Przez umowę leasingu należy rozumieć umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej "finansującym", oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej "korzystającym", podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty. W podstawowym okresie umowy leasingu, czyli w oznaczonym czasie, na jaki umowa została zawarta (z wyłączeniem czasu, na który może być przedłużona lub skrócona), odpisów amortyzacyjnych od podlegającego amortyzacji przedmiotu umowy może dokonywać albo „finansujący” albo „korzystający” - w zależności od tego czy jest to umowa spełniająca warunki określone w art. 17b ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r., Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) czy też w art. 17f ust. 1 tejże ustawy. Ustawodawca milczy na temat możliwości i konsekwencji zerwania I rodzaju umowy leasingu (art.17b ust. 1), które będzie skutkować faktycznym niespełnieniem wymienionych warunków zawartych w umowie. Odniósł się jedynie do zawartości umowy nie wspominając o jej wykonaniu. Oznacza to, że samo zerwanie umowy leasingu będzie podatkowo obojętne w odniesieniu do kosztów i uzyskanych przychodów w czasie jej obowiązywania, a ponadto nie powinno wpłynąć na podwyższenie wartości środka trwałego stanowiącego przedmiot umowy. Dlatego dla kwalifikacji kosztów i przychodów związanych z zerwaną umową leasingu należy stosować zasady przewidziane dla umów leasingowych. Wobec powyższego wartość środka trwałego na dzień zerwania umowy leasingu, w księgach „finansującego”, wyceniona być powinna według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków trwałych), po pomniejszeniu o dokonane przez „finansującego” odpisy amortyzacyjne.

W przypadku zawarcia nowej umowy leasingu, zgodnie z art. 17f ust. 1 w/w ustawy, w której do przychodów „finansującego” i odpowiednio do kosztów uzyskania przychodów „korzystającego” nie zalicza się opłat, o których mowa w art. 17b ust. 1, w części stanowiącej spłatę wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, musi ona spełniać łącznie następujące warunki: umowa leasingu została zawarta na czas oznaczony, suma ustalonych w umowie leasingu opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, umowa zawiera postanowienie, że odpisów amortyzacyjnych w podstawowym okresie umowy leasingu dokonuje „korzystający”.

Przez spłatę wartości początkowej rozumie się faktycznie otrzymaną przez „finansującego”, w opłatach ustalonych w umowie leasingu równowartość wartości początkowej środków trwałych, określoną zgodnie z art. 16g ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w podstawowym okresie umowy leasingu.

A zatem, w sytuacji gdy doszło do zerwania I rodzaju umowy leasingu - gdzie prawo do dokonywania odpisów amortyzacyjnych miał „finansujący”, następnie strony wyraziły wolę kontynuowania umowy, w wyniku, której mają zamiar zawrzeć, albo już zawarły, II rodzaj umowy leasingu – gdzie odpisów amortyzacyjnych dokonywać będzie „korzystający” oraz, że w wyniku dokonanej wyceny biegłego rzeczoznawcy wartość środka trwałego przed zawarciem II rodzaju umowy leasingu uległa zwiększeniu, stwierdzić należy, że:

• powstała w ten sposób różnica pomiędzy wartością środka trwałego wynikającą z ksiąg „finansującego” a wartością ustaloną przez biegłego rzeczoznawcę stanowić będzie zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychód u „finansującego”.

W przypadku gdyby doszło do zerwania II rodzaju umowy leasingu (art. 17f ust. 1) w myśl art. 16 ł ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, i w związku z tym nie zostanie przeniesiona na „korzystającego” własność środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, właściciel -”finansujący”- przejmując te składniki majątku określa ich wartość początkową, zgodnie z art. 16g, przed zawarciem pierwszej umowy leasingu, pomniejszoną o spłatę wartości początkowej, o której mowa w art. 17a pkt 7, oraz o sumę dokonanych przez siebie odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1.

Wobec powyższego stanowisko spółki w opisanej sytuacji uznać należy za nieprawidłowe.