Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług ( Dz. U. Nr 54, poz. 535 ) podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przy czym pojęcie „ działalności gospodarczej” – stosownie do postanowień zawartych w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT- obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okoliczność wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zasady powoływania syndyka, zarządcy oraz nadzorcy sądowego określa ustawa z dnia 28 lutego 2003r. Prawo upadłościowe i naprawcze ( Dz.U. Nr 60, poz. 535 ze zm. ). W art. 156 ust. 1-3 tej ustawy wskazano, że syndyka powołuje się w razie ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego, nadzorcę sądowego powołuje się w razie ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu, a zarządcę powołuje się w razie ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu, gdy odebrano zarząd majątkiem upadłemu. Zarządcę ustanawia się także, gdy ustanowiono nad częścią majątku zarząd własny upadłego. W sprawach objętych tym zarządem pełni czynności zastrzeżone dla nadzorcy sądowego.

Stosownie do art. 157 ust. 1 i 3 ww. ustawy, syndykiem, nadzorcą sądowym albo zarządcą może być osoba fizyczna posiadająca odpowiednią licencję. Osoby takie prowadzą pozarolniczą działalność w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym ( art. 157 ust. 4 ww. ustawy ).

W art. 162 ust. 1 tej ustawy postanowiono natomiast, że syndyk, nadzorca sądowy i zarządca mają prawo za swoje czynności do wynagrodzenia odpowiadającego wykonanej pracy.

W świetle powyższego w opinii tut. organu podatkowego każdy z tych podmiotów wykonując swoje czynności w ramach postępowań upadłościowych, do których zostali powołani, wykonuje szeroko pojętą działalność usługodawcy, zaliczaną do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Ponieważ działalność tę wykonuje samodzielnie, zgodnie z nakazami wynikającymi z przepisów Prawa upadłościowego i naprawczego oraz sądu, otrzymując za to wynagrodzenie, świadczy odpłatne usługi w rozumieniu art. 8 ust.1 pkt 3 ustawy o VAT, które podlegają opodatkowaniu.

Dodatkowo tut. organ podatkowy zauważa, że w myśl art. 15 ust. 3 pkt 3) ustawy o VAT za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się między innymi czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-8 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności. Z artykułu 13 pkt 6) ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm. ) wynika, że za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 uważa się m.in. przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności ( ... ) .

Zgodnie z art. 160 ust. 3 ww. ustawy syndyk, nadzorca sądowy i zarządca odpowiadają za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków.Zatem w sytuacji przedstawionej we wniosku brak jest odpowiedzialności zlecającego wykonanie przedmiotowych czynności i przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3) ustawy o VAT nie stosuje się w tym przypadku.

Biorąc pod uwagę powyższe tut. organ podatkowy stwierdza, że wynagrodzenie syndyka ustalane przez Sąd i wynagrodzenie z tytułu sprawowania zarządu komisarycznego na zlecenie Urzędu Wojewódzkiego podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednak dla drobnych przedsiębiorców, w art. 113 ustawy o VAT, przewidziano możliwość zwolnienia podmiotowego od VAT, lecz tylko w okolicznościach przewidzianych w tych przepisach.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług ( Dz. U. nr 54, poz. 535 ) zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10 000 euro. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Przy czym w myśl art. 113 ust. 2 ustawy o VAT do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie odrębnych przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji. Zgodnie z art. 113 ust. 5 ustawy o VAT, jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty. Obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej kwoty, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę. W przypadku, gdy Podatnik rozpoczął wykonywanie czynności określonych w art. 5 ustawy o VAT w trakcie roku podatkowego stosuje się przepisy art. 113 ust. 9 i ust. 10.

Zgodnie z art. 168 ust. 1 ustawy o VAT w 2004r. kwotę, o której mowa w art. 113 ust. 1, przyjmuje się w wysokości określonej przepisem wykonawczym wydanym na podstawie art. 14 ust. 11 pkt 1 ustawy wymienionej w art. 175, tj. w wysokości 45.700 zł. Natomiast art. 168 ust. 3 stanowi, że do obliczenia wartości sprzedaży opodatkowanej, o której mowa w art. 113, za rok 2003 oraz za okres od dnia 1 stycznia 2004r. do dnia 30 kwietnia 2004r. przyjmuje się wartość sprzedaży towarów w rozumieniu art. 14 ust. 1 ustawy wymienionej w art. 175, tj. ustawy z dnia 8 stycznia 1993r. ustawy z dnia 8 stycznia 1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym ( Dz.U. nr 11, poz. 50 ze zm. ), czyli wartość sprzedaży towarów i usług w rozumieniu art. 2 ust. 1 i 3 ( w tym zwolnionych przedmiotowo na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 8 stycznia 1993r. ), a także wartość eksportu towarów lub usług.

Artykuł 29 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

Stosownie do art. 96 ust. 5 pkt 2) ustawy o VAT, jeżeli podmiot, o którym mowa w art. 96 ust. 3, utraci prawo do zwolnienia od podatku obowiązany jest do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w ust. 1, a w przypadku podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT zwolniony – do aktualizacji tego zgłoszenia w terminie przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9.

Wynagrodzenie syndyka ustalane przez Sąd i wynagrodzenie z tytułu sprawowania zarządu komisarycznego na zlecenie Urzędu Wojewódzkiego należy zakwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 6 cyt. ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z przepisami art. 31, 33, 34 i 35 cyt. ustawy – firma zarządzana bądź upadła nie jest płatnikiem podatku od wynagrodzenia otrzymanego w kwocie brutto przez syndyka czy też zarządcę komisarycznego, zatem podatnik, stosownie do postanowień art. 44 ust. 1a pkt 3 ustawy, zobowiązany jest bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 19 % dochodu, według zasad określonych w ust. 3a.
Podatnik, w terminach płatności zaliczek, zobowiązany jest składać do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika, deklaracje według ustalonego wzoru ( PIT-53 ).
Po zakończeniu roku podatkowego, dochody wykazane w deklaracji PIT-53, należy uwzględnić w zeznaniu podatkowym, składanym przez podatników na podstawie art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.