Działając na podstawie art. 14a § 1 i 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.), w odpowiedzi na pisemne zapytanie płatnika, z dnia 14.04.2004r., znak DF-979/2004/pl, o zakres stosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Międzyrzeczu informuje:

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że:
1)funkcjonariusze służby więziennej zwalniani ze służby otrzymują świadczenia na podstawie art. 110 ust. 1 ustawy z dnia 26 kwietnia 1996r. o Służbie Więziennej (t.j. Dz.U. z 2002r. Nr 207, poz. 1761 z późn. zm.)
„...1) odprawę,
2) ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy za nie wykorzystany w roku zwolnienia ze służby oraz za urlopy zaległe,
3) zryczałtowany równoważnik pieniężny za nie wykorzystany w danym roku przejazd, o którym mowa w art. 72,
4) zwrot kosztów przejazdu do obranego miejsca zamieszkania w kraju...”. Płatnik pyta, czy wobec powyższych świadczeń należałoby zastosować stawkę podatku wg progresji (art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), traktując to świadczenie jako przychód ze stosunku pracy, czy należałoby zastosować zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 20%, zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 4a?

2)świadczenia pieniężne wypłacane co miesiąc przez okres roku po zwolnieniu funkcjonariusza ze służby w SW odpowiadające uposażeniu zasadniczemu wraz z dodatkami o charakterze stałym na ostatnio zajmowanym stanowisku na podstawieart. 113 ust. 1 ww. ustawy o Służbie Więziennej. Płatnik pyta, czy powyższe świadczenie należy traktować jako wypłacone emerytom i rencistom na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i opodatkować 10% podatkiem zryczałtowanym, czy też na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 4a winno być opodatkowane 20% podatkiem zryczałtowanym?

3)emerytom byłym funkcjonariuszom jest wypłacany równoważnik pieniężny za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego na podstawie art. 88 ust. 1 cytowanej ustawy o Służbie Więziennej oraz § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 czerwca 2003r.w sprawie równoważnika pieniężnego przysługującego funkcjonariuszom SW za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego (Dz.U. Nr 132, poz. 1234).

Płatnik pyta, czy wobec tego świadczenia prawidłowo stosowany jest art. 30 ust. 1 pkt 4, tj 10% podatek, czy też należy zastosować zwolnienie od podatku zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ?

Na postawione powyżej pytania zastosowanie znajdują następujące przepisy:
Ad 1)W myśl art. 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody osób fizycznych, z wyjątkami dochodów wymienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od którychna podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Dochodem w świetle ust. 2 tego artykułu jest nadwyżka sumy przychodów z danego źródła nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym.

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy – w myśl art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalentyza nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika,jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Treść powyższych przepisów wskazuje, że do przychodów pracownika zaliczyć należy wszelkie otrzymane przez niego świadczenia, które mógł on otrzymać jako pracownik. Są nimi nie tylko wynagrodzenia wynikające z zawartej umowy o pracę lub umowy o podobnym charakterze, ale również wszystkie inne przychody, niezależnie od podstawy ich wypłaty, jeżeli w jakiś sposób wiążą się z faktem wykonywania pracy.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy z dnia 26 lipca 1991r. przychodamiz zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3 są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.Pod pojęciem „przychody” należy rozumieć wszelkie zarobione lub otrzymane przez pracownika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne.

Przedmiotowe świadczenia jak: odprawy, ekwiwalent pieniężny za urlop, zryczałtowany równoważnik pieniężny za wykorzystany w danym roku przejazd oraz zwrot kosztów przejazdu do obranego miejsca zamieszkania w kraju wypłacane funkcjonariuszowi zwalnianemu ze służby należą do przychodów ze stosunku pracy, o których mowa w art. 12 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlegają opodatkowaniu na zasadach jak ze stosunku pracy.

Na podstawie art. 31 cytowanej ustawy, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”,są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężnez ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Zasady obliczania zaliczek na podatek dochodowy, o którym mowa w art. 31 określa art. 32 ustawy. W myśl ust. 1 tego artykułu, zaliczki za miesiące od stycznia do grudniaz zastrzeżeniem ust. 1a, wynoszą:
1)za miesiące od początku roku do miesiąca włącznie, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali - 19% dochodu uzyskanego w danym miesiącu,
2)za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód uzyskany od początku roku przekroczył kwotę, o której mowa w pkt 1- 30% dochodu uzyskanego w danym miesiącu,
3)za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód uzyskany od początku roku przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę drugiego przedziału skali - 40% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.

Ad 2)Stosownie do zapisu art. 30 ust.1 pkt 4a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2004r. - od uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy - z tytułu świadczeń pieniężnych otrzymanych, na podstawie odrębnych ustaw, przez funkcjonariuszy służb mundurowych oraz żołnierzy, w związku ze zwolnieniem tych osób ze stałej służby - w wysokości 20% należności.Podatkiem w formie ryczałtu na podstawie wyżej powołanego przepisu objęte są jedynie te świadczenia, które nie są przychodami ze stosunku służbowego, o których mowaw art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż tego rodzaju należności są ściśle związane ze świadczeniem pracy przez funkcjonariusza.Zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 20% na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 4a cytowanej ustawy opodatkowane są świadczenia otrzymywane w zamian świadczeń emerytalnych, wypłacane przez okres roku funkcjonariuszom Służby Więziennej w związku ze zwolnieniem ich ze służby stałej.

Ad 3)Art. 30 ust. 1 pkt 4 stanowi, że od uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy z tytułu świadczeń otrzymanych przez emerytów lub rencistów, w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunkiem pracy, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 26 i 38 - w wysokości 10% należności.W związku z powyższym od należności otrzymywanych przez emerytów w formie równoważnika remontowego należy potrącać zryczałtowany podatek dochodowyw wysokości 10% należności.

Jednocześnie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Międzyrzeczu wyjaśnia,że w przypadku niewłaściwego pobrania podatku od świadczeń wypłacanych emerytom, zgodnie z art. 75 § 2 pkt 2b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa, płatnikowi przysługuje uprawnienie do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty podatku, jeżeli w złożonej deklaracji wykazali oraz wpłacili podatek w wysokości większejod należnej. Równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty płatnik jest obowiązany złożyć skorygowaną deklarację (art. 75 § 3 ustawy Ordynacja podatkowa).

Nadpłata podatku w przypadku płatnika dotyczy jedynie tych przypadków, w których dochodzi do uszczerbku majątku płatnika na skutek zapłacenia należnego świadczeniaw większej wysokości od tej, w której zostało pobrane i winno być uiszczone zgodniez przepisami na rzecz wierzyciela. Jeżeli wadliwość ich postępowania prowadzi do uszczuplenia majątku podatnika na skutek spełnienia przez niego nienależnego świadczenia (lub w wysokości większej od należnej) w następstwie błędnego obliczenia, pobrania oraz odprowadzenia podatku, nadpłata powstaje u podatnika, który w takim przypadku jest jedynym podmiotem uprawnionym do otrzymania jej zwrotu.