W odpowiedzi na pismo z dnia 30.04.2004 r. znak DK/1702/2004 uprzejmie informuję:
Ad.1
Zgodnie z zapisem art. 5 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast w myśl art. 7 ust. 1 pkt 5 w/w ustawy przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.
Zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 10 w/w ustawy obowiązek podatkowy z tytułu powyższych czynności powstaje z chwilą otrzymania całości lub części wkładu budowlanego lub mieszkaniowego, nie później jednak niż z chwilą ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, lub przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, lub wydania albo przeniesienia własności lokalu lub własności domów jednorodzinnych.
Tak więc jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, lub przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu nastąpiło przed 1 maja 2004 r., to opłaty wnoszone z tego tytułu po dniu 1 maja 2004 r. nie podlegają ustawie o VAT.
Ad. 2-4
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 zwalnia się od podatku dostawę obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy; zwolnienie nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe.
Z unormowania tego wynika, że ze zwolnienia od podatku korzysta dostawa obiektów budownictwa mieszkaniowego na rynku wtórnym, w tym również lokali zasiedlonych objętych spółdzielczymi prawami do lokali mieszkalnych i domów jednorodzinnych. Natomiast dostawa obiektów budownictwa mieszkaniowego realizowana na rynku pierwotnym, tzn. przed pierwszym zasiedleniem lub zamieszkaniem, w tym również w formie stanowienia i przenoszenia spółdzielczych praw do lokali mieszkalnych i domów jednorodzinnych w każdym przypadku podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z tym że do 31 grudnia 2007 r. na podstawie art. 146 ust. 1 pkt 2 lit. b w/w ustawy o VAT dostawa obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części z wyłączeniem lokali użytkowych korzysta z opodatkowania według stawki 7%.
Ad. 5
Zgodnie z art. 146 ust. 1 pkt 3 lit. c w/w ustawy w okresie od dnia przystąpienia Rzeczpospolitej Polskiej do Unii Europejskiej do dnia 31 grudnia 2007 r. do przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu oraz przeniesienia na rzecz członka spółdzielni własności lokalu mieszkalnego lub własności domu jednorodzinnego stosuje się stawkę podatku w wysokości 0%.
Jednocześnie w myśl art. 153 ust. 2 w/w ustawy jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, to przepisów ustawy nie stosuje się w przypadku jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed 1 maja 2004 r.
Tak więc jeżeli:
a) ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r., to przekształcenie po 1 maja 2004 r. tego prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, w myśl art. 153 ust. 2 w/w ustawy nie podlega podatkowi VAT.
b) ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub zasiedlenie tego lokalu nastąpiło po 1 maja 2004 r., to przekształcenie tego prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w jego miejsce prawa odrębnej własności lokalu w ciągu 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego podlega opodatkowaniu, przy czym do 31 grudnia 2007 r. :
- przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest opodatkowane stawką 0% (art. 146 ust. 1 pkt. 3 lit. c w/w ustawy o PTU),
- ustanowienie w miejsce spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego prawa odrębnej własności lokalu - stawką 7% (art. 146 ust. 1 pkt. 2 lit. b w/w ustawy o PTU).
c) ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub zasiedlenie tego lokalu nastąpiło po 1 maja 2004 r., to przekształcenie tego prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w jego miejsce prawa odrębnej własności lokalu po 5 latach od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zwolnione od podatku VAT (art. 43 ust. 1 pkt 10 w/w ustawy o VAT).
Ad.6
Jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie tego prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu zgodnie z art. 29 ust. 8 w/w ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku. Jednocześnie w myśl art. 29 ust. 4 w/w ustawy o VAT obrót zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, a także kwot wynikających z dokonanych korekt faktur.