W związku z pismem Ochotniczej Straży Pożarnej z dnia 16.03.2004 (wpł. do Urzędu – 19.03.2004 r.) w sprawie korzyści i ograniczeń wynikających z ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873) dotyczących ochotniczych straży pożarnych Naczelnik Urzędu Skarbowego działając na podst. art. 14a § 1 i 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) informuje:

I. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2004 r. przewiduje w art. 17 ust. 1 pkt 6c) zwolnienie od podatku dochodowego dochodów organizacji pożytku publicznego, o których mowa w przepisach o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – w części przeznaczonej na działalność statutową, z wyłączeniem działalności gospodarczej.

Art. 17 ust. 1a w/w ustawy stanowi, że zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, nie dotyczy :

• dochodów uzyskanych z działalności polegającej na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5 % oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali lub dochodów uzyskanych z handlu tymi wyrobami; zwolnieniem objęte są jednak dochody jednostek naukowych i badawczo-rozwojowych, w rozumieniu odrębnych przepisów, uzyskane z działalności polegającej na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego,
• dochodów uzyskanych z działalności polegającej na oddaniu środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych do odpłatnego używania na warunkach określonych w art. 17a - 17k,
• dochodów, bez względu na czas ich osiągnięcia, wydatkowanych na inne cele niż wymienione w tych przepisach.

Zgodnie z art. 17 ust. 1b tej ustawy, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, ma zastosowanie, jeżeli dochód jest przeznaczony i – bez względu na termin – wydatkowany na cele określone w tym przepisie, w tym także na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz na opłacenie podatków niestanowiących kosztu uzyskania przychodów.

Art. 17 ust. 1e i 1f ustawy przewidują inne możliwości lokowania dochodów przy zachowaniu zwolnienia, o którym mowa w ust. 1.Zgodnie z art. 17 ust. 1e zwolnienie to przysługuje również w przypadku nabycia:

• wyemitowanych po dniu 1 stycznia 1989 r. obligacji Skarbu Państwa lub bonów skarbowych oraz obligacji wyemitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego po dniu 1 stycznia 1997 r.,
• innych papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu, przy spełnieniu warunków w tym przepisie określonych,
• jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych działających na podstawie ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 49, poz. 448 ze zm.).

Ust. 1f tego artykułu stanowi, że zwolnienie, o którym mowa w ust. 1e, ma zastosowanie, jeżeli dochód jest przeznaczany i wydatkowany, bez względu na termin, na cele określone w ust. 1.

Stosownie do art. 25 ust. 5 w/w ustawy podatnik posiadający status organizacji pożytku publicznego, który złoży właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w formie pisemnej oświadczenie, że jest podatnikiem zwolnionym od podatku na podstawie art. 17 ust. 1 tej ustawy, nie osiąga przychodów z działalności wymienionej w art. 17 ust. 1a pkt 1 oraz nie dokonuje wydatków na cele inne niż określone w art. 17 ust. 1b, 1e i 1f – jest zwolniony od obowiązków wynikających z ust. 1 ( tj. od składania deklaracji miesięcznych wg ustalonego wzoru, o wysokości dochodu (straty) osiągniętego od początku roku podatkowego ( CIT-2 ) od dnia złożenia tego oświadczenia.W przypadku zmiany stanu faktycznego uzasadniającego to zwolnienie podatnik, bez wezwania jest obowiązany stosować przepisy ust. 1-4 ustawy.

II. Przepisy ustawy o VAT nie przewidują szczególnych unormowań w zakresie zwolnień podmiotowych dla ochotniczych straży pożarnych.

W myśl art. 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym ( Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm. obowiązującej do dnia 30.04.2004 r.) opodatkowaniu podlegała sprzedaż towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z dnia 05.04.2004 r. obowiązującej od dnia 01.05.2004 r.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów

Zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z dnia 1 maja 2004 r. Nr 97, poz. 970) zwalnia się od podatku dostawę towarów, z wyłączeniem towarów wymienionych w załączniku nr 1 do ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 29, poz. 257), dokonywaną przez organizacje pożytku publicznego, o których mowa w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873), jeżeli towary zostały nabyte przez te organizacje:

• a) jako darowizny rzeczowe pochodzące ze zbiórek publicznych, o których mowa w ustawie z dnia 15 marca 1933 r. o zbiórkach publicznych (Dz. U. Nr 22, poz. 162 ze zm.),
• b) za środki pieniężne pozyskane ze zbiórek, o których mowa w przepisach wymienionych w lit. a) - z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

Ust. 2 § 8 wyżej cytowanego rozporządzenia stanowi - zwolnień o których mowa w ust. 1 pkt 3, nie stosuje się do:

1. do pozostałej działalności, niezaliczonej do działalności pożytku publicznego, wyodrębnionej na podstawie art. 21 pkt 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;
2. jeżeli organizacja pożytku publicznego narusza warunki lub zasady działania określone w ustawie wymienionej w pkt 1.

Ust. 3 § 8 wyżej cytowanego rozporządzenia stanowi - zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, obowiązuje w odniesieniu do towarów:

1. których wartość rynkowa uwzględniająca podatek przekracza 2000 zł - wyłącznie w przypadku, gdy organizacja pożytku publicznego posiada dokumentację pozwalającą na identyfikację darczyńcy i potwierdzającą dokonanie darowizny, a w przypadku darowizny z terytorium państwa trzeciego posiada dodatkowo dokument celny, z którego wynika, że import tych towarów nie korzystał ze zwolnień, o których mowa w art. 81 ustawy;
2. pod warunkiem, że nabycie przez organizację pożytku publicznego zostało udokumentowane posiadaną fakturą lub dokumentem celnym potwierdzającym, że import towarów nie korzystał ze zwolnień, o których mowa w art. 81 ustawy.

W myśl nowej ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Ponadto w załączniku nr 3 do nowej ustawy zostały wymienione towary przeznaczone na cele ochrony przeciwpożarowej opodatkowane stawką podatku 7 %. Stawka ta ma zastosowanie, zgodnie z art. 41 ust. 10 ustawy do dostaw na terytorium kraju towarów wymienionych w poz. 129-134 zał. nr 3 do ustawy, dla jednostek ochrony przeciwpożarowej, przeznaczonych na cele ochrony przeciwpożarowej.

III W ustawie z dnia 09.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959 ze zm.) ustawodawca zawarł podmiotowe zwolnienie w art.8 pkt 2a), w myśl którego zwalnia się od podatku od czynności cywilnoprawnych organizacje pożytku publicznego, jeżeli dokonują czynności cywilnoprawnych wyłącznie w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego w rozumieniu przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Zatem, jeżeli jedną ze stron czynności cywilnoprawnych jest organizacja pożytku publicznego, to stosownie do art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 09.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych ma zastosowanie obniżenie stawki podatku od tej czynności cywilnoprawnej o 50% dla pozostałych stron (strony).