Stosownie do art. 14a § 1 ustawy z dn. 29.08.1997r – Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137 z 1997r, poz. 926 ze zm.) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Brzezinach w odpowiedzi na zapytanie złożone w dniu 28.06.2004 roku o udzielenie informacji o zakresie stosowania prawa podatkowego stwierdza, że:

- zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dn. 26.07.1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 14 z 2000 r., poz. 176 ze zm.) za przychód z działalności gospodarczej uważa się „ kwoty należne , choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont”.

Za datę powstania przychodu, zgodnie z art. 14 ust. 1c ustawy o pod. dochodowym od osób fizycznych, uważa się z zastrzeżeniem ust. 1e-1g, dzień wystawienia faktury, nie później jednak niż ostatni dzień miesiąca, w którym:

1) wydano rzecz, zbyto prawa majątkowe lub

2) wykonano usługę, w tym częściowo wykonano usługę, jeżeli jej częściowe wykonanie stanowi wynikający z umowy lub z odrębnych przepisów tytuł do zapłaty, lub

3) otrzymano zapłatę za wykonanie świadczenia – w pozostałych przypadkach.

Odnosząc się do zacytowanych regulacji należy zauważyć, że nie zawsze otrzymanie przez podatnika pieniędzy stanowić będzie przychód podatkowy u tego podatnika. Jako wyjątek od wyżej wymienionych zasad, w art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca określił te przypadki, kiedy mimo wystąpienia przesłanek uznania danego zdarzenia za powodujące powstanie przychodu lub przychodu należnego, przychód podatkowy nie wystąpi. Zgodnie z powołanym przepisem, do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się m.in.: „pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych...”. Przepis ten należy stosować w pierwszej kolejności przed przepisami ogólnymi ustawy, określającymi co jest przychodem i kiedy. Jednocześnie nie określa on konkretnego tytułu, w związku z którym „pobrana wpłata lub zarachowana należność” nastąpiła, czy tytułem tym była zaliczka, przedpłata czy zapłata. Oznacza to, że dotyczy on wszystkich tych przypadków.

W świetle powyższego, przychodami nie są otrzymane pieniądze, jeżeli nie są one zapłatą za sprzedany towar bądź wykonane świadczenie, a jedynie stanowią przedpłatę lub zaliczkę na poczet przyszłych świadczeń.

Sam obowiązek wystawienia faktury VAT w momencie otrzymania chociażby części należności ( przedpłaty, zaliczki, raty) wynika z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (VAT). Z chwilą otrzymania tej części należności powstaje obowiązek podatkowy w zakresie podatku VAT.

Należy podkreślić, iż wystawienie takiej faktury nie ma związku z realizacją świadczenia ze strony dostawcy. Faktura dokumentuje wyłącznie fakt przekazania zaliczki na poczet dostawy towaru lub usługi, która ma być wykonana w przyszłości.

Reasumując, w świetle powołanych przepisów ustawy o pod. dochodowym od osób fizycznych, kwoty otrzymanych zaliczek nie stanowią przychodu dla celów podatku dochodowego i nie ma tutaj znaczenia, że otrzymanie określonej kwoty zaliczki wiąże się z obowiązkiem wystawienia faktury VAT.

Jeśli chodzi natomiast o interpretację dotyczącą ewidencji poniesionych kosztów w związku z kwotą uiszczonej zaliczki, mają tu zastosowanie przepisy art. 22 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosownie do w/wym przepisów kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy. Natomiast w myśl art. 22 ust. 4 ustawy, koszty uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 5 i 6, są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione.

W świetle powołanych wyżej przepisów, w związku z tym, że wydatek dotyczący uiszczonej zaliczki na poczet dostawy towarów bądź wykonania usługi nie wiąże się z uzyskaniem przychodów, kwota zaliczki nie stanowi kosztu uzyskania przychodu dla wpłacającego.

Związek pomiędzy poczynionym wydatkiem a przychodami powstanie dopiero po zrealizowaniu dostawy towaru bądź wykonaniu usługi.

Reasumując, na podstawie obowiązujących przepisów prawnych poniesione wydatki na poczet dostaw towarów i usług (zaliczki) staną się kosztem uzyskania przychodów dopiero z chwilą otrzymania towaru, wykonania usługi (realizacją zawartej umowy).