Działając na podstawie art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) w odpowiedzi na pismo z dnia 01.12.2003 r. (data wpływu 04.12.2003r.) Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Zielonej Górze informuje jak niżej.W zakresie podatku od towarów i usług.Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne mające siedzibę lub miejsce zamieszkania za terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wykonują we własnym imieniu i na własny rachunek czynności, o których mowa w art. 2 , w okolicznościach wskazujących na zamiar ich wykonywania w sposób częstotliwy, (...). W świetle ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji identyfikacji podatników (Dz.U. Nr 142, poz. 702) oraz cyt. ustawy o VAT dopuszcza się, aby w sytuacji wspólnego prowadzenia działalności gospodarczej przez oboje małżonków - bez zawierania umowy spółki cywilnej w postaci tzw. „domniemanej spółki małżeńskiej”, małżonkowie, którzy uzyskali - dwa odrębne NIP-y, jako numer właściwy podawali na fakturach oraz ofertach, w związku z opodatkowaniem podatkiem VAT , gdy wystawienie faktury lub oferty związane jest ze wspólnym prowadzeniem działalności - numer nadany temu z małżonków, który w rozumieniu art. 5 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) jest podatnikiem podatku VAT lub akcyzowego w zakresie działalności gospodarczej prowadzonej na imię obojga małżonków. Jednocześnie konsekwencją powyższej zasady jest używanie tak określonego NIP jako numeru właściwego w związku z występowaniem w roli podatnika podatku od towarów i usług lub podatku akcyzowego i prowadzeniem dla tych podatków ewidencji oraz składania właściwych deklaracji.

Podatnik (małżonek) podatku VAT, którego numer NIP był wykorzystywany w działalności gospodarczej prowadzonej na imię obojga małżonków w formie tzw. „domniemanej spółki małżeńskiej”, w przypadku orzeczenia separacji i tym samym powstania z mocy prawa rozdzielności majątkowej, obejmującej również majątek wspólnie prowadzonego przedsiębiorstwa, to ten sam podatnik w rozumieniu przepisów dot. podatku od towarów i usług. Natomiast jego małżonek, którego numer NIP nie był wykorzystywany w rozliczeniach z tytułu podatku VAT w prowadzonej wspólnie działalności gospodarczej w momencie orzeczenia separacji staje się odrębnym podatnikiem podatku VAT z uwagi na fakt, iż z tą chwilą będzie wykonywał czynności, o których mowa w art. 2 cyt. ustawy o VAT we własnym imieniu i na własny rachunek, a nie w imieniu i na rachunek obojga małżonków. Zatem zdaniem tut. organu podatkowego w celu dalszego wspólnego prowadzenia działalności gospodarczej przez małżonków, w stosunku do których orzeczona została separacja, niezbędne jest ustanowienie tytułu prawnego np. podpisanie umowy spółki cywilnej - podatnika, będącego jednostką organizacyjną nie mającą osobowości prawnej, bądź powołanie do życia osoby prawnej - spółki prawa handlowego tj. powołanie do życia nowego podatnika w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług. Jeżeli więc małżonkowie pozostający, w wyniku separacji w stanie rozdzielności majątkowej, mając zamiar dalej wspólnie prowadzić działalność gospodarczą z wykorzystaniem majątku, którego są współwłaścicielami w częściach ułamkowych (po ustanowieniu rozdzielności majątkowej) zawiązują np. spółkę cywilną, to podmiot (domniemana spółka małżeńska) zaprzestaje wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W świetle powyższego zdaniem tut. organu podatkowego brak jest podstaw prawnych do twierdzenia, aby w przypadku zniesienia ustroju wspólności ustawowej między małżonkami możliwe było traktowanie ich w dalszym ciągu jako jednego podatnika w rozumieniu przepisów dot. podatku od towarów i usług, bowiem „domniemana spółka małżeńska” i każde z małżonków są w tej sytuacji odrębnymi podatnikami podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 cyt. ustawy o VAT. Reasumując, tut. organ podatkowy stoi na stanowisku, iż w opisanym przez Stronę stanie faktycznym orzeczenie separacji małżonków i dalsze wspólne prowadzenie działalności gospodarczej niesie za sobą nie tylko zmiany w sposobie rozliczenia rocznego z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych i odpowiedzialności majątkowej za zobowiązania podatkowe ale również konieczność dokonania zmian w zakresie formy organizacyjnej tej działalności wobec faktu, iż w sytuacji braku odrębnej umowy pomiędzy małżonkami w zakresie wspólnego prowadzenia działalności gospodarczej każde z nich w tym przypadku jest odrębnym podatnikiem podatku VAT, gdyż może wówczas działać jedynie we własnym imieniu i na własny rachunek. Spisanie przez małżonków umowy spółki prawa cywilnego lub prawa handlowego i zakończenie działalności prowadzonej na numerze NIP jednego z małżonków lecz w imieniu obojga małżonków jest jednoznaczne z zaprzestaniem wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT przez podatnika będącego osoba fizyczną ze wszystkimi tego konsekwencjami wynikającymi z art. 6 a i art. 9 cyt. ustawy o VAT.

W zakresie podatku dochodowego :Zaprzestanie wykonywania działalności o którym mowa wyżej, w podatku dochodowym od osób fizycznych , wiąże się z koniecznością sporządzenia remanentu , jednakże stosownie do art. 24 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku , nie ustala się dochodu na dzień likwidacji , jeżeli:w wyniku zmiany formy prawnej (...) składniki majątku objęte remanentem zostały wniesione w formie wkładu lub aportu do nowo powstałego lub istniejącego przedsiębiorcy;nastąpiła całkowita lub częściowa zmiana branży;osoba fizyczna wniosła w formie wkładu lub aportu do spółki cywilnej albo spółki handlowej składniku majątku objęte remanentem;nastąpiło przekształcenie spółki cywilnej w spółkę handlową lub osobowej spółki handlowej w inna osobową spółką handlową albo w kapitałową spółką handlową.W opisanym przez Państwa przypadku możemy mieć do czynienia z punktem 1 lub 3.Tak więc zmiana formy prawnej , nie skutkuje dodatkowymi obciążeniami w podatku dochodowym od osób fizycznych .Dalszy zaś sposób opodatkowania w podatku dochodowym zależeć będzie od Państwa decyzji dotyczącej formy organizacyjnej w jakiej będą Państwo prowadzić działalność gospodarczą

Jednocześnie tut. Organ podatkowy informuje, iż powyższa informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego obowiązuje jedynie w zakresie zadanego przez Stronę zapytania i w przedstawionym stanie faktycznym oraz jest zgodna z obowiązującym stanem prawnym tylko w przypadku przedstawienia przez Stronę rzeczywistego stanu faktycznego sprawy.