Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych(Dz. U. Nr 86, poz.959 ze zm.) umowy pożyczki podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Wyłączone z opodatkowania tym podatkiem, na podstawie art. 2, pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, są czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności, na podstawie odrębnych przepisów, jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona od tego podatku.

Nie podlegają, więc podatkowi od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, których dokonanie powoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym, jeżeli umowa pożyczki będzie podlegała podatkowi od towarów i usług, zastosowanie znajdzie wyłączenie od podatku od czynności cywilnoprawnych określone w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast w sytuacji, gdy przedmiotowa umowa pożyczki nie będzie podlegała podatkowi od towarów i usług, objęta będzie podatkiem od czynności cywilnoprawnych na zasadach ogólnych.

Zgodnie z zasadami metodycznymi polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), stosowanej od 01.01.2003 r. do celów poboru podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a także Klasyfikacji Wyrobów i Usług (KWiU), stosowanej do dnia 31.12.2002 r. do celów poboru podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, działalność polegająca udzielaniu pożyczek poza systemem bankowym jest usługą finansową podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Na mocy art. 7 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 08.01.1993 r. o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz.50 ze zm.) ww. usługa, jako mieszcząca się w zakresie PKWiU 65.22.10-00.90 „Usługi pośrednictwa finansowego”, jest zwolniona z tego podatku.

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 08.01.1993 r. o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym (Dz.U.Nr 11, poz.50 ze zm.) opodatkowaniu podlega sprzedaż towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Do identyfikacji towarów i usług dla potrzeb podatku od towarów i usług wykorzystywane są klasyfikacje statystyczne.

Dokonując analizy przedstawionego stanu faktycznego należy stwierdzić, iż:

z tytułu zawarcia umowy pożyczki pomiędzy osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej jako pożyczkodawcą, a firmą jako pożyczkobiorcą powstaje obowiązek w podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż żadna ze stron tej umowy nie zostaje opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub nie uzyska z niego zwolnienia.

W przypadku dotyczącym udzielenia pożyczki przez firmę w zakresie działalności polegającej na świadczeniu usług finansowych poza systemem bankowym zgodnie z klasyfikacją PKWiU, które to czynności korzystają na podstawie załącznika nr 2 do ustawy o podatku od towarów i usług ze zwolnienia z tego podatku na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych czynność taka korzysta z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.