane są z osiąganymi przychodami, nie pozostają w uchwytnym związku z konkretnymi przychodami. Tym samym, nie jest możliwe ustalenie, w którym roku (okresie) podatkowym wystąpi przychód uzasadniający potrącenie takich kosztów.

W świetle powyższego należy stwierdzić, iż skoro Podatnik nie ma możliwości powiązać konkretnych kosztów z konkretnymi przychodami, w myśl zasad przewidzianych w art. 15 ust. 4 w/w ustawy, winien zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia.

Dodatkowo informuję, iż w przedstawionej przez Spółkę sytuacji nie może być zastosowana zasada wynikająca z art. 15 ust. 2 ustawy dotycząca proporcjonalnego ustalania kosztów do osiąganych przychodów, gdyż dotyczy ona wyłącznie sytuacji gdy podatnik osiąga przychody z dwóch różnych źródeł: podlegających opodatkowaniu i zwolnionych.