W odpowiedzi na pismo w sprawie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie stosowania podwójnej ulgi pomniejszającej miesięczną zaliczkę na podatek pracownikowi samotnie wychowującemu dziecko, stosownie do postanowień art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137 poz. 926 z późn. zm.) uprzejmie informuję:

W powyższej kwestii, na gruncie podatku dochodowego zastosowanie znajduje art. 32 ust. 1a pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm). Wynika z niego, że jeżeli podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody łącznie z małżonkiem bądź na zasadach określonych w art. 6 ust. 4 (jako osoba samotnie wychowująca dzieci), a za rok podatkowy przewidywane, określone w oświadczeniu dochody podatnika nie przekroczą górnej granicy pierwszego przedziału skali, a odpowiednio małżonek lub dziecko nie uzyskują żadnych dochodów, z wyjątkiem renty rodzinnej – zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 19 proc. dochodu uzyskanego w danym miesiącu i są dodatkowo pomniejszane za każdy miesiąc o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej.

Ustawodawca przewiduje dwa przypadki obniżania wysokości zaliczek na podatek dochodowy co do podatników rozlicząjacych się wspólnie z małżonkiem, czy z dzieckiem.
Przyporządkowane im są odpowiednie sposoby obniżania wysokości zaliczek. Zastosowanie danego sposobu obniżania zaliczek uzależnione jest od wysokości przewidywanych dochodów małżonka, czy też dziecka podatnika.

Dla obniżenia wysokości zaliczki konieczne jest złożenie przez podatnika stosownego oświadczenia. Powinno w nim znaleźć się twierdzenie, że za dany rok podatkowy podatnik zamierza opodatkować dochody łącznie z małżonkiem bądź dzieckiem, które samotnie wychowuje. Nadto w oświadczeniu podatnik winien się wypowiedzieć co do przewidywanej wysokości dochodów swoich i dzieci.

Przepis art. 6 ust 4 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że możliwość preferencyjnego opodatkowania dotyczy osób samotnie wychowujących w roku podatkowym: 1) dzieci małoletnie, 2) dzieci, bez względu na ich wiek, na które, zgodnie z odrebnymi przepisami, pobierany był zasiłek pielęgnacyjny, 3) dzieci do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach, o których mowa w przepiach o systemie oświaty lub w przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach o wyższych szkołach zawodowych, jeżeli dzieci te w roku podatkowym nie uzyskały dochodów, z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości nie powodującej obowiązku zapłaty podatku (pewna kwota dochodów podatkowych jest wolna od podatku z uwagi na swoją wysokość – w roku 2004 kwota ta wynosi 2789,89 zł).

W przedmiotowym zapytaniu wskazano, że pracownik samotnie wychowuje dziecko. Dziecko jest pełnoletnie i pobiera wypłacaną obecnie przez ZUS rentę socjalną podlegającą opodatkowaniu od miesiąca października 2003 roku, a kwota tej renty w 2004 przewyższy kwotę dochodu nie powodujacego obowiązku zapłaty podatku tj. kwotę 2.789,89 zł.

W razie złożenia przez pracownika oświadczenia pisemnego, z którego będzie wynikać, że spełnia on wymogi określone w w/w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych płatnik ma obowiązek zastosować podwójną ulgę pomniejszając miesięczną zaliczką na podatek.