Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 z późn. zmian.) w odpowiedzi na złożone w dniu 23.07.2004 r. zapytanie informuje o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego następująco:

Przedmiotowe zapytanie dotyczy:
1/ czy czynność wywłaszczenia nieruchomości dokonywana w drodze decyzji administracyjnej wydawanej przez starostę podlega opodatkowaniu podatkiem VAT ?
2/ czy w sytuacji, gdy wywłaszczona nieruchomość uznana za zbędną na cel określony w decyzji administracyjnej i podlega zwrotowi na rzecz poprzedniego właściciela - a ten zwraca Skarbowi Państwa lub jednostce samorządu terytorialnego wypłacone odszkodowanie należy doliczyć podatek VAT ?
3/ kto jest podatnikiem podatku VAT w sytuacji gdy zwrot odszkodowania następuje na rzecz gminy: starostwo, które wydało decyzję czy gmina która faktycznie otrzymała odszkodowanie ?

Ad. 1/ Zgodnie z art.5 ust.1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług /.../ podlegają /.../ odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 w/w ustawy jest /.../ przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa, prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.
W przedstawionej we wniosku sytuacji należy uznać, że wypłacone odszkodowanie w zamian za przeniesienie prawa własności nieruchomości pełni funkcję wynagrodzenia, czyniąc tego rodzaju dostawę towarów faktycznie odpłatną. W świetle powyższego zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 czynność wywłaszczenia nieruchomości dokonywana w drodze decyzji administracyjnej wydawanej przez starostę - co do zasady podlega opodatkowaniu. Zaliczenie tego rodzaju przypadków do dostawy towarów nie będzie w większości przypadków oznaczało faktycznego opodatkowania. W przypadku wywłaszczenia za odszkodowaniem stosunkowo rzadko podmiot wywłaszczany może być uznany za podatnika. Zazwyczaj wywłaszczenie dotyczy własności prywatnej. W sytuacji, gdy dany podmiot jest pozbawiany własności działek budowlanych, które nabył już wcześniej, wiedząc że na tym terenie przeprowadzone będą inwestycje budowlane, wówczas należy uznać, że występuje on w charakterze podatnika VAT. Tego rodzaju wywłaszczenie będzie podlegało opodatkowaniu. Dostawą jest zatem tylko takie wywłaszczenie czy też przymusowa sprzedaz, która następuje za odszkodowaniem.

Ad. 2/ Zgodnie z w/cyt. art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT zwrot nieruchomości na rzecz poprzedniego właściciela - jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.
Wspomniany we wniosku art. 15 ust. 6 ustawy nie ma w tej sytuacji zastosowania, ponieważ czynność którą wykonuje starostwo /przeniesienie prawa własności/ co prawda mieści się w ramach zadań Starostwa nałożonych odrębnymi przepisami prawa, ale wykonywana jest na podstawie umowy cywilnoprawnej.

Ad. 3/ Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne mniemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą /.../ bez względu na rezultat tej działalności. W przedstawionym stanie faktycznym czynność przeniesienia własności nieruchomości - co za tym idzie zwrot odszkodowania, dokonuje starostwo - na nim więc spoczywa obowiązek naliczenia podatku VAT.

Interpretacji udzielono wg stanu prawnego obowiązującego na dzień wydania przedmiotowego pisma.