Spółka przedstawiła następujący stan faktyczny:

Podatnik importuje leki, które następnie sprzedawane są na rynku lokalnym. W znacznej części portfolio produktów składa się z leków mających status leków refundowanych – uzyskiwanie przychodów z ich sprzedaży, co do zasady, uzależnione jest od umieszczenia produktu na liście leków refundowanych przez Ministra Zdrowia.

W lipcu 2002r. Podatnik wystąpił do Ministra Zdrowia z wnioskiem o wpis produktu, zarejestrowanego w Polsce przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, na listę leków refundowanych. Termin wpisu preparatu na listę leków refundowanych był kilkakrotnie odraczany. Do chwili obecnej specyfik nie posiada statusu leku refundowanego. W okresie od sierpnia 2002r. do stycznia 2003r. Spółka dokonała importu 9 partii przedmiotowego produktu, z terminami jego ważności przypadającymi od 13.11.2003r.do 18.03.2004r. Rozpoczęcie sprzedaży sprowadzonego preparatu miało nastąpić z chwilą uzyskania przez niego statusu leku refundowanego. W trakcie przedłużającej się procedury wpisu na listę leków refundowanych, znajdujący się w magazynie zapas leku uległ przeterminowaniu, w skutek czego musiał zostać zlikwidowany, obciążając pozostałe koszty operacyjne.

W odniesieniu do wskazanego specyfiku Strona prowadziła i nadal prowadzi działania reklamowe, polegające na informowaniu i zachęcaniu do stosowania produktu leczniczego, mające na celu zwiększenie liczby przepisywanych recept, dostarczania, sprzedaży lub konsumpcji produktów leczniczych. Reklama ta jest kierowana do osób uprawnionych do wystawiania recept oraz osób prowadzących zaopatrzenie w te produkty i polega przede wszystkim na odwiedzaniu wymienionych osób przez przedstawicieli handlowych i medycznych, dostarczaniu im próbek produktów leczniczych, sponsorowaniu spotkań promocyjnych oraz zjazdów i kongresów naukowych.

W oparciu o powyższy stan faktyczny zrodziła się wątpliwość, czy Strona może całość poniesionych wydatków na promocję i reklamę leku oraz całą wartość zlikwidowanego zapasu leku uznać za koszt uzyskania przychodu w roku poniesienia wydatków i likwidacji zapasu?

W przedstawionym stanie faktycznym zastosowanie znajduje przepis art. 15 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), który stanowi, iż kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust 1.

W przedstawionym stanie faktycznym, mając na względzie powołany powyżej przepis prawa podatkowego, stwierdzić należy, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów. Warunkiem koniecznym zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodu nie jest wystąpienie konkretnego przychodu, lecz działanie podatnika w celu jego potencjalnego osiągnięcia.

Z drugiej jednak strony, nie można stwierdzić, że każdy wydatek poniesiony przez podmiot gospodarczy w ramach prowadzonej działalności należy uznać za koszt uzyskania przychodu, gdyż oznaczałoby to w praktyce przerzucenie na budżet państwa całego ryzyka związanego z określonym przedsięwzięciem gospodarczym. Możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku jako kosztu uzyskania przychodu w sytuacji, kiedy poniesienie tego wydatku nie było związane z uzyskaniem przychodu, uzależnione jest więc od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie dokonywania wydatku mógł i powinien przewidzieć, iż wydatek ten spodziewanego przychodu nie przysporzy. Podatnik uznając określone wydatki za koszty uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści, bowiem o te koszty pomniejszona zostaje podstawa opodatkowania. Strona podejmując decyzję o poniesieniu określonych kosztów, winna w oparciu o racjonalnie i obiektywnie przesłanki uzasadnić związek kosztu z przychodem.

W przedstawionym stanie faktycznym Podatnik założył, iż do obrotu preparat leczniczy zostanie skierowany dopiero po wpisie na listę leków refundowanych. W momencie dokonywania zakupu towaru Strona nie posiadała wiedzy na temat terminu wpisu specyfiku na listę leków refundowanych, istniała również opcja, iż lek nie zostanie w ogóle wpisany na przedmiotową listę.

Poszczególne partie leku uległy przeterminowaniu w ciągu zaledwie 1,5 roku od daty zakupu, co w odniesieniu do produktu farmaceutycznego jest okresem bardzo krótkim.

Strona podejmując konkretne decyzje gospodarcze winna uwzględnić okoliczność, iż procedura wpisu leku na listę leków refundowanych może mieć długotrwały charakter, że w takim przypadku zapasy produktu mogą osiągnąć granicę ważności, oraz, że żaden farmaceuta nie zaopatrzy apteki w leki praktycznie przeterminowane.

Zauważyć należy, iż przedmiotowy lek był dopuszczony do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i mógł być sprzedawany za pełną odpłatnością (uzyskanie wpisu na listę leków refundowanych nie jest warunkiem koniecznym do dokonywania sprzedaży), co mogłoby zmniejszyć straty Podatnika.

W przedstawionym stanie faktycznym, mając na względzie powołane powyżej przepisy prawa podatkowego, uznać należy, iż nie stanowią kosztów uzyskania przychodów zarówno wydatki na zakup zapasu leku zlikwidowanego w efekcie przeterminowania, jak również wydatki na kampanię reklamową przeterminowanego leku, chyba że Podatnik dysponuje dowodami potwierdzającymi, iż poniesienie opisanych wydatków było racjonalne i celowe dla generowania przychodów i funkcjonowania podmiotu.