Ad1) Z przedstawionego w nadesłanym zapytaniu stanu faktycznego wynika jedynie, iż osobom zatrudnionym w Urzędzie w Polsce a pracującym w Brukseli, wypłacane są diety z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Nie wyjaśniono natomiast kwestii dotyczącej miejsca wykonywania pracy określonego w umowach o pracę zawartych z poszczególnymi pracownikami Urzędu. Powyższa kwestia ma istotne znaczenie z punktu widzenia mogących mieć w sprawie zastosowanie przepisów art. 21 ust. 1 pkt 16 lub 20 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst. jedn.: Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2004r.

Stosownie bowiem do treści art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są diety i inne należności za czas:

a) podróży służbowej pracownika,

b) podróży osoby niebędącej pracownikiem

- do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Podróżą służbową w rozumieniu art. 775 Kodeksu pracy jest wykonywanie na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy pracownika. Stałe miejsce pracy natomiast winno być wskazane w umowie o pracę. O tym więc, czy wyjazd służbowy pracownika może być uznany za podróż służbową, decyduje przede wszystkim to, czy pracownik ma zadanie do wykonania poza miejscem, które zostało wskazane jako stałe miejsce pracy.

A zatem, jeżeli pracownik wykonuje zadania związane ze stosunkiem pracy poza stałym miejscem pracy wskazanym w umowie o pracę, przysługujące mu z tytułu podróży służbowej diety podlegają zwolnieniu określonemu w wyżej cytowanym art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odmienną sytuację reguluje przepis art. 21 ust. 1 pkt 20 ww. ustawy podatkowej, który stanowi, iż zwolnieniu podlega część dochodów osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, przebywających czasowo za granicą i uzyskujących dochody ze stosunku pracy lub stypendiów, z wyjątkiem wynagrodzenia uzyskiwanego przez członka służby zagranicznej - w wysokości równowartości diety z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, za każdy dzień, w którym była wykonywana praca lub otrzymywane stypendium; zwolnienie dotyczy dochodów nieprzekraczających rocznie równowartości trzydziestu diet, z zastrzeżeniem ust. 15.

Reasumując stwierdzić należy, iż jeżeli stałe miejsce wykonywania pracy pracowników Urzędu, zgodnie z treścią umowy o pracę, znajduje się w Polsce, natomiast w Brukseli wykonują jedynie zadania służbowe na polecenie swego pracodawcy – to zgodnie z brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt 16 ww. ustawy podatkowej wypłacane przez pracodawcę diety podlegają zwolnieniu do wysokości wskazanej w odrębnych przepisach (tj. w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju – Dz. U. Nr 236, poz. 1991).

Natomiast, jeżeli stałe miejsce wykonywania pracy, zgodnie postanowieniami umowy o pracę, znajduje się w Brukseli – to w tej sytuacji zastosowanie znajduje przepis art. 21 ust. 1 pkt 20 u.p.d.o.f.

Ad 2) Odnosząc się do kwestii wysokości kosztów uzyskania mających zastosowanie do umów nazwanych w zapytaniu umowami o dzieło (o treści „Wykonanie opracowania projektu oraz realizacja 50 okolicznościowych medali” i „Wykonania 100 egzemplarzy pamiątkowego medalu”) wyjaśnić należy, iż kwestię wysokości kosztów uzyskania przychodu z powyższego tytułu reguluje przepis art. 22 ust. 9 pkt 3 ww. ustawy podatkowej, zgodnie z którym z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami – koszty uzyskania przychodu określa się w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Z treści powołanego przepisu wynika, że przesłanką zastosowania kosztów w podanej wysokości jest stwierdzenie korzystania przez podatnika (twórcę) z wymienionych praw w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 80, poz. 904 z późn.).

Stosownie do art. 1 ust. 1 ww. ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

W ocenie charakteru danej działalności nie można stosować uogólnień. Nie każda bowiem działalność mająca znaczenie twórcze jest jednocześnie przedmiotem prawa autorskiego.

W związku z powyższym, Urząd zatrudniający wykonawcę na podstawie umów o dzieło winien zdecydować czy wykonywane przez niego prace w ramach tych umów są przedmiotem prawa autorskiego.W przypadkach wątpliwych istnieje możliwość dokonania rozstrzygnięcia w oparciu o opinie specjalistów z danej dziedziny, a w przypadku powstania sporu co do autorskiego charakteru wykonywanych prac, można wystąpić do Departamentu Prawno - Legislacyjnego Ministerstwa Kultury, Warszawa, ul. Krakowskie Przedmieście 15/17.

Odpowiedzi udzielono w oparciu o stan faktyczny przedstawiony w zapytaniu, zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym w dniu jej sporządzenia.