Na podstawie art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137 poz. 926 z późn. zm.), Naczelnik Urzędu Skarbowego udziela informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego:

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wierzytelność kredytowa Banku objęta została układem sądowym na podstawie Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934r. Prawo o postępowaniu układowym (Dz.U. z 1934r. Nr 93 poz. 836 z późn. zm.). Sąd Rejonowy w Poznaniu wydał postanowienie o zatwierdzeniu układu. Warunki układowe dla Banku są następujące: po sześciomiesięcznym odroczeniu spłaty, liczonym od dnia uprawomocnienia się postanowienia o zatwierdzeniu układu, nastąpi umorzenie 40% sumy wierzytelności, spłata 60% wierzytelności będzie następowała w 8 ratach kwartalnych.
W 2004r. wierzytelność w kwocie odpowiadającej redukcji długu została umorzona przez Bank (wyksięgowana z ksiąg Banku).
Pytanie Banku dotyczy momentu zaliczenia umorzonej wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów.

W ocenie Banku kwotę umorzonej wierzytelności wynikającej z zawartego układu można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w dacie uprawomocnienia się układu, nie wcześniej jednak niż w dacie spisania danej wierzytelności z ksiąg Banku.
Bank opiera swoje stanowisko na treści art. 16 ust. 1 pkt 43 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, twierdząc, że przepis ten nie określa terminu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów umorzenia wierzytelności wynikającej z zawartego układu.

Zgodnie z art. 15 ust.1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust.1. Stosownie do art. 16 ust.1 pkt 43 lit. b w/w ustawy (w brzmieniu obowiązującym w 2003r.) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów umorzonych kredytów (pożyczek) bankowych, jeżeli ich umorzenie nie jest związane między innymi z:
b) postępowaniem układowym, w rozumieniu przepisów o postępowaniu układowym.

Zgodnie z art. 8 ustawy z dn. 12 listopada 2003r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 202 poz.1957) przepisy art.16 ust.1 pkt 43 lit. b oraz ust.2a pkt 1 lit.b ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2003r. zachowują moc do otwartego do dnia 30 września 2003r. postępowania układowego w rozumieniu przepisów o postępowaniu układowym.
Z treści przytoczonego przepisu wynika, że jeżeli umorzenie wierzytelności kredytowej związane jest z w/w postępowaniem, to:
- dla wierzyciela umorzenie kredytów (pożyczek) stanowić będzie koszt uzyskania przychodu,
- dla dłużnika kwota umorzonych kredytów (pożyczek) nie będzie przychodem, zgodnie z brzmieniem art. 12 ust. 4 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Z treści wystąpienia wynika, że umorzenie 40% wierzytelności nastąpiło, zgodnie z podpisanym przez Bank układem, po upływie sześciomiesięcznego terminu od dnia uprawomocnienia się postanowienia o zatwierdzeniu układu. Warunki zawartego zatwierdzonego układu są wiążące dla jego stron, zatem data, w jakiej nastąpiło faktyczne umorzenie wierzytelności jest datą wynikającą z zawartego układu.
Fakt umorzenia powoduje, że zobowiązanie w tym zakresie wygasa. Powyższe musi znaleźć odzwierciedlenie w ewidencji Banku poprzez wyłączenie zobowiązania, które wygasło z ksiąg rachunkowych. Obowiązek ten wynika z § 24 ust. 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 grudnia 2001r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków (Dz.U. Nr 149, poz. 1673 z późn. zm.).

Jednak nie można się zgodzić ze stanowiskiem Banku, że data spisania umorzonej wierzytelności z ksiąg wyznacza datę uznania umorzonej wierzytelności za koszt uzyskania przychodów. Księgowanie operacji gospodarczych powinno odbywać się w terminach wynikających z przepisów ustawy o rachunkowości. Data księgowania nie wpływa na terminy powstania przychodów i kosztów uzyskania przychodów dla celów podatkowych. W tym przypadku ma zastosowanie art.15 ust.1 ustawy o p odatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym za koszt uzyskania przychodów uznaje się koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów.
Koszt podatkowy wystąpił zatem w dacie umorzenia wierzytelności wynikającej z zawartego układu zatwierdzonego prawomocnym postanowieniem Sądu.