Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy odpowiadając na pytanie zawarte w piśmie z dnia 13 stycznia 2004 r., działając zgodnie z przepisami art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) - uprzejmie wyjaśnia.

Z treści pisma wynika, iż mąż Pani prowadzi działalność gospodarczą, nie posiada pełnych kwalifikacji niezbędnych do szkolenia uczniów, w związku z tym zatrudnia odpowiednią osobę na umowę o pracę. Pani z kolei posiada niezbędne kwalifikacje, jednakże nie jest Pani współwłaścicielem firmy ani pracownikiem zatrudnionym w firmie męża na podstawie umowy o pracę.

Występując w imieniu własnym i małżonka zawarła Pani w przedmiotowym piśmie pytanie dotyczące możliwości uzyskania ulgi w podatku dochodowym z tytułu wyszkolenia ucznia przez męża w przypadku, gdy Pani będzie osobą szkolącą.

Na podstawie przepisów art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. – o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 202, poz. 1956 z późn. zm.) podatnicy, którzy przed 1 stycznia 2004 r. zawarli z uczniami lub szkołami właściwe umowy, o których mowa w art. 27c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2004 r., oraz rozpoczęli praktyczną naukę zawodu lub szkolenie w celu przygotowania zawodowego nie później niż w roku szkolnym 2003/2004, nabywają prawo do ulgi uczniowskiej po 31 grudnia 2003 r. w zakresie i na zasadach określonych w art. 27c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2004 r.

Zgodnie z art. 27c ust. 2 cyt. ustawy, ulga polegająca na obniżeniu podatku dochodowego z tytułu szkolenia uczniów przysługuje osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą, w tym również w formie spółki prawa cywilnego lub osobowej spółki handlowej, z wyjątkiem spółki partnerskiej, uprawnionym na mocy odrębnych przepisów do szkolenia uczniów i zatrudniających w ramach prowadzonej działalności pracowników w celu przygotowania zawodowego. Ulga ta przysługuje także w przypadku, gdy uprawnionym do szkolenia uczniów jest przynajmniej jeden ze wspólników lub pracownik osoby (spółki) prowadzącej działalność gospodarczą. W świetle powyższego należy uznać, iż skoro prawo do ulgi uczniowskiej ustawodawca uzależnił od posiadania uprawnień do szkolenia uczniów przez ściśle określony krąg osób (w tym obok podatnika wymienił jedynie osoby mające status pracownika lub wspólnika spółki prowadzącej działalność), to uznanie kwalifikacji innych kategorii osób nie wymienionych w przepisie (np. żony podatnika) byłoby nieuzasadnionym rozszerzeniem uprawnień wynikających z tego przepisu.

Ponadto należy zauważyć, że wielokrotnie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego zwracano uwagę, że wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe w systemie prawa podatkowego są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej (powszechności i równości opodatkowania), a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej, czy zawężającej (z wyroku NSA z dnia 13 września 2000 r. ISA/Wr 261/98).

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego przedstawionego w piśmie należy stwierdzić, że w przypadku, gdy będzie Pani osobą szkolącą uczniów zatrudnionych w firmie męża w celu przygotowania zawodowego (nie będąc ani pracownikiem, ani wspólnikiem w firmie), mężowi po zakończeniu okresu szkolenia uczniów nie będzie przysługiwała ulga w podatku dochodowym zwana „ulgą uczniowską”.

Powyższej odpowiedzi udzielono w oparciu o stan faktyczny zawarty w piśmie, zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym w dniu udzielenia odpowiedzi.