Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 54, poz. 535) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, co do zasady podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.W myśl art. 86 ust. 3 ww. ustawy, podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabywanego samochodu, jeżeli jego dopuszczalna ładowność wynikająca ze świadectwa homologacji jest co najmniej równa wielkości obliczonej według wzoru:DŁ = 357 kg + n * 68 kggdzie:DŁ – oznacza dopuszczalną ładowność;N – oznacza ilość miejsc łącznie z miejscem kierowcy.

Jeżeli natomiast nabywany samochód jest samochodem osobowym, lub też ładowność nabywanego samochodu jest niższa niż wyliczona według powyższego wzoru, podatnik może odliczyć 50% kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktury zakupu takiego samochodu, jednak nie więcej niż 5.000,00 zł.Zgodnie z treścią art. 86 ust. 5 ww. ustawy o VAT dopuszczalna ładowność pojazdów oraz liczba miejsc (siedzeń), o których mowa w ust. 3, określona jest na podstawie świadectwa homologacji lub odpisu decyzji zwalniającej z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji, wydawanych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym. Pojazdy, które w wyciągu ze świadectwa homologacji lub w odpisie decyzji, nie mają określonej dopuszczalnej ładowności lub liczby miejsc, uznaje się również za samochody osobowe.Obniżenie kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się jednak do nabywanych przez podatnika paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, o których mowa w ar. 86 ust. 3 i 5; - o czym stanowi art. 88 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 4 spełnienie warunku dopuszczalnej ładowności nie jest konieczne dla:#61623; Przypadków, gdy odsprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie na podstawie umowy leasingu tych samochodów (pojazdów) stanowi przedmiot działalności podatnika;#61623; Pojazdów specjalnych – jeżeli z wyciągu ze świadectwa homologacji lub z odpisu decyzji zwalniającej z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji, wydanych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym, wynika, że jest to pojazd specjalny;#61623; Pojazdów samochodowych do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą (jeżeli – jak w punkcie poprzednim – wynika to z odpowiednich dokumentów).

Samochody o ładowności niższej niż określona według powyższego wzoru są traktowane tak jak osobowe i w stosunku do tego rodzaju samochodów podatnikom nie przysługuje uprawnienie do obniżenia podatku należnego o podatku naliczony przy zakupie paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu wykorzystywanego do ich napędu

Z przepisów nie wynika natomiast, że sam brak u podatnika odpisu świadectwa homologacji lub odpisu decyzji zwalniającej z obowiązku uzyskania świadectwa homologacji, skutkował uznaniem jego pojazdu za samochód osobowy. Istotne jest bowiem, aby z homologacji wydanej dla danego typu samochodu wynikało uprawnienie, którego podatnik dowodzi, tj. że ładowność tego samochodu jest wyższa niż określona wzorem.

Przedmiotem zakupu udokumentowanego fakturą VAT był samochód ciężarowy. W aspekcie art. 25 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) – obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika samochodów osobowych oraz innych samochodów o dopuszczalnej ładowności do 500 kg, z wyjątkiem przypadków, gdy odsprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie na podstawie umów leasingu tych samochodów stanowi przedmiot działalności podatnika, rodzaj tego samochodu przesądzał o możliwości dokonania odliczenia. Zatem, jeżeli faktura – na podstawie której, w trybie art. 19 ustawy podatnik dokonał odliczenia – dokumentowała w danym momencie zakup samochodu ciężarowego, podatnik miał prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. W konsekwencji, dokonanie zmian – nawet tych, które powodują przekwalifikowanie rodzaju pojazdu – po zrealizowaniu czynności zakupu i skorzystaniu z przysługującego prawa do odliczenia, nie rodzi obowiązku zwrotu odliczonego podatku.

Skutkiem natomiast przerejestrowania samochodu ciężarowego na osobowy, będzie brak – od tego momentu – możliwości odliczenia podatku VAT od zakupu paliwa. Ograniczenie to obowiązywało pod rządami „starej” ustawy o VAT zgodnie z art. 25 ust. 1 pkt 3a, ale zasada ta została utrzymana również w przepisach nowej ustawy, które weszły w życie 1 maja 2004 r. z pewnymi zmianami dotyczącymi kwalifikacji samochodów ciężarowych.

W sytuacji, gdyby podatnik zdecydował się jednak sprzedać samochód, który jest składnikiem majątku firmy – ze względu na to, że dokonał odliczenia podatku naliczonego – będzie zmuszony naliczyć i odprowadzić podatek należny. Nie będzie w tym przypadku możliwości zastosowania zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – dotyczące sprzedaży towarów używanych.