Dnia 1 marca 2004 r. wpłynęło do tut. Urzędu Skarbowego zapytanie w trybie art. 14 a Ordynacji Podatkowej, złożone przez XXX Sp. z o. o., uzupełnione dnia 09.04.2004 r. o dokumenty niezbędne do rozpatrzenia wniosku, dotyczące kwestii:

traktowania różnic kursowych jako kosztów uzyskania przychodów w nawiązaniu do art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm) o podatku dochodowym od osób prawnych

Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego zważył, co następuje:

Z przedstawionego przez Podatnika stanu faktycznego wynika, że Spółka dokonała konwersji wierzytelności na kapitał zakładowy. Z zapytania Podatnika wynika, że w dniu 16 lipca 2003 oraz 30 grudnia 2003 r. Spółka XXX Sp. z o. o. zawarła umowy wzajemnego potrącenia wierzytelności.

Na mocy zawartych umów zobowiązania z tytułu pożyczki (kwota główna oraz odsetki) oraz zobowiązania handlowe, denominowane w EURO, zostały wzajemnie potrącone ze zobowiązaniem właściciela do podwyższenia kapitału zakładowego. Zobowiązania denominowne w EURO zostały przeliczone na złotówki po kursie sprzedaży walut z dnia dokonania wzajemnego potrącenia wierzytelności banku, z którego usług korzysta Spółka XXX i w którym Spółka XXX prowadzi konto dewizowe w EURO. Na skutek spłacenia zobowiązań handlowych i zobowiązań z tytułu pożyczki powstały zrealizowane różnice kursowe ujemne w kwocie 4.749.206,54 zł oraz dodatnie różnice kursowe w kwocie 277.477,32 zł.

W przedstawionej sytuacji zdaniem Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego – Spółka nie będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów – naliczonych na dzień potrącania różnic kursowych od zobowiązań.

Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W stanie faktycznym opisanym przez Podatnika nie wystąpi zapłata, tylko potrącenie. Różnice kursowe stanowiące koszt uzyskania przychodów powstają, gdy koszty wyrażone są w walutach obcych, a między dniem zarachowania i dniem zapłaty występują różne kursy walut, wówczas koszty te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu sprzedaży walut z dnia zapłaty, ustalonego przez bank, z którego usług korzystał ponoszący koszt, oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez NBP z dnia zarachowania kosztów. O zaliczeniu zatem różnic kursowych do kosztów uzyskania przychodów decyduje sposób poniesienia, tzn. zapłaty kosztu wyrażonego w walucie obcej. Dokonując potrącenia wzajemnych wierzytelności wyrażonych w walucie obcej nie można powiedzieć, iż Spółka poniosła koszt, który mógłby być podwyższony lub obniżony o powstałe różnice kursowe.

W tym przypadku nastąpi bowiem potrącenie wzajemnych należności, a nie zapłata.

Cytowany przepis wyraźnie mówi o zapłacie kosztu wyrażonego w walucie obcej. Interpretacja gramatyczna jest jednoznaczna i nie daje podstaw do stosowania wykładni zrównującej pojęcie zapłaty z wzajemnym potrąceniem.