Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) – nie uważa się za koszt uzyskania przychodów wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej – także małżonków i małoletnich dzieci wspólników.

Jeżeli jednak, tak jak wynika z pisma, Pana syn jest dzieckiem pełnoletnim – przepis ten nie ma w Pana przypadku zastosowania. Może Pan w swoich kosztach ujmować wypłacone synowi wynagrodzenie.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie różnicują sytuacji pracodawcy w przypadku zatrudnienia dorosłego dziecka. Na podatniku ciążą takie same obowiązki w zakresie obliczania i pobierania zaliczek na podatek dochodowy jak w przypadku zatrudnienia każdego innego pracownika.

Jako pracodawca jest Pan płatnikiem podatku należnego od pracowników, a także płatnikiem jego składek na ubezpieczenie społeczne, a więc emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne. W przypadku jednak, gdy pracownik (pełnoletnie dziecko), pozostaje z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą we wspólnym gospodarstwie domowym – inna będzie kwota należnej zaliczki na podatek dochodowy.

Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998 r. Nr 137, poz. 887 ze zm.), jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, o których mowa w ust. 11 – dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca.

Na podstawie art. 8 ust. 11 tej ustawy – za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność (...) uważa się małżonka, dzieci własne (...), jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności (...).

W związku z tym, że pracownik dla celów ubezpieczeń społecznych traktowany jest jako osoba współpracująca – nie ponosi z własnego wynagrodzenia składek na ubezpieczenie społeczne.

Na mocy przepisu art. 16 ust. 5 a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe osób współpracujących finansuje w całości z własnych środków osoba prowadząca pozarolniczą działalność.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe ubezpieczonych,

o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 (tj. osób prowadzących pozarolniczą działalność oraz osób z nimi współpracujących), stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale (...) (art. 18 ust. 8 ww. ustawy).

Mając na uwadze powyższe, podstawą obliczenia miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych pracownika zatrudnionego na umowę o pracę, będącego pełnoletnim członkiem rodziny i pozostającego we wspólnym gospodarstwie domowym będzie przychód pomniejszony o właściwe koszty uzyskania przychodu.

Zgodnie natomiast z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. z 2003 r. Nr 45, poz. 391 ze zm.) – obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają:

• osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniem społecznym (...), które są:

a)pracownikami w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,

c)osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi.

Ponieważ syn Pana, w świetle ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych traktowany jest jako osoba współpracująca, to konsekwentnie dla celów ubezpieczenia zdrowotnego jest osobą współpracującą.

Podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 litera „c” (tj. prowadzących pozarolniczą działalność i osób współpracujących), stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego wynagrodzenia (...) (art 23 ust. 2 ww. ustawy).

Na mocy art. 27 ust. 12 tej ustawy – za osobę współpracującą z osoba prowadzącą pozarolniczą działalność składkę oblicza, odprowadza i finansuje ze środków własnych osoba prowadząca pozarolniczą działalność.

W świetle powyższego, składki na ubezpieczenie zdrowotne nie pomniejszą podatku dochodowego od dochodu pracownika, obliczonego zgodnie z art. 27 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie bowiem z art. 27 b ust. 1 tej ustawy – podatek dochodowy obliczony zgodnie z art. 27 lub art. 30 c , w pierwszej kolejności ulega obniżeniu, o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne:

1. opłaconej w roku podatkowym bezpośrednio przez podatnika zgodnie z przepisami o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia.
2. pobranej w roku podatkowym przez płatnika zgodnie z przepisami o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (...).

Opłacane przez Pana (z własnych środków), składki na ubezpieczenie społeczne, pomniejszą zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 2 litera „a” ustawy , dochód Pana z tytułu prowadzonej przez Pana pozarolniczej działalności gospodarczej.

Natomiast opłacane przez Pana (z własnych środków) składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, pomniejszą zgodnie z art. 27 b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatek dochodowy obliczony zgodnie z art. 27 ustawy.